Χωρίς να γνωρίζει τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες και κυρίως τους στόχους για πρωτογενή πλεονάσματα τα επόμενη έτη το υπουργείο Οικονομικών ετοιμάζεται να καταρτίσει το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ) 2024-2027 και να το υποβάλλει στις Βρυξέλλες μέσα στον Απρίλιο.
Aυτό άλλωστε επισημαίνεται και στη σχετική εγκύκλιο του υπουργείου Οικονομικών που αναφέρει «ότι από το έτος 2024 δεν θα είναι σε ισχύ η γενική ρήτρα διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης που επέτρεψε την προσωρινή απόκλιση από τους δημοσιονομικούς κανόνες τα προηγούμενα έτη 2020-2023. Ως εκ τούτου η χώρα μας, όπως και οι υπόλοιπες χώρες-μέλη της ΕΕ, θα δεσμευθεί εκ νέου στην εφαρμογή δημοσιονομικών κανόνων και την επίτευξη συγκεκριμένων δημοσιονομικών στόχων για την περίοδο 2024-2027».
Ιδιαίτερη προσοχή συστήνεται στην κατάρτιση των προβλέψεων για την εξέλιξη του μισθολογικού κόστους του κάθε φορέα. Οπως υπογραμμίζεται, στην εκτίμηση της εν λόγω δαπάνης δεν πρέπει να ενσωματώνεται η υπόθεση αύξησης του προσωπικού λόγω νέων προσλήψεων, μετακινήσεων, μετατάξεων κ.λπ. Στην εγκύκλιο τονίζεται ότι «μη ρεαλιστικές προβλέψεις και μάλιστα υποεκτιμημένες σε όρους δημοσιονομικού αποτελέσματος δεν πρέπει να γίνουν αποδεκτές από τις ΓΔΟΥ των Υπουργείων, γιατί οδηγούν στον προσδιορισμό μη ρεαλιστικού δημοσιονομικού αποτελέσματος και στην επακόλουθη λήψη αποφάσεων πολιτικής που βασίζονται σε εσφαλμένα δεδομένα».
►Διαβάστε και: UBS: Αποφεύχθηκε η ύφεση στην Ευρωζώνη - Από το 2024 μειώσεις επιτοκίων της ΕΚΤ
Τα μακροοικονομικά σχέδια των φορέων με τις προβολές στην τετραετία για τα έσοδα και τις δαπάνες θα πρέπει να είναι συνδεδεμένα με τον πληθωρισμό, καθώς θα παραμείνει υψηλός και το 2023, αφού σύμφωνα με την εγκύκλιο ο εναρμονισμένος θα τρέξει με ταχύτητες 5% φέτος για να υποχωρήσει στο 2% από το 2024 ώς και το 2027. Η πληθωριστική κρίση θα φουσκώσει το ονομαστικό ΑΕΠ στο 6,6% για το 2023, ωστόσο, η πραγματική αύξηση θα είναι μόλις 1,8% που είναι η πρόβλεψη στον προϋπολογισμό. Μέσα σε ένα ιδιαίτερα ρευστό περιβάλλον η πρόβλεψη για αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ κατά 5,1% το 2024 καθίσταται εξαιρετικά εύθραυστη
Το βασικό σενάριο
Στο πλαίσιο της κατάρτισης του ΜΠΔΣ, σε πρώτη φάση οι φορείς (Υπουργεία, Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, εποπτευόμενοι φορείς, ΑΔΑ) καλούνται να εξειδικεύσουν το βασικό σενάριο της περιόδου που καλύπτει α) το τρέχον έτος (2023), β) το έτος προϋπολογισμού (2024) και γ) τα τρία επόμενα έτη (2025-2027) και να αποστείλουν τα σχετικά στοιχεία στο Γενικό Λογιστήριο έως τις 6 Μαρτίου.
Ως βασικό σενάριο ορίζεται η διενέργεια προβλέψεων εσόδων και εξόδων ανά έτος για όλη την περίοδο 2023-2027, λαμβάνοντας υπόψη τα εγής:
α. Τα πραγματοποιηθέντα μεγέθη του 2021 και του 2022, εξαιρώντας την επίδραση επί των μεγεθών αυτών της πανδημίας και των μέτρων αντιμετώπισής της.
