H επιβράδυνση της πιστωτικής επέκτασης λόγω αύξησης των επιτοκίων αποτελεί ήδη «πονοκέφαλο» για τις ελληνικές τράπεζες κυρίως σε ότι αφορά τα νοικοκυριά που (λόγω της αύξησης των επιτοκίων) βάζουν σε προσωρινό «πάγο» ενδεχόμενους σχεδιασμούς για απόκτηση κατοικίας με τραπεζικό δανεισμό, για παράδειγμα.
Ωστόσο το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF), αλλά και τα προγράμματα EΣΠΑ αποτελούν σημαντικό ανάχωμα και αναμένεται να διατηρήσουν ζωντανή τη ζήτηση για νέα δάνεια από τις επιχειρήσεις.
Όπως αναφέρει η πρόσφατη Έκθεση του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, στο μέλλον οι εγχώριες επιχειρήσεις αναμένεται να επωφεληθούν:
- από την προσφορά νέων δανείων στο πλαίσιο του RRF καθώς αναμένεται να εισρεύσουν, επιπροσθέτως προς τα 5,3 δισ. ευρώ που έχουν ήδη ληφθεί, πόροι ύψους 7,4 δισ. ευρώ με σκοπό τη συγχρηματοδότηση ιδιωτικών επενδύσεων
- από τη δημιουργία προγραμμάτων με την αξιοποίηση πόρων του νέου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΕΣΠΑ) 2021-2027.
Το 2022 είχαν υπογραφεί δανειακές συμβάσεις ύψους 2,5 δισ. ευρώ. Το ελάχιστο επιτόκιο των δανείων του ΤΑΑ, που ανερχόταν σε 0,35%, από 24 Οκτωβρίου παραμένει 0,35% στα δάνεια προς τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, ενώ για τις υπόλοιπες επιχειρήσεις διαμορφώθηκε έκτοτε σε 1%.
►Διαβάστε επίσης: Ταμείο Ανάκαμψης: Τα ερευνητικά κέντρα που θα «μοιραστούν» 43,6 εκατ. ευρώ
Περισσότερο από μισό δισ. στις επιχειρήσεις το α' δίμηνο του 2023
Συνολικά, το 2022 και τους δύο πρώτους μήνες του 2023 εκταμιεύθηκαν προς τις εγχώριες επιχειρήσεις τραπεζικά δάνεια ύψους 0,6 δισ. ευρώ στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με τις εκταμιεύσεις να λαμβάνουν χώρα κυρίως από το δ΄ τρίμηνο του 2022 και μετά.
To 2022, όπως σημειώνεται στην Έκθεση, τo 1/5 των νέων τραπεζικών δανείων προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες το 2022 συνδεόταν με προγράμματα του ομίλου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων) και της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας.
Τα εργαλεία για τη ρευστότητα των επιχειρήσεων
Σύμφωνα με την Έκθεση του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, στη χώρα μας, η ρευστότητα των εγχώριων επιχειρήσεων υποστηρίχθηκε το 2022, όπως και το προηγούμενο έτος κυρίως με εργαλεία χρέους και εγγυοδοτικά εργαλεία (debt instruments, risk sharing instruments/guarantees) equity instruments).
Τα εν λόγω εργαλεία υλοποιήθηκαν με την αξιοποίηση δημόσιων εθνικών και ευρωπαϊκών πόρων και λειτούργησαν ως επί το πλείστον με τη διαμεσολάβηση του εγχώριου τραπεζικού συστήματος. Αναλυτικότερα, το 2022 οι μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες έλαβαν νέα δάνεια ύψους 4,2 δισεκ. ευρώ, μέσω προγραμμάτων τη διαχείριση των οποίων είχαν ο όμιλος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (όμιλος ΕΤΕπ) και η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα (ΕΑΤ).
Συγκρίνοντας το 2022 με το 2021, παρατηρείται αύξηση στις εκταμιεύσεις τραπεζικών δανείων σχετιζόμενων με τα χρηματοδοτικά εργαλεία, η οποία αποδίδεται κυρίως στην αξιοποίηση των νέων πόρων που διατέθηκαν στο πλαίσιο του Πανευρωπαϊκού Ταμείου Εγγυήσεων (Pan-European Guarantee Fund ‒ EGF).
Ιδιαίτερα σημαντική υπήρξε η ενίσχυση της ρευστότητας των πολύ μικρών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) μέσω των εν λόγω εργαλείων. Χαρακτηριστικά, την επισκοπούμενη περίοδο πάνω από το ήμισυ των τραπεζικών δανείων που χορηγήθηκαν προς πολύ μικρές, μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες συνδεόταν με προγράμματα εγγυοδοσίας ή συγχρηματοδότησης (2,9 δισ. ευρώ, από το σύνολο των 5,0 δισ. ευρώ ). Η μεγαλύτερη συμβολή των χρηματοδοτικών εργαλείων στη ρευστότητα των ΜΜΕ εξακολουθεί να οφείλεται κατ’ αρχάς στην ύπαρξη ποσοστώσεων (quotas) όσον αφορά την κατανομή των πόρων ανά κατηγορία μεγέθους επιχείρησης. Επιπρόσθετα, η ζήτηση εκ μέρους των ΜΜΕ για φθηνότερο δανεισμό μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων αναμένεται να είναι συγκριτικά υψηλότερη, λόγω της μικρότερης πρόσβασης των ΜΜΕ σε εναλλακτικές πηγές εξωτερικής χρηματοδότησης.
Μεταξύ των επιμέρους κατηγοριών προγραμμάτων, το μεγαλύτερο ποσοστό (85%) αφορούσε προγράμματα εγγυοδοσίας, στο πλαίσιο των οποίων το Δημόσιο αναλαμβάνει μέρος του πιστωτικού κινδύνου που διαφορετικά θα αντιμετώπιζε η δανείστρια τράπεζα.
Σημαντικότερο πρόγραμμα σε όρους όγκου δανείων υπήρξε το Πανευρωπαϊκό Ταμείο Εγγυήσεων 5 με κάλυψη από το οποίο χορηγήθηκαν δάνεια ύψους 3,3 δισ. ευρώ (δηλ. περίπου τα 4/5 του συνόλου των τραπεζικών χορηγήσεων που συνδέονται με χρηματοδοτικά εργαλεία), εκ των οποίων 2,5 δισ. ευρώ κατευθύνθηκαν προς ΜΜΕ.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
