Πριν από περίπου έναν χρόνο, η παγκόσμια οικονομία ήταν αντιμέτωπη με ένα θανατηφόρο κοκτέιλ που περιείχε μεγάλη ύφεση, αποπληθωρισμό και ανεργία. Όλα αυτά βέβαια εξαιτίας της πανδημίας που είχε παγώσει και αναστείλει ένα μεγάλο μέρος της παραγωγικής δραστηριότητας.
Από τότε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι και η εικόνα της οικονομίας σήμερα είναι εντελώς διαφορετική, κυρίως λόγο της ισχυρής παρέμβασης στη λειτουργία της οικονομίας των κυβερνήσεων που έριξαν τεράστια ποσά στην αγορά προκειμένου να μην καταρρεύσει η οικονομία.
Όμως κάθε δράση έχει και αντίδραση. Και αυτό φαίνεται σήμερα, με τις τιμές κάποιων βασικών προϊόντων να έχουν πάρει την ανιούσα. Το πλέον ανησυχητικό όμως είναι ότι οι αυξήσεις που παρατηρούνται διεθνώς στις πρώτες ύλες δημιουργούν ένα περιβάλλον ώστε να συνεχιστούν και να ενταθούν οι πληθωριστικές πιέσεις.
Ισχυρό όπλο πληθωρισμού η αύξηση των καταθέσεων
Ποια όμως είναι η γενεσιουργός αιτία που εμφανίζονται στον ορίζοντα οι πληθωριστικές αυτές πιέσεις, που αν ξεφύγουν πάνω από ένα όριο μπορεί να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα στην παγκόσμια οικονομία;
Κατ’ αρχάς παρατηρήθηκε αύξηση σε μέταλλα, πετρέλαιο και άλλα υλικά, γεγονός που σημαίνει ότι από ένα σημείο και μετά οι αυξήσεις θα μετακυλήσουν και σε άλλα προϊόντα, όπως για παράδειγμα τα τρόφιμα.
Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, εφάρμοσε μια νέα πολιτική που στηριζόταν σε ένα δόγμα: δανεισμός και δαπάνες χωρίς όρια. Αποτέλεσμα αυτού ήταν οι καταθέσεις να σημειώσουν εντυπωσιακή αύξηση κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Η προσφορά δεν καλύπτει τη ζήτηση
Ως εκ τούτου τα νοικοκυριά διαθέτουν ισχυρά αποθέματα, με αποτέλεσμα η ζήτηση να μην καλύπτεται από την προσφορά, κάτι που οι νόμοι της καπιταλιστικής οικονομίας δείχνουν αντιστροφή της κατάστασης και αύξηση σε μισθούς και τιμές παγκοσμίως.
Το σημείο μηδέν για τον πληθωρισμό σε παγκόσμιο επίπεδο είναι το 2%. Οι οικονομολόγοι πιστεύουν ότι μέχρι αυτό το επίπεδο αποκρούονται πιέσεις και στην οικονομία υπάρχουν ήπιες προσαρμογές, σε ό,τι αφορά την απασχόληση, το ύψος των μισθών και βέβαια την εξέλιξη των τιμών που εξισορροπούν προσφορά και ζήτηση.
Ο φόβος λοιπόν είναι να ξεπεραστεί αυτό το όριο. Όταν μάλιστα τον Απρίλιο ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ εκτινάχθηκε στο 4,2%, όπως ήταν αναμενόμενο οι αγορές τρόμαξαν και τώρα περιμένουν τα νέα επικαιροποιημένα στοιχεία, προκειμένου να δουν προς τα πού γέρνει το καράβι.
Ο ρόλος των κεντρικών τραπεζών
Κομβικής σημασίας θα είναι η συνεδρίαση της FED την επόμενη Πέμπτη. Και αυτό διότι αν προκύψει πρόβλημα, οι κεντρικοί τραπεζίτες θα κληθούν να λύσουν τον γόρδιο δεσμό και όπως είναι φυσικό η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ θα παίξει κομβικό ρόλο.
Αυτοί πάντως που είναι στην κεφαλή των κεντρικών τραπεζών δεν είχαν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα του πληθωρισμού στη διάρκεια της καριέρας τους.
Τις δεκαετίες του ’70 και του ’80 ο μέσος όρος του πληθωρισμού ήταν στο 10% ετησίως, ο παγκόσμιος πληθωρισμός έπεσε στο 5% στη δεκαετία του 1990 στα κράτη-μέλη του ΟΟΣΑ, στο 3% τη δεκαετία του 2000 και στο 2% τη δεκαετία του 2010.
Πάντως οι απόψεις των οικονομολόγων σήμερα διίστανται. Άλλοι εκτιμούν ότι… μπόρα είναι και θα περάσει και ο όποιος υψηλός πληθωρισμός θα είναι παροδικός και δεν θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα. Υπάρχουν όμως και εκείνοι που αναφέρουν ότι ο πληθωρισμός ήρθε για να μείνει και θα είναι το επόμενο μεγάλο πρόβλημα που θα κληθούν να επιλύσουν οικονομολόγοι και αγορές.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
