Με ομοβροντία αυξήσεων των επιτοκίων τους αυτή την εβδομάδα θα κλείσουν πολλές κεντρικές τράπεζες το 2022, ένα έτος που χαρακτηρίσθηκε από την πιο σφιχτή νομισματική πολιτική των τελευταίων 40 ετών με στόχο την τιθάσευση του εκτροχιασμένου πληθωρισμού.
Πρώτη θα ανοίξει τον χορό την Τετάρτη η Fed, η οποία αναμένεται να αυξήσει το βασικό επιτόκιό της κατά 50 μονάδες βάσης (μισή ποσοστιαία μονάδα) σε ένα εύρος από 4,25% έως 4,50%, το υψηλότερο από το 2007 και να σηματοδοτήσει νέες αυξήσεις στις αρχές του 2023.
Την Πέμπτη θα ακολουθήσουν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και η Τράπεζα της Αγγλίας με αυξήσεις πιθανόν της ίδιας τάξης μεγέθους, δηλαδή 50 μ.β.
Στον χορό των αυξήσεων θα μπουν και οι κεντρικές τράπεζες της Ελβετίας, της Νορβηγίας, του Μεξικό, της Ταϊβάν, της Κολομβίας και των Φιλιππίνων.
Εντελώς διαφορετικό τοπίο στο τέλος του 2022
Το 2022 τελειώνει με ένα ριζικά διαφορετικό τοπίο σε σχέση με την αρχή του έτους, όταν είχε μεν γίνει αντιληπτή από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες η λάθος διάγνωσή τους ότι ο πληθωρισμός ήταν προσωρινός, αλλά θεωρούσαν ακόμη ότι θα μπορούσαν να τον αντιμετωπίσουν με μία συγκρατημένη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής.
Στην πραγματικότητα, ωστόσο, η εκτίναξη του παγκόσμιου πληθωρισμού σε διψήφια ποσοστά ανάγκασε τις κεντρικές τράπεζες να προχωρήσουν σε ιδιαίτερα επιθετικές αυξήσεις επιτοκίων. Συγκεκριμένα:
- Η Bank of America κατέγραψε 275 αυξήσεις επιτοκίων φέτος και μόλις 13 μειώσεις,
- Πάνω από 50 κεντρικές τράπεζας προχώρησαν σε αυξήσεις επιτοκίων 75 μ.β., που στο παρελθόν ήταν σπάνιες.
- Ο δείκτης παγκόσμιων επιτοκίων του Bloomberg Economics αναμένεται να διαμορφωθεί στο 5,2% στο τέλος του έτους από 2,8% τον Ιανουάριο
Νέες αυξήσεις επιτοκίων το 2023
Αν και έχουν πυκνώσει οι ενδείξεις ότι ο πληθωρισμός κορυφώθηκε στις περισσότερες χώρες του κόσμου, το μεγάλο ερώτημα είναι τι θα συμβεί το 2023.
Το χειρότερο σενάριο είναι να αποδειχθεί επίμονος ο πληθωρισμός να μπουν σε ύφεση οι οικονομίες, δημιουργώντας έναν εφιάλτη στασιμοπληθωρισμού για τις κεντρικές τράπεζες. Το καλύτερο είναι να υποχωρήσει αρκετά γρήγορα ο πληθωρισμός, κάτι που θα επέτρεπε στους κεντρικούς τραπεζίτες να σταματήσουν τις αυξήσεις των επιτοκίων και να εξετάσουν τη μείωσή τους για να ενισχύσουν την ανάπτυξη.
Πολλοί επενδυτές αναμένουν μία αλλαγή στην πολιτική της Fed σε κάποιο χρονικό σημείο, αλλά ο πρόεδρός της, Τζερόμ Πάουελ, όπως και η επικεφαλής της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, έχουν τονίσει επανειλημμένα ότι η προσοχή τους εστιάζεται στην αντιμετώπιση του πληθωρισμού, ακόμη και αν πληγούν η ζήτηση και η απασχόληση.
Αν και η Fed αναμένεται να αρχίσει να μετριάζει τον ρυθμό σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής αυτή την εβδομάδα, η αύξηση των επιτοκίων θα συνεχισθεί στις αρχές του 2023. Η πορεία τους θα εξαρτηθεί από την πορεία αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού, με τα στοιχεία για τον Νοέμβριο να ανακοινώνονται την Τρίτη, μία ημέρα πριν από την απόφαση της Fed.
