Δημόσια διαβούλευση για τις νέες κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με το ρόλο, τα καθήκοντα και τις ευθύνες των υπαλλήλων κανονιστικής συμμόρφωσης για την αντιμετώπιση χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες – AML/CTF - ξεκίνησε η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (European Bank Authority/ EBA).
Σημειώνεται ότι η ΕΒΑ έχει κάνει αποδεκτές μια σειρά από συστάσεις που έχει κάνει για το θέμα και το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (Μάιος 2021) δηλώνοντας ότι προτίθεται να δημοσιεύσει αναθεωρημένες κατευθυντήριες γραμμές για διαβούλευση μέχρι τον Ιούλιο του 2021. Σύμφωνα το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, η ΕΑΤ και η ΕΚΤ οφείλουν να επιδιώξουν την καλύτερη ενσωμάτωση του κινδύνου ξεπλύματος χρήματος/χρηματοδότηση τρομοκρατίας στην προληπτική εποπτεία.
Οι κατευθυντήριες γραμμές της ΕΑΤ/ΕΒΑ περιλαμβάνουν και διατάξεις για την ευρύτερη οργάνωση της αντιμετώπισης «ξεπλύματος» χρήματος και καταπολέμησης χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (ΑΜL/CFT) και μόλις εγκριθούν θα εφαρμοστούν σε όλους τους φορείς του χρηματοπιστωτικού τομέα. Η διαβούλευση θα διαρκέσει μέχρι τις 2 Νοεμβρίου 2021, όπως ανακοίνωσε η ΕΒΑ. Νωρίτερα, στις 28 Σεπτεμβρίου, η EBA θα πραγματοποιήσει μια εικονική δημόσια ακρόαση σχετικά με το σχέδιο κατευθυντήριων γραμμών.
Για πρώτη φορά, σε επίπεδο Ε.Ε, το σχέδιο κατευθυντήριων γραμμών πραγματεύεται ολόκληρη τη συγκρότηση διακυβέρνησης (ΑΜL/CFT). Καθορίζονται σαφώς οι προσδοκίες για το ρόλο, τα καθήκοντα και τις ευθύνες του υπευθύνου συμμόρφωσης κατά της AML/CFT και του φορέα διαχείρισης, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούν, συμπεριλαμβανομένου του ομίλου.
Οι υπάλληλοι συμμόρφωσης AML/CFT πρέπει να έχουν επαρκές επίπεδο αρχαιότητας/εμπειρίας ώστε να προτείνουν με δική τους πρωτοβουλία όλα τα απαραίτητα ή κατάλληλα μέτρα για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης και της αποτελεσματικότητας των εσωτερικών μέτρων AML/CFT στο διαχειριστικό όργανο που ασκεί εποπτική και διαχειριστική λειτουργία.
Με την επιφύλαξη της συνολικής και συλλογικής ευθύνης του διοικητικού οργάνου, το σχέδιο κατευθυντήριων γραμμών διευκρινίζει επίσης τα καθήκοντα και τον ρόλο του μέλους του διοικητικού συμβουλίου ή του ανώτερου διευθυντή, όπου δεν υπάρχει διοικητικό συμβούλιο, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την καταπολέμηση του προβλήματος.
Οι διατάξεις των σχεδίων κατευθυντήριων γραμμών έχουν σχεδιαστεί για να εφαρμόζονται με αναλογικό τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη την ποικιλομορφία των φορέων χρηματοπιστωτικού τομέα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας για την καταπολέμηση των κινδύνων.
Είναι επίσης σύμφωνες με τις υφιστάμενες κατευθυντήριες γραμμές της ESMA και της ΕΒΑ σχετικά με την αξιολόγηση και καταλληλότητα των μελών των διοικητικών οργάνων και τις κοινές διαδικασίες και μεθοδολογίες για την εποπτική διαδικασία ανασκόπησης, αξιολόγησης (SREP) και εποπτικό stress test.
Η Ειδική Έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου
Σύμφωνα με την Europol, η αξία των ύποπτων συναλλαγών εντός της Ευρώπης εκτιμάται σε εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ – ποσό που ισοδυναμεί με το 1,3% του ΑΕΠ της Ε.Ε. Σε παγκόσμιο επίπεδο οι εκτιμήσεις προσεγγίζουν ότι οι ύποπτες συναλλαγές φτάνουν το 3% του ΑΠΕ.
Τον περασμένο περασμένο Μαϊο, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο δημοσιοποίησε ειδική έκθεση για το θέμα σε σχέση με τραπεζικό τομέα με το βασικό συμπέρασμα να αποτελεί και τον τίτλο της έκθεσης:
«Οι προσπάθειες της ΕΕ για την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος στον τραπεζικό τομέα είναι κατακερματισμένες και η υλοποίηση της οικείας πολιτικής ανεπαρκής».
Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ), δεδομένων της σημασίας της ενωσιακής πολιτικής για την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος και του ρόλου του τραπεζικού τομέα, με την ειδική έκθεση των 95 σελίδων αξιολογεί κατά πόσο υλοποιούνται σωστά οι δράσεις της ΕΕ στον τομέα αυτό.
