Ποδαρικό με αυξήσεις κάνει το 2024 για τους δημοσίους υπαλλήλους, τους συνταξιούχους, αλλά και μερίδα μισθωτών του ιδιωτικού τομέα. Περισσότερα χρήματα στους λογαριασμούς τους θα δουν παλαιοί εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα, που συμπληρώνουν 3ετίες μετά το «ξεπάγωμα» του μέτρου, όπως και σε δεύτερο χρόνο εκείνοι που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό.
Αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις
Κάποιοι - δημόσιοι υπάλληλοι και συνταξιούχοι - έχουν πάρει ήδη μια γεύση από τους «μποναμάδες» του 2024, καθώς οι μισθοί στο Δημόσιο και οι συντάξεις προπληρώνονται. Αυτοί που θα δουν για πρώτη φορά τα «δώρα»του 2024 μετά την Πρωτοχρονιά είναι οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα που δικαιούνται αυξήσεις λόγω συμπλήρωσης προυπηρεσίας για πληρωμή επιδομάτων προυπηρεσίας.
Τις αποδοχές που είδαν στον λογαριασμό τους δημόσιοι υπάλληλοι και συνταξιούχοι θα τις βλέπουν όλο το 2024, καθώς στο Δημόσιο δεν υπάρχουν Δώρα και τα έξτρα χρήματα ήταν πάγιες αυξήσεις των μισθών και των συντάξεων.
Ειδικότερα, οι αυξημένες αποδοχές για τον Ιανουάριο του 2024 αφορούν 630.000 δημόσιους υπαλλήλους - για πρώτη φορά ύστερα από 14 χρόνια - αλλά και περίπου 1,8 εκατ. συνταξιούχους, με το συνολικό ποσό της ενίσχυσης των εισοδημάτων για το σύνολο του έτους να ανέρχεται σε 2,5 δισ. ευρώ.
Διαβάστε επίσης: Τριετίες: Ποιοι μισθωτοί πάνε ταμείο για αυξήσεις από την Πρωτοχρονιά - Ο κίνδυνος για τους νέους
Ακολουθούν αναλυτικά οι κατηγορίες αυτών που θα λάβουν αυξήσεις, καθώς επίσης και το ύψος τους:
►Δημόσιοι υπάλληλοι: Με βάση το νέο μισθολόγιο για τους δημόσιους υπαλλήλους, από τον Ιανουάριο του 2024 λαμβάνουν αύξηση 70 ευρώ στο βασικό μισθό, μεγαλύτερο επίδομα τέκνων από 20 έως 50 ευρώ, αλλά και έμμεση αύξηση από 6,4 έως 18,3 ευρώ λόγω της μειωμένης παρακράτησης στο ποσό του φόρου από την αύξηση του αφορολογήτου κατά 1.000 ευρώ για τις οικογένειες με παιδιά. Όπως προκύπτει από το νέο μισθολόγιο, το ετήσιο όφελος σε μέσα επίπεδα, ανά υπάλληλο, ανέρχεται σε 2.084 ευρώ μικτά ή 1.476 ευρώ καθαρά.
►Συνταξιούχοι: Περίπου 1,8 εκατ. συνταξιούχοι που δεν έχουν προσωπική διαφορά ή προσωπική διαφορά έως 10 ευρώ, έχουν από την 1η Ιανουαρίου του 2024 αυξήσεις στις μηνιαίες τους αποδοχές περίπου 3%.
►Κατάργηση πέναλτι: Καταργείται η μείωση 30% επί των συντάξεων για τους απασχολούμενους συνταξιούχους και αντικαθίσταται με εισφορά 10% επί των πρόσθετων αμοιβών που λαμβάνουν από την εργασία τους. Ήδη οι εργαζόμενοι συνταξιούχοι πήραν μια πρώτη γεύση των νέων αποδοχών τους, καθώς οι συντάξεις Ιανουαρίου που πληρώθηκαν πριν τα Χριστούγεννα ήταν χωρίς το πέναλτι. Αυτή τη σύνταξη θα συνεχίσουν να λαμβάνουν οι συνταξιούχοι εντός του 2024.
