Τον εφιάλτη των δίδυμων ελλειμμάτων στην οικονομία επαναφέρουν η παράταση και ένταση της ενεργειακής κρίσης, ο πληθωρισμός και η νέα έξαρση της πανδημίας, προκαλώντας ανησυχία για τους κινδύνους που απειλούν την ισχυρή ανάπτυξη.
Πού οφείλονται τα ελλείμματα
Πρόκειται για το δημοσιονομικό έλλειμμα και αυτό του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, που στο παρελθόν συνδέθηκαν με αλόγιστη δημοσιονομική πολιτική και οδήγησαν στη χρηματοπιστωτική κρίση. Ωστόσο, τα ελλείμματα έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά από αυτά της προηγούμενης δεκαετίας καθώς οφείλονται κατά κύριο λόγο:
- στα περιοριστικά μέτρα για την καταπολέμηση της πανδημίας,
- στην υστέρηση που εμφάνισαν τα έσοδα από τον τουρισμό,
- στην ενεργειακή κρίση, αλλά και
- στη διεύρυνση του εμπορικού ελλείμματος.
Με τη θετική επίδραση του τουρισμού να μειώνεται από τον Νοέμβριο και μετά, όπως εκτιμούν παράγοντες της αγοράς, και τη νέα εξάπλωση του κορονοϊού να απειλεί όχι μόνο τα τουριστικά έσοδα αλλά και την εύρυθμη οικονομική δραστηριότητα, το κόστος της ενέργειας εκτινάσσεται αυξάνοντας τα ελλείμματα. Πλέον, παράγοντες της αγοράς σημειώνουν ότι λόγω του «παγώματος» της αγοράς φαίνεται πιο πιθανός ο στόχος των 10,5 δισ. ευρώ (ήτοι στο 55% των εσόδων της χρονιάς-ρεκόρ του 2019) για φέτος, καθώς ήδη το τελευταίο δίμηνο υπάρχουν ακυρώσεις και έτσι η εικόνα πιθανότατα θα είναι χειρότερη συγκριτικά με το τελευταίο δίμηνο του 2019.
Ταυτόχρονα εκτιμάται πως αν η ενεργειακή κρίση παραταθεί, και τα μέτρα στήριξης ενδέχεται να επιμηκυνθούν. Ήδη το εμπορικό έλλειμμα που αποτελεί μέρος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών έχει αρχίσει να διευρύνεται.
Το ζητούμενο πλέον είναι η οικονομία να επανέλθει σε πλήρη κανονικότητα και να μην παραμείνει εγκλωβισμένη στα ελλείμματα.
Πάνω από 16 δισ. το εμπορικό έλλειμμα
Σε άνω των 16 δισ. ευρώ διαμορφώθηκε το εμπορικό έλλειμμα της Ελλάδας για την περίοδο Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου του 2021, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε η ΕΛΣΤΑΤ, αυξημένο κατά 21,1% συγκριτικά με την παρόμοια περίοδο του 2020.
Ακόμα, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου για τον Σεπτέμβριο ξεπέρασε τα 2 δισ. ευρώ σε μηνιαίο επίπεδο, αυξημένο κατά 25,3% συγκριτικώς προς τον αντίστοιχο περσινό μήνα.
Την ίδια στιγμή μειώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2021 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2020, λόγω της βελτίωσης του ισοζυγίου υπηρεσιών, η οποία αντισταθμίστηκε μερικώς από την επιδείνωση του ισοζυγίου αγαθών.
Ωστόσο, όπως αναφέρουν στελέχη του οικονομικού επιτελείου, η τελική επίπτωση στο έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών θα εξαρτηθεί από τη διαμόρφωση ων τιμών των καυσίμων και τον χρόνο που θα απαιτηθεί για να αποκλιμακωθούν οι τιμές.
Το δημοσιονομικό έλλειμμα
Οι πληθωριστικές πιέσεις και η έξαρση της πανδημίας ασκούν πίεση και στο δημοσιονομικό έλλειμμα, με την εικόνα είναι ακόμα ασαφής σχετικά με μέτρα που θα χρειαστεί να ληφθούν εάν, για παράδειγμα, χρησιμοποιηθούν χρήματα από τον κρατικό προϋπολογισμό. Αυτό θα συμβεί εάν ληφθούν μέτρα για το λιανεμπόριο και την εστίαση ή χρησιμοποιηθούν κονδύλια από τον κρατικό προϋπολογισμό για νέα ενίσχυση των νοικοκυριών από την ενεργειακή επιβάρυνση.
Το οικονομικό επιτελείο, μέχρι στιγμής, αντιστέκεται και απορρίπτει το ενδεχόμενο για ενισχύσεις των μικρομεσαίων, ενώ για τις επιδοτήσεις που δίνει κατά των ανατιμήσεων χρησιμοποιεί τα επιπλέον έσοδα από τις δημοπρασίες των ρύπων που δεν έχουν επίδραση στο έλλειμμα. Το δημοσιονομικό έλλειμμα με τα σημερινά δεδομένα θα διαμορφωθεί στο 9,9% του ΑΕΠ φέτος και στο 3,7% του ΑΕΠ το 2022.
Αυτό που επισημαίνουν στελέχη του οικονομικού επιτελείου είναι ότι χρειάζεται σύνεση και στρατηγική για τον σχεδιασμό της επόμενης ημέρας της οικονομίας μετά την επιστροφή στην κανονικότητα, καθώς δεν θα επιλυθούν αυτόματα και ως διά μαγείας όλα τα προβλήματα. «Χρειάζεται δημοσιονομική σύνεση και σταθερότητα στις κινήσεις και τις επιλογές μας και πολύ μεγάλη προσοχή στις αποφάσεις μας, ακόμα και απέναντι στις αγορές, έτσι ώστε η χώρα να αποκτήσει επενδυτική βαθμίδα και να απεμπλακεί από το καθεστώς της εποπτείας».
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
