Περιθώρια να συνεχίσει να στηρίζει με στοχευμένα μέτρα νοικοκυριά και επιχειρήσεις και να ανακτήσει η οικονομία την αναπτυξιακή δυναμική της χωρίς τον βρόγχο τoυ πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ δίνει στην κυβέρνηση η διαφαινόμενη παράταση της ρήτρας διαφυγής για ένα ακόμη έτος. Η δημοσιονομική χαλάρωση του 2022 αποτελεί το «κλειδί» για το χρόνο, την έκταση και τη δραστικότητα των παρεμβάσεων προκειμένου η οικονομία να επανέλθει σε τροχιά βιώσιμης ανάπτυξης. Ωστόσο όπως αναφέρουν στελέχη του οικονομικού επιτελείου η ευελιξία θα συνδυαστεί με… σιδηρά δημοσιονομική πειθαρχία. Αυτό σημαίνει ότι τα μέτρα που θα λάβει η κυβέρνηση θα κινηθούν εντός συνετών δημοσιονομικών περιθωρίων ενδεχομένως και προς την κατεύθυνση μηδενικού η χαμηλού δημοσιονομικού ελλείμματος την επόμενη χρονιά ενώ θα τελούν υπό την υψηλή εποπτεία των θεσμών.
►Κομισιόν: Τα σημερινά δεδομένα δείχνουν διατήρηση της ρήτρας διαφυγής και το 2022
Παρά το γεγονός ότι δεν ήρθε η ώρα του απολογισμού στο τέλος αυτής της περιπέτειας η χώρα θα βρεθεί με υψηλότερο χρέος και μεγαλύτερο έλλειμμα. Και για αυτό τον λόγο η χώρα πρέπει να κινείται με αυξημένη προσοχή αφού όταν ξεκαθαρίσει το τοπίο στην ΕΕ με τις επιπτώσεις της πανδημίας θα γίνει η διαδικασία επαναφοράς της χώρας σε δημοσιονομικούς κανόνες.
Πάντως σε όλη την ΕΕ έχει ανοίξει συζήτηση για τη μεγάλη αύξηση του χρέους στις χώρες της Ευρωζώνης, λόγω του κορονοϊού, που καθιστά απαραίτητη μία ευελιξία, ώστε οι στόχοι για το χρέος να είναι ρεαλιστικοί και για την επίτευξή τους να χρειάζονται χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα σε σχέση με τους ισχύοντες κανόνες.
Να σημειωθεί ότι οι κανόνες, όπως ισχύουν μετά τις αλλαγές που έγιναν το 2011, προβλέπουν κατ' αρχήν ότι οι χώρες που έχουν χρέος υψηλότερο από το 60% του ΑΕΠ θα πρέπει να μειώνουν κάθε χρόνο τη διαφορά τους από το επίπεδο αυτό κατά το 1/20ό (δηλαδή κατά 5%). Οταν οι οικονομίες ξεπεράσουν το σοκ του κορονοϊού και αποφασισθεί η απενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής από τους δημοσιονομικούς κανόνες, θα είναι σημαντική για πολλές χώρες όπως η Ελλάδα καθώς το χρέος αναμένεται να εκτιναχτεί.
Ανάσα για το οικονομικό επιτελείο
H διατήρηση των χαλαρών δημοσιονομικών κανόνων δίνει σαφώς ανάσα στο οικονομικό επιτελείο της Κυβέρνησης το οποίο μπορεί, να καλύψει το αυξημένο έλλειμμα του Προϋπολογισμού. Επίσης το υπουργείο Οικονομικών θα μπορέσει να χαράξει πολιτική χωρίς τους δημοσιονομικούς περιορισμούς του 2022 και να λάβει κάθε αναγκαίο μέτρο για την υποστήριξη της δημόσιας υγείας, της ρευστότητας των επιχειρήσεων, της απασχόλησης και της κοινωνικής συνοχής, αποκλίνοντας από τον μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό στόχο του Συμφώνου Σταθερότητας, στην πορεία επιστροφής στην κανονικότητα.
Οπως έχουν δηλώσει επανειλημμένως τα στελέχη του οικονομικού επιτελείου τα μέτρα ενίσχυσης νοικοκυριών και επιχειρήσεων, δεν πρέπει να αποσυρθούν πριν βεβαιωθούν ότι υπάρχουν ικανοποιητικοί ρυθμοί οικονομικής μεγέθυνσης, δηλαδή ισχυρή ανάκαμψη.
Τα πρόσθετα μέτρα τα οποία θα πρέπει να είναι στοχευμένα ενώ θα μπορούσαν να έχουν τη μορφή «προσωρινών μειώσεων φόρων στις εταιρείες ή επιδοτήσεων σε μισθούς» όπως αναφέρεται στο προσχέδιο της Κομισιόν με κατευθυντήριες αρχές, για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης που προκάλεσε η πανδημία.
Οπως δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας «η συνέχιση της δημοσιονομικής ευελιξίας - λαμβάνοντας, πάντα, υπόψη τα εκάστοτε διαθέσιμα ταμειακά περιθώρια της χώρας - και το υπόλοιπο πλέγμα προτάσεων δίνουν τη δυνατότητα να επεκταθεί, για όσο χρειαστεί, η στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων, με αποτελεσματικά, στοχευμένα και κοινωνικά δίκαια μέτρα, χωρίς, όμως, να οδηγηθούμε σε δημοσιονομικό εκτροχιασμό». Το κλειδί δεν παύει να είναι η ανάπτυξη.