Τριετίες
►Τριετίες: Το μέτρο με το «ξεπάγωμα» αφορά σε βάθος χρόνου, αρχής γενομένης από την 1η Ιανουαρίου περισσότερους από 600.000 εργαζόμενους που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό.
Οι αυξήσεις ξεκινούν από 78 ευρώ και φτάνουν έως και 234 ευρώ (με βάση τον σημερινό κατώτατο) και θα έρθουν νωρίτερα για τους παλαιούς με σημαντική προϋπηρεσία πριν τις 14 Φεβρουαρίου του 2012 και αργότερα για τους νεότερους μισθωτούς, ανάλογα με το στάδιο ωρίμανσης του δικαιώματος τους.
Αυτό σημαίνει πως οι πρώτες αυξήσεις θα πληρωθούν σε κάποιους ακόμη και εντός του 2024 - για τους παλαιούς εργαζόμενους και ανάλογα την προϋπηρεσία - ενώ για τους νέους οι πρώτες προσαυξήσεις θα έρθουν από το 2027 και μετά.
Ποιους αφορά
Το «ξεπάγωμα» των 3ετιών αφορά κατά αρχήν όλους τους αμειβόμενους με τον κατώτατο μισθό, αλλά και όλους τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, που αμείβονται με κλαδικές συλλογικές συμβάσεις, οι οποίες προβλέπουν επιδόματα προϋπηρεσίας. Όπως εξηγούν έγκριτοι εργατολόγοι, στις κλαδικές συμβάσεις, η εξέλιξη των επιδομάτων προϋπηρεσίας ακόμη κι αν προβλεπόταν στο κείμενο της σύμβασης δεν είχε υποχρεωτικό χαρακτήρα για τον εργοδότη, καθώς η ΠΥΣ του 2012 που έβαλε στην... βαθιά κατάψυξη όλες τις προσαυξήσεις προϋπηρεσίας υπερισχύει.
Με τη νέα ρύθμιση η εξέλιξη των 3ετιών, 5ετιών ή όποιων άλλων ωριμάνσεων ορίζονται σε ενεργές συλλογικές συμβάσεις θα έχει πλέον υποχρεωτικό χαρακτήρα κατά αρχήν για τους εργοδότες που συμβάλλονται στην κλαδική και εφόσον αυτή καταστεί γενικώς υποχρεωτική με επέκταση (υπουργική απόφαση) τότε θα αφορά όλους τους εργαζόμενους του κλάδου υποχρεωτικά.
Όπως αναφέρουν πηγές του υπουργείου Εργασίας, «από 1.1. 2024 ανοίγει η προσμέτρηση και αφορά όλων των ειδών τις προσαυξήσεις της προϋπηρεσίας, δηλαδή 3ετιες στον κατώτατο ή 3ετιες, 5ετιες ή άλλες κλίμακες που ορίζονται σε ενεργές συλλογικές συμβάσεις. Με την ΠΥΣ 6/2012 είχαν αναστέλλει άρα δεν έτρεχαν και δεν υπήρχε υποχρέωση καταβολής μέχρι η ανεργία να πέσει κάτω του 10%».
Πώς θα χτίζεται η προσαύξηση
Ο μηχανισμός με τον οποίο θα «ξεπαγώσουν» οι τριετίες προβλέπει διαφορετικές ταχύτητες ανάμεσα σε παλαιούς και τους νέους εργαζόμενους, με στόχο αυτές οι δυο ταχύτητες σταδιακά να συγκλίνουν στην ίδια αρχιτεκτονική μισθού.
Κατά αρχήν το διάστημα μεταξύ 14.2.2012 (όταν μπήκαν στον «πάγο» τα επιδόματα προϋπηρεσίας) - έως 31.12.2023 είναι «χαμένο» ως χρόνος θεμελίωσης προϋπηρεσίας και δεν θα υπάρχει αξίωση για αναδρομικές αναζητήσεις διαφορών. Δεν φαίνεται να υπάρχει άλλωστε νομικό έρεισμα για αναδρομική αναβίωση των 3ετιών, καθώς εύκολα κάτι τέτοιο θα μπορούσε να καταπέσει στα δικαστήρια, ενώ θα τίναζε στον... αέρα τους προϋπολογισμούς όλων των επιχειρήσεων, δεδομένου πως πρόκειται για ένα διάστημα - πλέον - 11 ετών.