Από πρόσφατα δεδομένα, προκύπτει ότι άνω του 75% των ύποπτων συναλλαγών που καταγράφηκαν στην ΕΕ προέρχονταν από πιστωτικά ιδρύματα σε περισσότερα από τα μισά κράτη μέλη της ΕΕ
«Διαπιστώσαμε ότι οι δράσεις που αναλαμβάνονται για την πρόληψη του ξεπλύματος χρήματος και τη λήψη μέτρων εκεί όπου εντοπίζεται κίνδυνος, χαρακτηρίζονται από θεσμικό κατακερματισμό και ελλιπή συντονισμό σε επίπεδο ΕΕ. Τα όργανα της ΕΕ διαθέτουν περιορισμένα εργαλεία για τη διασφάλιση της επαρκούς εφαρμογής των πλαισίων Καταπολέμηση Ξεπλύματος Χρήματος/Χρηματοδότηση Τρομοκρατίας σε εθνικό επίπεδο. Δεν υπάρχει ενιαία ενωσιακή εποπτική αρχή, οι σχετικές αρμοδιότητες της ΕΕ κατανέμονται μεταξύ διαφόρων φορέων, ο δε συντονισμός με τα κράτη μέλη πραγματοποιείται χωριστά. Διατυπώνουμε συστάσεις που σκοπό έχουν την επίλυση αυτών των προβλημάτων» αναφέρει το ΕΕΣ. Συστάσεις που απευθύνονται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ), στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ/ΕCB) και της Ευρωπαϊκή Aρχή Τραπεζών (ΕΑΤ/ΕΒΑ)
Η πρώτη οδηγία της ΕΕ για την καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες χρονολογείται από το 1991 και επικαιροποιήθηκε τελευταία τελευταία το 2018, για την αντιμετώπιση των απειλών που πλήττουν την εσωτερική αγορά από το ξέπλυμα χρήματος και, συνακολούθως, για την πρόληψη της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.
Όπως υπογραμμίζεται στην ειδική έκθεση προϋπόθεση για την εφαρμογή της οδηγίας είναι η εφαρμογή της σε εθνικό επίπεδο. Διαπιστώσαμε, αναφέρει το ΕΕΣ, ότι στην πράξη, η εποπτεία της ΚΞΧ/ΧΤ εξακολουθεί να ασκείται σε εθνικό επίπεδο, με ένα ανεπαρκές ενωσιακό πλαίσιο εποπτείας για τη διασφάλιση ισότιμων ίσης μεταχείρισης. Η Επιτροπή εξάλλου, καθυστέρησε να αξιολογήσει τη μεταφορά των οδηγιών από τα κράτη μέλη στα εθνικά τους δίκαια. Επιπρόσθετα, διαπιστώθηκαν ελλείψεις όσον αφορά την επικοινωνία με τρίτες χώρες και η ΕΕ δεν έχει καταρτίσει αυτόνομο κατάλογο με τρίτες χώρες υψηλού κινδύνου. Στην Ειδική Εκθεση σημειώνεται ότι η ανά διετία εκτίμηση κινδύνου για την εσωτερική αγορά δεν υποδεικνύει τις μεταβολές που επέρχονται με την πάροδο του χρόνου, στερείται γεωγραφικής εστίασης και δεν προτεραιοποιεί αποτελεσματικά τους κινδύνους.
Βάση των παραπάνω συστήνεται στην Επιτροπή:
- να προτεραιοποιεί με μεγαλύτερη σαφήνεια τον κίνδυνο ΞΧ/ΧΤ και να έρχεται σε επαφή με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης για τις καταλογογραφημένες τρίτες χώρες
- να προκρίνει τη χρήση κανονισμών αντί οδηγιών, όπου αυτό είναι δυνατόν
- να θέσει σε εφαρμογή ένα πλαίσιο για την υποβολή αιτημάτων για παραβίαση του δικαίου της Ένωσης.
Στην Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο συνιστά:
- να θεσπίσει κανόνες που να μην επιτρέπουν στα μέλη του συμβουλίου εποπτών να επιχειρούν να επηρεάσουν μέλη ομάδας κατά τις συσκέψεις της. Όπως αναφέρεται στην Ειδική Εκθεση «υπάλληλοι Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών διεξήγαγαν ενδελεχείς έρευνες για πιθανές παραβιάσεις του δικαίου της ΕΕ, αν και εντοπίσαμε στοιχεία που υποδεικνύουν την άσκηση πιέσεων στους κόλπους του συμβουλίου εποπτών της που συμμετείχαν σε συσκέψεις.»
- να εκδώσει κατευθυντήριες γραμμές που να διευκολύνουν την εναρμονισμένη ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των εποπτικών αρχών σε εθνικό επίπεδο και σε επίπεδο ΕΕ.
Τέλος στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα συνιστά :
- να θέσει σε εφαρμογή αποτελεσματικότερες εσωτερικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων
- να προβεί σε αλλαγές στις εποπτικές πρακτικές της μόλις καταστεί διαθέσιμη καθοδήγηση από την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών
Από την πλευρά της η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, στην απάντηση της προς το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο διευκρινίζει ότι ο λόγος για τον οποίο δεν μπορεί να ασκήσει εποπτεία στον τομέα της καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (ξέπλυμα χρήματος) και της καταπολέμησης της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (ΚΞΧ/ΧΤ) βρίσκεται στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) και όχι στη διατύπωση του κανονισμού για τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (SSM), ο οποίος εκδόθηκε το 2013.
Υπογραμμίζει ωστόσο ότι έχει ενεργήσει προνοητικά και από το 2019 έχει ήδη επικαιροποιήσει και εφαρμόσει το εγχειρίδιο εποπτείας της και τις εσωτερικές μεθοδολογίες της προκειμένου να ενσωματώσει τις ανησυχίες της προληπτικής εποπτείας σχετικά με τους κινδύνους που αφορούν τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (ΞΧ/ΧΤ) στις επιτόπιες και μη διαδικασίες εποπτείας και στις διαδικασίες αδειοδότησης. Και φυσικά προτίθεται θα επικαιροποιήσει την οικεία μεθοδολογία SREP μετά τη δημοσίευση των τροποποιημένων κατευθυντήριων γραμμών της ΕΑΤ για τη διαδικασία SREP.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
