Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Κομισιόν για τις βραχυπρόθεσμες προοπτικές των γεωργικών αγορών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η γεωργική παραγωγή της ΕΕ εξακολουθεί να επηρεάζεται από τις επιπτώσεις του ρωσικού πολέμου στην Ουκρανία, την αύξηση των τιμών της ενέργειας, την αύξηση του κόστους των εισροών και τον πληθωρισμό στα τρόφιμα.
Εκτός από τη γεωπολιτική αστάθεια, στην ΕΕ καταγράφηκε φέτος ένα από τα θερμότερα καλοκαίρια στην Ιστορία, το οποίο επηρέασε σημαντικά τις θερινές καλλιέργειες, όπως ο αραβόσιτος, οι σπόροι σόγιας και ο ηλίανθος. Οι μετεωρολογικές συνθήκες ήταν δύσκολες και για τους κτηνοτρόφους και τα ζώα που υπέφεραν από τη ζέστη και την έλλειψη ζωοτροφών.
Σημειώνεται πάντως πως, παρά τις προφανείς δύσκολες συνθήκες, ο γεωργικός τομέας της ΕΕ παραμένει σταθερός, ενώ τονίζεται ότι η διαθεσιμότητα τροφίμων στην ΕΕ δεν διατρέχει κίνδυνο.
Σε ιστορικά υψηλά κόστος και πληθωρισμός
Σημειώνεται ακόμη πως, παρότι οι τιμές των βασικών εμπορευμάτων μειώθηκαν το καλοκαίρι, το κόστος παραγωγής και οι τιμές καταναλωτή παραμένουν ιστορικά υψηλές. Αυτό οφείλεται στις υψηλές τιμές της εφοδιαστικής αλυσίδας, όπως η ηλεκτρική ενέργεια, η μεταποίηση, η συσκευασία, η μεταφορά, η ψύξη και η θέρμανση. Το αυξημένο κόστος ζωής μπορεί να μειώσει τη ζήτηση των καταναλωτών για υπηρεσίες εστίασης (π.χ. εστιατόρια ή εστίαση) και να οδηγήσει σε περισσότερες λιανικές αγορές ιδιωτικών ετικετών.
Λιπάσματα
Η διαθεσιμότητα λιπασμάτων για την επερχόμενη περίοδο αποτελεί άλλη μια ανησυχία για τον γεωργικό τομέα. Καθώς οι βιομηχανίες λιπασμάτων χρειάζονται φυσικό αέριο για να παράγουν αμμωνία και άλλα προϊόντα αζώτου, μειώνουν ή σταματούν την παραγωγή όταν οι τιμές του φυσικού αερίου είναι πολύ υψηλές. Η μείωση της παραγωγής και της χρήσης λιπασμάτων θα μπορούσε να επηρεάσει τη φυτική παραγωγή το 2023, αλλά και να επηρεάσει τους τομείς των ποτών και του κρέατος που χρησιμοποιούν υποπροϊόντα της διαδικασίας παραγωγής λιπασμάτων.
Σιτηρά
Εξετάζοντας επιμέρους τις προοπτικές των γεωργικών προϊόντων σημειώνεται ότι η συνολική παραγωγή σιτηρών της ΕΕ προβλέπεται ότι θα ανέλθει σε 270,9 εκατ. τόνους, μειωμένη κατά 7,8% σε σχέση με το 2021.
Η μεγαλύτερη μείωση αφορά τον αραβόσιτο, η παραγωγή του οποίου αναμένεται να ανέλθει σε 55,5 εκατομμύρια τόνους, μειωμένη κατά 23,7% σε ετήσια βάση, κυρίως λόγω της θερινής ξηρασίας.
Η παραγωγή μαλακού σίτου αναμένεται να μειωθεί κατά 2,4% με προβλεπόμενη παραγωγή 127 εκατ. τόνων
Η κακή συγκομιδή, σε συνδυασμό με τις υψηλές τιμές των σιτηρών και την αναμενόμενη μείωση της παραγωγής κρέατος, αναμένεται να μειώσει τη χρήση σιτηρών για ζωοτροφές κατά 2,3 % σε ετήσια βάση.
Οι εξαγωγές σιτηρών της ΕΕ αναμένεται να ανέλθουν σε 51 εκατ. τόνους, αυξημένες κατά 6,5% σε σχέση με πέρυσι και κατά 20,9 % πάνω από τον μέσο όρο της πενταετίας. Ειδικότερα, οι εξαγωγές μαλακού σίτου της ΕΕ αναμένεται να ανέλθουν σε 36 εκατ. τόνους, σημειώνοντας αύξηση 23% σε ετήσια βάση.
Ελαιούχοι σπόροι
Η ισχυρή παραγωγή ελαιούχων σπόρων της ΕΕ (ιδίως της ελαιοκράμβης) αναμένεται το 2022/23 να ανέλθει σε 32,2 εκατομμύρια τόνους, 8,5 % πάνω από τον μέσο όρο των 5 ετών.