Το «χτίσιμο» της προϋπηρεσίας, βάσει της οποίας ο εργαζόμενος θα παίρνει αύξηση, θα γίνει με βάση τα έτη δουλειάς που είχε ο μισθωτός πριν την 14η Φεβρουαρίου του 2012 και μετά την 1/1/2024. Ο χρόνος από τον ερχόμενο Γενάρη και μετά θα προστίθεται στον χρόνο πριν τον Φεβρουάριο του 2012 ώστε να προκύπτει η προϋπηρεσία για το επίδομα.
Ετσι, ο εργαζόμενος που είχε εξασφαλίσει 2,5 χρόνια προϋπηρεσίας το 2012, με το ξεπάγωμα την 1/1/2024, θα κτίσει την πρώτη του τριετία σε έξι μήνες, τον Ιούνιο του 2024 και θα πρέπει να πάρει τότε αύξηση 10% επί του βασικού μισθού που θα ισχύει τον Ιούνιο του 2024.
Οι νέοι εργαζόμενοι
Όσοι ξεκίνησαν να δουλεύουν μετά τις 14 Φεβρουαρίου του 2012 θα αρχίσουν να χτίζουν το δικαίωμα επιδόματος για πρώτη φορά. Έτσι ένας εργαζόμενος που σήμερα αμείβεται με τον κατώτατο των 780 ευρώ και ξεκίνησε να δουλεύει μετά τον Φεβρουάριο του 2012 θα πάρει αύξηση για πρώτη φορά το 2027 (2024 - 2026), 10% επί του τότε κατώτατου μισθού όποιος κι αν είναι τότε ο ελάχιστος μισθός.
Ας υποθέσουμε πως ο βασικός μισθός είναι 780 ευρώ, ο εν λόγω εργαζόμενος θα δικαιούται, αναλόγως την προϋπηρεσία του μετά την 1/1/2024 ανά τριετία προσαύξηση 10%. Δηλαδή θα λαμβάνει:
- 0 ως 3 χρόνια: 780 ευρώ
- 3 έως 6 χρόνια: 858 ευρώ
- 6 έως 9 έτη: 936 ευρώ
- πάνω από 9 έτη: 1.014 ευρώ
Για παράδειγμα, εργαζόμενος με τον κατώτατο μισθό που ξεκίνησε να δουλεύει το 2014. Σήμερα παίρνει 780 ευρώ. Δικαιούται προσαύξηση το 2027 λόγω μιας 3ετίας, 10% επί του τότε βασικού μισθού. Αν ο ελάχιστος μισθός το 2027 είναι 960 ευρώ, θα δικαιούται και μια προσαύξηση 96 ευρώ: Σύνολο μισθού 1.056 ευρώ.
Οι παλαιοί εργαζόμενοι
Πολύ πιο άμεσες θα είναι οι αυξήσεις για όλους όσοι είχαν ήδη συμπληρώσει χρόνια προϋπηρεσίας έως τον Φεβρουάριο του 2012. Γι αυτούς, το δικαίωμα της αύξηση θα μπορεί να ασκηθεί ακόμη και εντός του 2024 (αν υπολείπονταν τον Φεβρουάριο του 2012 μόνο μερικοί μήνες για να συμπληρωθεί 3ετία) ή στις αρχές του 2025 αν υπολείπονταν από ένα έτος και πάνω.