β. τις ενδεικτικές μακροοικονομικές προβλέψεις για τη συγκεκριμένη περίοδο (ρυθμός ανάπτυξης, πληθωρισμός), λαμβάνοντας υπόψη ότι ενδέχεται να επικαιροποιηθούν κατά την εκπόνηση του τελικού μακροοικονομικού σεναρίου.
γ. τις επικαιροποιημένες αποδόσεις των παρεμβάσεων δαπανών και εσόδων που ίσχυαν μέχρι τώρα,
δ. τη γνώση ή τις βάσιμες εκτιμήσεις περί διαφοροποιήσεων που είναι δρομολογημένες ή ιδιαίτερα πιθανό να συμβούν κατά τα επόμενα έτη (π.χ. διακοπή μίας μίσθωσης ακινήτου).
►Διαβάστε και: ΕΚΤ: Ανθεκτικές οι ευρωπαϊκές τράπεζες - Ποια προβλήματα έδειξαν οι εποπτικοί έλεγχοι
Τρία βήματα για την κατάρτιση του σεναρίου
Η κατάρτιση του βασικού σεναρίου θα γίνει από τον κάθε φορέα ως εξής:
- Βήμα 1ο: Έτος βάσης για τη διενέργεια προβλέψεων Ως βάση για τη διενέργεια προβολών των εσόδων - εξόδων στο διάστημα 2023-2027, θα ληφθούν υπόψη τα απολογιστικά στοιχεία του 2022, αφού εξαιρεθούν η επίδραση της πανδημίας, των μέτρων αντιμετώπισής της και τυχόν άλλα εφάπαξ γεγονότα που διαμόρφωσαν το τελικό ύψος τους. Ειδικά για τους εποπτευόμενους φορείς, τα στοιχεία που θα χρησιμοποιηθούν για το αποτέλεσμα του 2022 θα είναι αυτά που πρόκειται να κοινοποιηθούν στην ΕΛΣΤΑΤ και το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, στο πλαίσιο της ετήσιας υποβολής στοιχείων.
- Βήμα 2ο: Μακροοικονομικές προβλέψεις Κατά το μέρος που κάποια από τα στοιχεία των εσόδων-εξόδων των εποπτευόμενων φορέων για την περίοδο 2023-2027, όπως έχουν προκύψει από το Βήμα 1, εξαρτώνται από την εξέλιξη των μακροοικονομικών προβλέψεων για την ελληνική οικονομία, τα στοιχεία αυτά θα πρέπει να αναπροσαρμοσθούν ώστε να ενσωματώσουν τις προβλέψεις αυτές για το διάστημα 2023-2027 (π.χ. αν κάποιες κατηγορίες λειτουργικών δαπανών (π.χ. προμήθειες) συνδέονται με τον τιμάριθμο, αυτό θα πρέπει να ληφθεί υπόψη. Επίσης, αν κάποιες κατηγορίες εσόδων συνδέονται με τον ονομαστικό ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας θα πρέπει να γίνει προβολή βάσει της πρόβλεψης για τη μεταβολή του αντίστοιχου μεγέθους). Ο παρακάτω πίνακας περιλαμβάνει τις προσωρινές μακροοικονομικές προβλέψεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εκπόνηση των εκτιμήσεων εσόδων και δαπανών.
(% ετήσιες μεταβολές) |
2023 |
2024 |
2025 |
2026 |
2027 |
ΑΕΠ (τρέχουσες τιμές) |
6,6 |
5,1 |
4,9 |
4,1 |
2,7 |
Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή |
5,0 |
2,0 |
2,0 |
2,0 |
2,0 |
- Βήμα 3ο: Επικαιροποιημένες αποδόσεις ισχυουσών παρεμβάσεων και εξειδικευμένη γνώση της δραστηριότητας του φορέα Εφόσον υπάρχει πληροφόρηση για επικαιροποιημένες αποδόσεις ήδη θεσμοθετημένων παρεμβάσεων, προσαρμόζονται αντίστοιχα οι εκτιμήσεις των δημοσιονομικών μεγεθών. Υπενθυμίζεται ότι στο βασικό σενάριο δεν γίνονται εκτιμήσεις για νέες δημοσιονομικές παρεμβάσεις και νέες πολιτικές