Ζάχαρη
Η παραγωγή ζάχαρης στην ΕΕ προβλέπεται να ανέλθει σε 15,5 εκατομμύρια τόνους, ήτοι 5,8 % κάτω από τον μέσο όρο της πενταετίας (και -6,9% σε σχέση με την περίοδο 2021/2022), καθώς τόσο η έκταση φύτευσης τεύτλων όσο και οι αποδόσεις μειώθηκαν. Η κατανάλωση ζάχαρης αναμένεται επίσης να μειωθεί λόγω της αύξησης των τιμών. Τον περασμένο Αύγουστο η τιμή έφθασε τα 484 ευρώ/τόνο.
Ελαιόλαδο
Η παραγωγή ελαιολάδου της ΕΕ αναμένεται να μειωθεί κατά 25% το 2022/23, με μείωση σχεδόν σε όλες τις κύριες χώρες παραγωγής της ΕΕ, εκτός από την Ελλάδα. Σε κάποιο βαθμό, η χαμηλότερη διαθεσιμότητα είναι πιθανό να καλυφθεί από αυξημένες εισαγωγές, ενώ οι εξαγωγές της ΕΕ θα μπορούσαν να μειωθούν, ιδίως σε αγορές με μεγαλύτερη ευαισθησία στις τιμές. Επιπλέον, η χαμηλότερη διαθεσιμότητα στις κύριες χώρες παραγωγής της ΕΕ και η συνεχιζόμενη πίεση στις τιμές καταναλωτή ενδέχεται να οδηγήσουν σε μείωση της κατανάλωσης στην ΕΕ (σε ποσοστό 9 %).
Οίνος
Αντιστρόφως, η παραγωγή οίνου στην ΕΕ για το 2022/23 προβλέπεται να αυξηθεί 1,5 % σε ετήσια βάση, σε περίπου 155 εκατ. εκατόλιτρα. Τα τελικά στοιχεία παραγωγής θα καθοριστούν από την υδατική και θερμική καταπόνηση, επηρεάζοντας τόσο την ποσότητα όσο και την ποιότητα των σταφυλιών και ενδεχομένως οδηγώντας σε πρώιμο τρύγο. Η κατά κεφαλήν κατανάλωση της ΕΕ αναμένεται να υποχωρήσει από 23 σε 22,6 λίτρα. Οι εξαγωγές οίνου της ΕΕ αναμένεται να παραμείνουν στα ίδια επίπεδα, με κύριους προορισμούς τις ΗΠΑ (με μερίδιο 30%) και το Ηνωμένο Βασίλειο (18%), ακολουθούμενες από την Ελβετία, τον Καναδά και την Κίνα.
Μήλα
Με την παραγωγή μήλων να αναμένεται γύρω στους 12,2 εκατ. τόνους, στα ίδια επίπεδα με την περίοδο 2021/2022, η κατανάλωση νωπών μήλων αναμένεται να μειωθεί στα 12 κιλά κατά κεφαλήν για το 2022/23, κυρίως λόγω των πληθωριστικών πιέσεων και της γενικότερης μείωσης της κατανάλωσης νωπών φρούτων. Οι υψηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, η υψηλή παραγωγή στην Πολωνία και η αναμενόμενη χαμηλότερη ποιότητα αναμένεται να αυξήσουν το μερίδιο της παραγωγής μήλων που χρησιμοποιείται στη μεταποίηση.
Πορτοκάλια
Η παραγωγή πορτοκαλιού στην ΕΕ αναμένεται να μειωθεί το 2022/23 στα χαμηλότερα επίπεδα από το 2015/16 (στους 5,9 εκατ. τόνους, 7% χαμηλότερα από τον μέσο όρο πενταετίας) λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών, ιδίως στην Ισπανία (όπου η παραγωγή αναμένεται μειωμένη σε ποσοστό 20%). Παρά τη χαμηλή παραγωγή πορτοκαλιού και τις αναμενόμενες υψηλότερες τιμές, η ποσότητα για κατανάλωση φρέσκων πορτοκαλιών θα μπορούσε να μειωθεί με χαμηλότερο ρυθμό από ό,τι για τη μεταποίηση.
Γαλακτοκομικά προϊόντα
Ο ζεστός και ξηρός καιρός κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού επιδείνωσε τη διαθεσιμότητα και την ποιότητα του γρασιδιού, προσθέτοντας και τις χαμηλότερες αποδόσεις των κύριων καλλιεργειών που χρησιμοποιούνται για ζωοτροφές. Πολλοί παραγωγοί χρησιμοποίησαν ήδη μέρος της χειμερινής τροφής τους το καλοκαίρι, οδηγώντας σε χαμηλότερη αύξηση της απόδοσης (0,4 %) καθώς και σε περαιτέρω μείωση των κοπαδιών (-0,9 %).
Η περιεκτικότητα σε γάλα (τόσο λίπος όσο και πρωτεΐνη) θα μπορούσε επίσης να επηρεαστεί αρνητικά, επιδεινώνοντας ακόμη περισσότερο τις προοπτικές μεταποίησης του γάλακτος.