Αναλυτικά γι αυτούς που είχαν προσληφθεί πριν την 14.2.2012:
- Εργαζόμενος με πρόσληψη προ του 2012 και προϋπηρεσία 2 χρόνων: Το δικαίωμα ωρίμανσης της 1ης τριετίας ενεργοποιείται 1.1.24 και καθίσταται πληρωτέο με τη συμπλήρωση τριετίας την 1.1.25 με αύξηση 10% επί του τότε ισχύοντος βασικού μισθού (πχ με σημερινές τιμές 780+780x0,1=858. Η αύξηση είναι 78 ευρώ). Ο συγκεκριμένος εργαζόμενος θα λάβει 1/1/2025 προσαύξηση 10% επί του μισθού του. Αν όμως στο μεταξύ ο κατώτατος έχει αυξηθεί, π.χ. στα 820 ευρώ, θα λάβει προσαύξηση 82 ευρώ τον Γενάρη του 2025.
- Εργαζόμενος με πρόσληψη προ του 2012 και προϋπηρεσία 5 χρόνων: Το δικαίωμα ωρίμανσης της 2ης τριετίας ενεργοποιείται 1.1.24 και καθίσταται πληρωτέο με τη συμπλήρωση εξαετίας την 1.1.25 με αύξηση 20% επί του τότε ισχύοντος βασικού μισθού (πχ με σημερινές τιμές 780+780x0,2=936. Η αύξηση είναι 156 ευρώ). Αν όμως στο μεταξύ ο κατώτατος έχει αυξηθεί, π.χ. στα 820 ευρώ, θα λάβει προσαύξηση 164 ευρώ τον Γενάρη του 2025.
- Εργαζόμενος με πρόσληψη προ του 2012 και προϋπηρεσία 8 χρόνων: Το δικαίωμα ωρίμανσης της 1ης τριετίας ενεργοποιείται 1.1.24 και καθίσταται πληρωτέο με τη συμπλήρωση εννιαετίας την 1.1.25 με αύξηση 30% επί του τότε ισχύοντος βασικού μισθού (πχ με σημερινές τιμές 780+780x0,3=1014. Η αύξηση είναι 234 ευρώ). Αν όμως στο μεταξύ ο κατώτατος έχει αυξηθεί, π.χ. στα 820 ευρώ, θα λάβει προσαύξηση 246 ευρώ τον Γενάρη του 2025 και μισθό 1.066 αντί των 820 ευρώ.
Όσοι παίρνουν πάνω από τον κατώτατο
Το μεγάλο ερώτημα είναι τι θα γίνει με όλους όσοι παίρνουν μισθούς ανώτερους του κατώτατου. Όπως διευκρινίζουν πηγές του υπουργείου Εργασίας, «σε περίπτωση συλλογικών συμβάσεων τα ανωτέρω όρια προσαρμόζονται ανάλογα με τον ισχύοντα σε επίπεδο βασικού μισθού και κλίμακας προσαυξήσεων».
Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει πως οι ωριμάνσεις στους κλαδικούς μεσαίους ή υψηλότερους μισθούς θα καθίστανται υποχρεωτικές πλέον και θα πρέπει να πληρώνονται όπως ορίζονται στην κλαδική σύμβαση.
Όσοι έχουν πάρει ήδη αυξήσεις
Σε περίπτωση επίσης που οι εργαζόμενοι έχουν ήδη δει αυξήσεις στους μισθούς τους ενδιαμέσως από το 2012 έως το 2023 και υπερβαίνουν τα σημερινά ισχύοντα, είτε στον κατώτατο, είτε σε αυτα που ορίζονται στις ΣΣΕ, τότε θα συμψηφίζονται με τα καταβαλλόμενα.
Για παράδειγμα:
- Έστω μισθωτός που αμείβεται βάσει της ατομικής ή επιχειρησιακής σύμβασης του με τον κατώτατο μισθό, αλλά λαμβάνει από την επιχείρηση 1.200 ευρώ (το υπερβάλλον ως οικειοθελή παροχή του εργοδότη). Ο εργοδότης θα έχει το δικαίωμα να συμψηφίσει την αύξηση της προϋπηρεσίας με την οικειοθελή παροχή και έτσι ο εργαζόμενος θα συνεχίσει να λαμβάνει στην τσέπη 1.200 ευρώ.
