Θέμα ωρών είναι να υπογραφούν οι επιχειρησιακές συμβάσεις του υπουργείου Οικονομικών με τις τέσσερις συστημικές και τρεις μικρότερες τράπεζες ώστε να εκκινήσει η διαδικασία υποβολής και επιλογής των επενδυτικών σχεδίων που θα χρηματοδοτηθούν με τα 12,7 δισ. ευρώ των δανείων από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Οι πρώτες εκταμιεύσεις
Σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται, οι τράπεζες θα απευθύνουν πρόσκληση στους επενδυτές εντός 30 εργάσιμων ημερών, ενώ από τη στιγμή που θα κάνουν οι ίδιες το αίτημα στο υπουργείο Οικονομικών για τις χρηματορροές, εκτιμάται ότι θα χρειαστεί περίπου ένας μήνας για να κατατεθούν τα χρήματα από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους. Οι πρώτες εκταμιεύσεις αναμένονται έως το τέλος Μαρτίου. «Προς τις συστημικές τράπεζες θα διώξουμε 800 εκατ. ευρώ και άλλα 600 εκατ. στην EBRD και στην ΕΙΒ, για να ξεκινήσει αυτό το τεράστιο και πολύ σημαντικό εργαλείο για επενδύσεις που είναι πρόσθετο», ανέφερε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης.
Τα χαμηλότοκα δάνεια, για την έκδοση των οποίων έχει τεθεί μέγιστο όριο το τετράμηνο, θα λειτουργούν συνδυαστικά με μειώσεις 30% στον φόρο για μια τριετία για εξαγορές, συγχωνεύσεις και συνεργασίες μικρομεσαίων εταιρειών, ώστε αυτές να ενδυναμωθούν και να πετύχουν οικονομίες κλίμακας, συμβάλλοντας στο νέο παραγωγικό μοντέλο της χώρας.
Ήδη οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στη διάθεση των τραπεζών βρίσκονται ώριμα επενδυτικά σχέδια που μπορεί να χρηματοδοτηθούν από τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης. Τα προχωρημένα business plans προέρχονται στην πλειονότητά τους από μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τομείς της ενέργειας, της βιομηχανίας τροφίμων, στον τουρισμό, στις τηλεπικοινωνίες με αιχμή τις οπτικές ίνες, στην πληροφορική και στις κατασκευές.
Προϋποθέσεις χρηματοδότησης
Τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης θα καλύπτουν κατ' ανώτατο όριο το 50% του συνολικού επιλέξιμου επενδυτικού σχεδίου, το 30% θα είναι τραπεζική χρηματοδότηση και το 20% ιδία συμμετοχή του επιχειρηματία. Οι προϋποθέσεις ώστε μια επιχείρηση να λάβει χρηματοδότηση μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης είναι:
- Να έχει καταθέσει επενδυτικό σχέδιο.
- Να πληροί τα βασικά στοιχεία τραπεζικής δανειοδότησης. Ωστόσο, ακόμα και επιχείρηση με κακή οικονομική κατάσταση (αξιολόγηση CCC και κάτω) μπορεί να δανείζεται από το κράτος με 0,4%-0,65% αν παρέχει υψηλές ή συνήθεις εξασφαλίσεις και μόλις 1% χωρίς καν εξασφαλίσεις. Το ίδιο ισχύει και για νέες (start-up) επιχειρήσεις χωρίς καμία εξασφάλιση.
- Προϋπόθεση είναι ακόμα τα προτεινόμενα έργα να προάγουν την πράσινη ανάπτυξη, τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την εξωστρέφεια, την καινοτομία και τη δημιουργία μεγαλύτερων και πιο ανταγωνιστικών σχημάτων μέσω συγχωνεύσεων, εξαγορών και συνεργασιών, που αποτελούν τους στόχους του ευρύτερου προγράμματος.
- Σχετική απόφαση του υπουργείου Οικονομικών για τη διαδικασία χορήγησης των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης προβλέπει ότι απαγορεύεται η χρήση των πόρων για δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης για αναχρηματοδότηση δανείων, εκτός των περιπτώσεων δανείων διασύνδεσης (bridge loans) συνδεδεμένων με την επένδυση.
Τα επενδυτικά σχέδια με προϋπολογισμό άνω των 10 εκατ. ευρώ θα πρέπει να συνοδεύονται με έλεγχο βιωσιμότητας, με βάση τα κριτήρια για την κλιματική αλλαγή. Η τήρηση του κανόνα περί κλιματικής ουδετερότητας είναι άλλωστε αναγκαία συνθήκη για κάθε επενδυτική πρωτοβουλία που θα ελέγχεται για το κατά πόσο τηρείται η αρχή της μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης, δηλαδή του κατά πόσο η επένδυση είναι πράσινη.
Αξιολόγηση σχεδίων
Οι επιχειρήσεις θα περνούν από έλεγχο πιστοληπτικής ικανότητας από εξειδικευμένο οίκο αξιολόγησης, ενώ θα αξιολογούνται από την τράπεζα οι εξασφαλίσεις που προσφέρει η επιχείρηση.
Η ομάδα ελέγχου που θα αναλαμβάνει την αξιολόγηση ενός επενδυτικού σχεδίου θα ορίζεται από το υπουργείο Οικονομικών μετά από κλήρωση και εφόσον οι πιστοποιημένοι ανεξάρτητοι ελεγκτές εξασφαλίζουν ότι δεν υφίσταται σύγκρουση συμφερόντων με το τραπεζικό ίδρυμα και τον επενδυτή, θα αναλαμβάνουν και θα διενεργούν την αξιολόγηση. Οι πιστοποιημένοι ανεξάρτητοι ελεγκτές, με βάση την αξιολόγηση που θα διενεργούν, θα συντάσσουν έκθεση αξιολόγησης η οποία θα υποβάλλεται στο τραπεζικό ίδρυμα και στο ΤΑΑ.
Ειδικότερα, οι τράπεζες θα πρέπει να παρέχουν στους ανεξάρτητους, πιστοποιημένους ελεγκτές τα ακόλουθα στοιχεία:
- Προέγκριση της δανειοδότησης του επενδυτικού σχεδίου από δάνειο του Ταμείου Ανάκαμψης, όπου θα αναφέρονται οι όροι δανεισμού (ύψος του δανείου, επιτόκιο, περίοδος, περίοδος χάριτος κ.λπ.).
- Αναφορά στο συνολικό χρηματοδοτικό σχήμα, συμπεριλαμβανομένης και της ιδίας συμμετοχής του επενδυτή, όπως την αποδέχεται το τραπεζικό ίδρυμα.
- Πρόσφατη αξιολόγηση πιστοληπτικής ικανότητας της επιχείρησης, είτε από αναγνωρισμένο οργανισμό αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας (Credit Rating Agency), είτε από το τραπεζικό ίδρυμα που θα παρέχει τη δανειακή χρηματοδότηση, με έναν από τους χαρακτηρισμούς: AAA-A, BBB, BB, B, CCC και κάτω.
- Αξιολόγηση των εξασφαλίσεων του επενδυτή από το τραπεζικό ίδρυμα που θα παρέχει τη δανειακή χρηματοδότηση, με έναν από τους χαρακτηρισμούς: Υψηλές εξασφαλίσεις, Συνήθεις εξασφαλίσεις, Χαμηλές εξασφαλίσεις.