Μεταξύ όλων των γαλακτοκομικών προϊόντων, μόνο η παραγωγή κρέμας στην ΕΕ θα μπορούσε να αυξηθεί, απορροφώντας μεγάλο μέρος της διαθεσιμότητας λιπαρών. Επίσης, η πρόβλεψη για ακόμη υψηλότερο κόστος επεξεργασίας που αφορά στην ξήρανση του γάλακτος σε σκόνη, θα μπορούσε ενδεχομένως να καλύψει ορισμένες τρέχουσες ελλείψεις για το βούτυρο, αλλά η παραγωγή αναμένεται να μειωθεί (κατά 1%).
Η παραγωγή τυριού στην ΕΕ θα μπορούσε και πάλι να ενισχυθεί (μετά το αναμενόμενο -2% φέτος), λόγω των υψηλών τιμών και των εξαγωγών.
Σημειώνεται ακόμη ότι η ανταγωνιστικότητα του γάλακτος σε σκόνη της ΕΕ πλήττεται από τις επικρατούσες υψηλές τιμές, παρεμποδίζοντας τις εξαγωγές. Ως εκ τούτου, αναμένεται μείωση της παραγωγής, παρά τη θετική αύξηση του ορού γάλακτος και της εγχώριας χρήσης γάλακτος σε σκόνη.
Στο ξεκίνημα του 2023 εκτιμάται ότι θα συνεχιστούν οι προκλήσεις για τους παραγωγούς – δηλαδή σταθερά υψηλό κόστος εισροών – οδηγώντας πιθανότητα σε ασθενέστερη ζήτηση.
Βόειο
Η παραγωγή βοείου κρέατος στην ΕΕ αναμένεται να μειωθεί κατά 0,6% το 2022, κυρίως λόγω της διαρθρωτικής προσαρμογής στον τομέα του βοείου κρέατος και του γαλακτοκομικού τομέα, παρά τις υψηλές τιμές πώλησης (οι οποίες τον περασμένο Μάιο βρέθηκαν στα 500 ευρώ/ 100 κιλά. Πρόκειται για επίπεδα 100 ευρώ υψηλότερα σε σχέση με τις τιμές των προηγούμενων ετών. Οι εξαγωγές της ΕΕ αναμένεται να μειωθούν κατά 1 % λόγω των ρεκόρ υψηλών τιμών και παρά τις καλές εξαγωγικές προοπτικές σε ορισμένες υφιστάμενες αγορές υψηλής αξίας. Παράλληλα, αυξάνονται οι εισαγωγές της ΕΕ από το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Βραζιλία.
Χοιρινό
Το συνεχιζόμενο υψηλό κόστος ζωοτροφών καθώς και η αφρικανική πανώλη των χοίρων (ASF) εξακολουθούν να περιορίζουν την αύξηση της παραγωγής χοιρινού κρέατος στην ΕΕ η οποία αναμένεται να υποχωρήσει φέτος κατά 5%. Ενώ η Κίνα επαναφέρει τα επίπεδα εισαγωγών πριν από το ASF, ορισμένες εξαγωγικές χώρες παραγωγής χοιρινού κρέατος της ΕΕ βρίσκουν το δρόμο τους προς το Ηνωμένο Βασίλειο και άλλους υπερπόντιους προορισμούς. Αυτό συμβαίνει παρά τις υψηλές τιμές του χοιρινού κρέατος (+28% από τα επίπεδα των ετών 2017-2021).
Πουλερικά
Η αύξηση της παραγωγής πουλερικών στην ΕΕ εξακολουθεί να περιορίζεται από τις υψηλές τιμές των εισροών — ιδίως τις ζωοτροφές και την ενέργεια — και τη γρίπη των πτηνών. Επιπλέον, οι πολύ υψηλές τιμές των πουλερικών σημαίνουν σχετικά λιγότερο ανταγωνιστικές εξαγωγές. Από την άλλη πλευρά, η αναστολή των δασμών στα προϊόντα που προέρχονται από την Ουκρανία ευνοεί τις εισαγωγές πουλερικών. Συνολικά η φετινή παραγωγή πουλερικών αναμένεται να μειωθεί οριακά κατά 0,9% φέτος και κατά 0,4% το 2023.
Αιγοπρόβειο
Παρά το ιστορικό χαμηλό πλήθος αιγοπροβάτων της ΕΕ, οι σφαγές δεν αναμένεται να μειωθούν το 2022 (εκτιμάται άνοδος 2,7%). Ωστόσο, υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Οι εισαγωγές της ΕΕ εκτιμάται ότι θα αυξηθούν το 2022 κατά 10 % και άλλο 4 % το επόμενο έτος, παραμένοντας ωστόσο ακόμη κάτω από τα προ Covid-19 επίπεδα, οδηγώντας έτσι σε σταθερά υψηλές τιμές στο εσωτερικό της Ε.Ε. (700-750 ευρώ/ 100 κιλά).
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