Οικονομολόγοι προβλέπουν ότι θα συνεχισθεί η μείωση του πληθωρισμού σε ετήσια βάση, αν και ο λεγόμενος πυρήνας του – που δεν περιλαμβάνει τις τιμές των καυσίμων και των τροφίμων – θα αυξηθεί κατά 0,3 της ποσοστιαίας μονάδας σε μηνιαία βάση.
Η Τράπεζα της Αγγλίας και η ελβετική κεντρική τράπεζα
Η Τράπεζα της Αγγλίας αναμένεται να αυξήσει το βασικό επιτόκιό της κατά 50 μ.β. στο 3,5%, το υψηλότερο επίπεδο από το 2008. Αντίστοιχη αύξηση αναμένεται και από την ελβετική κεντρική τράπεζα (SNB) μετά την αύξηση 75 μ.β. που έκανε τον Σεπτέμβριο.
Το παζάρι στην ΕΚΤ
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα αυξήσει πιθανόν κατά 50 μ.β. τα επιτόκια μετά την υποχώρηση του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη τον Νοέμβριο στο 10%, για πρώτη φορά τον τελευταίο ενάμισι χρόνο. Καθώς, όμως, ο πληθωρισμός παραμένει πολύ υψηλός – πενταπλάσιος από τον στόχο της ΕΚΤ – δεν μπορεί να αποκλεισθεί εντελώς μία αύξηση 75 μ.β., όπως στις δύο προηγούμενες συνεδριάσεις, την οποία επιθυμούν κάποια από τα «γεράκια» της κεντρικής τράπεζας.
Το 25μελές Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ θα λάβει υπόψη τις νέες τριμηνιαίες προβλέψεις για την οικονομία, οι οποίες πιθανότατα θα είναι αναθεωρημένες πτωτικά όσον αφορά την ανάπτυξη και ανοδικά σε σχέση με τον πληθωρισμό.
Τα «γεράκια» στο Δ.Σ. της ΕΚΤ θέλουν να αρχίσει σύντομα η διαδικασία μείωσης του χαρτοφυλακίου ομολόγων, ύψους 5 τρις. ευρώ, το οποίο έχει αποκτήσει η κεντρική τράπεζα τα τελευταία χρόνια, η οποία είναι γνωστή ως ποσοτική σύσφιξη (quantitative tightening ή QT). Η μείωση αναμένεται να γίνει μέσω της μη επανεπένδυσης μέρους των ομολόγων που λήγουν.
Τα «περιστέρια», από την άλλη πλευρά, πιθανόν να χρησιμοποιήσουν το QT ως μοχλό για να διασφαλίσουν μικρότερες αυξήσεις των επιτοκίων. Ένα αντίστοιχο «παζάρι» είχε γίνει τον Ιούλιο, όταν η ΕΚΤ αύξησε τα επιτόκια κατά 50 μ.β., περισσότερο από ό,τι αναμενόταν, αλλά ταυτόχρονα παρουσίασε και το νέο εργαλείο αγοράς ομολόγων χωρών του Νότου για την περίπτωση που τα spread τους θα αυξάνονταν σημαντικά.
Οι κεντρικοί τραπεζίτες της Λιθουανίας και της Λετονίας, Τζεντιμίνας Σίμκους και Μαρτίνς Κάζακς, δύο από τα γεράκια στο Δ.Σ. της ΕΚΤ άφησαν ανοιχτό το ενδεχόμενο για μία μικρότερη (από τις 75 μ.β.) αύξηση του επιτοκίου σε περίπτωση που μειωθεί ο ισολογισμός της κεντρικής τράπεζας.
Οικονομολόγοι που ρωτήθηκαν από το Bloomberg προβλέπουν μία ακόμη αύξηση των επιτοκίων 50 μ.β. τον Φεβρουάριο, με το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων να αυξάνεται στο 2,5%, ενώ θεωρούν ότι η ΕΚΤ θα αρχίσει να «ξεφορτώνεται» ομόλογα από το πρώτο τρίμηνο του 2023.
Με πληροφορίες από Bloomberg
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
