Χαμηλούς τόνους σχετικά με τον ρυθμό αύξησης της ανάπτυξης το 2021 κρατούν στο οικονομικό επιτελείο, αφού η συνέχιση της πανδημίας δυσχεραίνει κατά την τρέχουσα συγκυρία τις όποιες προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη πορεία του ΑΕΠ, λόγω της αβεβαιότητας που εξακολουθεί να κυριαρχεί. Στο οικονομικό επιτελείο κρίνουν ότι είναι νωρίς να προχωρήσουν σε αναθεώρηση των στόχων, από τη στιγμή μάλιστα που στον προϋπολογισμό του 2021 υπάρχει το δυσμενές σενάριο για ρυθμό ανάπτυξης στο 3,3% και περιμένουν να δουν πότε τελικά θα γίνει το πρώτο βήμα για άνοιγμα της οικονομίας.
Εάν θα επικρατήσουν οι πιο ευνοϊκές εξελίξεις ή το δυσμενές σενάριο που καταγράφεται στον προϋπολογισμό θα εξαρτηθεί από τρεις βασικούς παράγοντες, αλλά και μια σειρά άλλων παραμέτρων. Οι τρεις άγνωστοι Χ είναι η διάρκεια του lockdown, η πορεία του τουρισμού που έχει μεγάλη βαρύτητα και η έλευση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, ενώ άλλοι παράγοντες που θα καθορίσουν την ανάπτυξη είναι οι εξαγωγικές επιδόσεις της Ελλάδας, οι επενδύσεις και τα μεγέθη της απασχόλησης, όταν θα γίνει η άρση των μέτρων στήριξης των θέσεων εργασίας.
Eιδικότερα:
- H άρση των περιοριστικών μέτρων θα είναι καθοριστικής σημασίας για την επανεκκίνηση της οικονομίας και την αντιστροφή του αρνητικού κλίματος. Όπως προκύπτει, θα γίνει κλιμακωτά, αλλά αυτή τη στιγμή ουδείς μπορεί να προβλέψει με ασφάλεια τον χρόνο επανεκκίνησης λόγω της πληθώρας κρουσμάτων. Στόχος είναι, εφόσον ανοίξει η οικονομία, να μην κλείσει ξανά. Η επιστροφή στην κανονικότητα αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές μεταβλητές της εξίσωσης επανάκτησης της ανάπτυξης.
- Ο πήχης των τουριστικών εσόδων για την τρέχουσα χρόνια τίθεται στο 60% των εσόδων του 2019. Εφόσον επιτευχθεί, πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι η ανάπτυξη θα κινηθεί ανοδικά, σε ποσοστά κοντά στο 3,5%, ίσως και παραπάνω. Το άνοιγμα του τουρισμού στις 14 Μαΐου, όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Τουρισμού Χάρης Θεοχάρης, δημιουργεί σίγουρα αυξημένες προσδοκίες. Σε αντίθετη περίπτωση θα επηρεαστεί αρνητικά ο ρυθμός ανάπτυξης. «Εάν οι τουριστικές εισπράξεις είναι στο 40% των εισπράξεων του '19 έναντι του 60%, που είναι ένα άλλο σενάριο, το πρωτογενές αποτέλεσμα μειώνεται κατά 1,2% και ο ρυθμός ανάπτυξης σημαντικά κατά 1,5%», έχει δηλώσει ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας.
- Η απορρόφηση πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης -της τάξεως των 5,5 δισ. ευρώ- είναι ένα κομβικό στοιχείο για την πορεία της οικονομίας φέτος. Μέχρι το τέλος του καλοκαιριού στόχος του οικονομικού επιτελείου είναι να έχει πέσει στην αγορά ποσό μεγαλύτερο από 1,5 δισ. ευρώ.
Τα «όπλα»
Στον αντίποδα, δύο σημαντικά ατού έχει το οικονομικό επιτελείο: την αύξηση της αποταμίευσης και την αναβαλλόμενη κατανάλωση.
- Σημαντική αναβαλλόμενη κατανάλωση υπολογίζει το υπουργείο Οικονομικών μετά το τέλος της καραντίνας της οικονομίας. Στο Γενικό Λογιστήριο εκτιμούν ότι όταν ανοίξει το λιανεμπόριο και η εστίαση θα υπάρξει μεγάλη αύξηση της κατανάλωσης, ως αντίδραση στο πολύμηνο lodkdown. Tυχόν αύξηση της κατανάλωσης τους επόμενους μήνες κατά 10 έως 15 δισ. ευρώ θα οδηγήσει σε μεγάλη αύξηση του ΑΕΠ και θα απορροφήσει ένα μέρος των αρνητικών συνεπειών του προηγούμενου διαστήματος.
- Οι καταθέσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς έχουν αυξηθεί αισθητά κατά την πανδημία, εν μέσω αβεβαιότητας. Η προσδοκία είναι ένα μέρος από τις καταθέσεις ύψους 21 δισ. ευρώ να πέσει στην αγορά. Βέβαια, το μεγάλο ερώτημα είναι εάν με την άρση των μέτρων τα νοικοκυριά θα κατευθύνουν τις καταθέσεις σε αγορές ή θα επιλέξουν να αποπληρώσουν συσσωρευμένα χρέη.