Την ισορροπία μεταξύ του σχεδίου του ESM για τις αλλαγές στο Σύμφωνο Σταθερότητας και της χαλάρωσης της δημοσιονομικής θηλιάς που προκαλούν οι υποχρεώσεις που έχει αναλάβει επιζητά η Αθήνα, η οποία ξορκίζει αποφάσεις που οδηγούν σε υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα.

Πλεονάσματα από 3% έως 6,5% του ΑΕΠ

Οι στόχοι στα πρωτογενή πλεονάσματα τα οποία αναφέρει ο ESM κυμαίνονται από 3% του ΑΕΠ έως το 6,5% του ΑΕΠ, γεγονός που στον βαθμό που μπορεί να υλοποιηθούν οδηγούν σε αυστηρή λιτότητα για τα επόμενα 20 με 30 χρόνια.

Ειδικότερα, στο παράδειγμα για την Ελλάδα αναφέρεται πως η χώρα μας απαιτούνται μέσοι ετήσιοι ρυθμοί ανάπτυξης 3%, καθώς και:

►Ο πληθωρισμός πολιορκεί νοικοκυριά και οικονομία - Προς νέα μεγάλη άνοδο τον Οκτώβριο

• Για να μειωθεί το χρέος στο υφιστάμενο όριο, το 60% του ΑΕΠ, θα απαιτηθούν πρωτογενή πλεονάσματα ύψους 6,5% του ΑΕΠ ετησίως για 20 χρόνια ή πλεονάσματα 4,5% για 30 χρόνια.
• Για να μειωθεί ο λόγος του χρέους στο 80% του ΑΕΠ, για την Ελλάδα θα απαιτηθούν πρωτογενή πλεονάσματα 5,5% ετησίως για 20 χρόνια ή πλεονάσματα ύψους 4,5% του ΑΕΠ για 30 χρόνια.
• Για να μειωθεί το ελληνικό χρέος στο 100% του ΑΕΠ σε 20 χρόνια θα απαιτηθούν πρωτογενή πλεονάσματα ύψους 4,5% του ΑΕΠ ή σε 30 χρόνια πλεονάσματα 3% του ΑΕΠ. 

Επίσης, ο ESM παρουσιάζει ως άκαμπτο τον βασικό κανόνα του Συμφώνου Σταθερότητας που ορίζει ότι οι χώρες με χρέος πάνω από το ανώτατο όριο του 100% του ΑΕΠ οφείλουν να κλείσουν την ψαλίδα με ρυθμό 5% ετησίως (κατά το 1/20), ώστε μέσα σε μια εικοσαετία να έχουν επανέλθει στα όρια του Συμφώνου.

►Πώς θα αξιοποιηθούν τα ακίνητα-«φιλέτα» του Δημοσίου - Ποια θα καταλήξουν σε ιδιώτες

Ο ρόλος της Κομισιόν

Σημειώνεται ότι το Σύμφωνο προβλέπει τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος για να διορθώσουν οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ενώσεως το υπερβολικό έλλειμμα ή το χρέος τους.

Η Κομισιόν μπορεί να εκκινήσει διαδικασία: 

• αν υπάρχει υπέρβαση ή κίνδυνος υπέρβασης του ορίου του 3% του ΑΕΠ στο έλλειμμα, ή
• εάν η απόκλιση μεταξύ του επιπέδου του χρέους μιας χώρας και του ορίου του 60% του ΑΕΠ δεν μειώνεται κατά 1/20 ετησίως, κατά μέσο όρο επί τρία έτη.

Η χώρα μας βρίσκεται στην πιο δεινή θέση μεταξύ των χωρών της ΕΕ καθώς δεν πληροί ούτε την τιμή αναφοράς του 3% του ΑΕΠ για το έλλειμμα, ούτε τον κανόνα του χρέους, ήτοι την υποχρέωση να μειώνεται κατά 1/20 ετησίως στο κομμάτι που ξεπερνά το 60% του ΑΕΠ. Και επιπλέον εκτιμάται πως δεν θα εκπληρώσει το πιο δύσκολο κριτήριο: την τιμή αναφοράς για τη μείωση του χρέους. Μετράται σε ορίζοντα τριετίας και υπολογίζει αν το ποσό που υπερβαίνει το 20% μειώνεται με ρυθμό τουλάχιστο 1/20 ετησίως.

►Ληξιπρόθεσμα χρέη στην εφορία: Το μεγάλο ξεκαθάρισμα - Ποια δεν θα εισπραχθούν ποτέ

Τι ζητά η Αθήνα

Η Αθήνα θα ζητήσει να μη μετρούν στα ελλείμματα και το χρέος μια σειρά από επενδύσεις που θα αυξήσουν σημαντικά τα περιθώρια ελιγμών των ελληνικών κυβερνήσεων. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι αμυντικές δαπάνες, οι δαπάνες για το μεταναστευτικό, οι πράσινες και ψηφιακές δημόσιες επενδύσεις οι οποίες προωθούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης, ήτοι για τη θωράκιση από την κλιματική αλλαγή και τη μείωση των ρύπων αλλά και τον ψηφιακό μετασχηματισμό των ευρωπαϊκών οικονομιών. Θα επιδιώξει να υπάρξει ειδική μεταχείριση των επενδύσεων που πραγματοποιούνται για τους συγκεκριμένους σκοπούς από δημοσιονομικής άποψης.

Εάν εφαρμοσθεί η εξαίρεση των αμυντικών δαπανών που πρόκειται να ζητήσει η Αθήνα, θα ανοίξει μεγάλος δημοσιονομικός χώρος για ελαφρύνσεις φόρων και αύξηση δαπανών, αλλά είναι βέβαιο ότι από τις «σκληρές» χώρες του Βορρά θα εκληφθεί ως ένας πρόσθετος κίνδυνος για τη βιωσιμότητα του χρέους.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το άθροισμα δαπανών για την άμυνα και το μεταναστευτικό είναι εξαιρετικά υψηλό για τη χώρα μας, στο επίπεδο του 3% του ΑΕΠ, όσο είναι σήμερα και το ανώτατο όριο για το έλλειμμα. 

Ακόμα επιδιώκει:

• Να μειώνεται ετησίως το χρέος χωρίς συγκεκριμένο όριο, λαμβανομένου υπόψη και του οικονομικού κύκλου του κράτους-μέλους που καλείται να μπει σε διαδικασία προσαρμογής. Η χώρα με υψηλό χρέος να αναλαμβάνει μεσοπρόθεσμη δέσμευση για μείωση του χρέους σε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
• Να λαμβάνονται υπόψη οι ειδικές συνθήκες αυξήσεως του χρέους. Αν μια χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με διάφορες δυσμενείς συνθήκες, το διάστημα προσαρμογής του χρέους να αυξάνεται.
• Να συνυπολογίζεται η βιωσιμότητα του χρέους, ώστε να αντιμετωπίζει διαφορετικά το κράτος-μέλος που έχει σοβαρά δημοσιονομικά ζητήματα.

Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!