- Έστω μισθωτός που αμείβεται με κλαδική η οποία προβλέπει ελάχιστο μισθό 950 ευρώ αλλά εκείνος λαμβάνει 1.400 ευρώ (το υπερβάλλον ως οικειοθελή παροχή του εργοδότη). Ο εργοδότης θα έχει το δικαίωμα να συμψηφίσει την αύξηση της προϋπηρεσίας με την οικειοθελή παροχή και έτσι ο εργαζόμενος θα συνεχίσει να λαμβάνει στην τσέπη 1.400 ευρώ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΡΓΑΝΗ ο μέσος μισθός στη χώρα μας είναι 1190 ευρώ, δηλαδή 52% πάνω από τον κατώτατο.
Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η ανεργία το Μάιο μειώθηκε σε 10.8% για πρώτη φορά από το 2009.
►Διαβάστε επίσης: Εργασιακό νομοσχέδιο: Τι αλλάζει στις συμβάσεις κατά παραγγελία - Οι νέες ρυθμίσει
Οι ωφελούμενοι
«Πρέπει να διευκρινιστεί- επισημαίνει ο εργατολόγος Γιάννης Καρούζος- ότι από το ξεπάγωμα των τριετιών επωφελούνται:
- οι 600.000 αμειβόμενοι με τον κατώτατο μισθό,
- οι εργαζόμενοι των οποίων η συλλογική σύμβαση προβλέπει ρητά το επίδομα προϋπηρεσίας αλλά και
- όσοι καλύπτονται από διαιτητική απόφαση μετά από την προσφυγή τους στη διαιτησία.
Επίσης δεν έχει ξεκαθαριστεί τι θα συμβεί με τους υψηλότερους μισθούς. Από τη στιγμή που δεν προβλέπεται κάτι ρητά στην κλαδική ή την επιχειρησιακή σύμβαση, εάν δεν υπάρξει ρητή πρόβλεψη σε νέο νόμο, ο εργοδότης μπορεί να θεωρήσει ότι οι τριετίες εμπεριέχονται στον μισθό».
Οι παγωμένες τριετίες που συνοδεύουν τον κατώτατο μισθό ύψους 780 ευρώ μεικτά έχουν διαμορφωθεί ως εξής:
- Προϋπηρεσία 0-3 έτη έως τον Φεβρουάριο του 2012: 780 ευρώ
- Προϋπηρεσία 3-6 έτη έως τον Φεβρουάριο του 2012: 858 ευρώ
- Προϋπηρεσία 6-9 έτη έως τον Φεβρουάριο του 2012: 936 ευρώ
- Προϋπηρεσία 9 έτη και άνω έως τον Φεβρουάριο του 2012: 1.014 ευρώ
Διαβάστε επίσης: Μισθοί: Πόσο θα αυξηθεί ο κατώτατος μισθός το 2024 - Ποιοι παράγοντες θα καθορίσουν τον μέσο μισθό
►Κατώτατος μισθός: Νέα αύξηση, που εκτιμάται ότι θα κυμανθεί από 5% έως 6% στις κατώτατες αμοιβές, θα έρθει εντός του 2024. Στο ποσοστό αυτό θα ενσωματωθεί ο τρέχον πληθωρισμός, αλλά και ένα μέρος της αύξησης της παραγωγικότητας. Η σχετική διαδικασία για την αύξηση του κατώτατου μισθού θα ξεκινήσει στο τέλος Ιανουαρίου του 2024 και θα τεθεί σε εφαρμογή από τον Μάιο του 2024. Με δεδομένα αυτά τα ποσοστά των αυξήσεων, ο νέος μισθός θα κυμανθεί από τα 820 έως τα 830 ευρώ, οπότε θα απομένουν 120 έως 130 ευρώ - επιπλέον - έως το 2027 για να επιτευχθεί στόχος για κατώτατο μισθό στα 950 ευρώ.
►Ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα: Ήδη έχει δοθεί αύξηση 8% του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος. Το μέτρο αφορά 200.000 πολίτες που ζουν από αυτά τα χρήματα.
Τέλος, προβλέπεται μείωση 10% του ΕΝΦΙΑ σε όσους έχουν ασφαλίσει το ακίνητο τους έναντι φυσικών καταστροφών
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
