Ο Μισέλ Μπαρνιέ, ο έμπειρος πολιτικός που διορίστηκε πρωθυπουργός από τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, αναλαμβάνει τα ηνία της γαλλικής οικονομίας για να επιτύχει ένα σχεδόν ακατόρθωτο έργο: Να διασφαλίσει την αναγκαία δημοσιονομική πειθαρχία σε μία χώρα που το έλλειμμα είναι πολύ υψηλό με τη συντριπτική πίεση από τα πολιτικά κόμματα για το αντίθετο.
Ο διορισμός του Μπαρνιέ έθεσε τέλος στο αδιέξοδο δύο μηνών που προκάλεσαν οι πρόωρες βουλευτικές εκλογές στη Γαλλία, αλλά παραμένει το βασικό ερώτημα για το πώς θα ανακοπεί η αύξηση του δημόσιου χρέους εν μέσω συνεχών απαιτήσεων για περισσότερες δημόσιες δαπάνες.
Η ικανότητα του Μπαρνιέ να αντιμετωπίσει αυτή την πρόκληση χωρίς να έχει πλειοψηφία στο κοινοβούλιο θα είναι κρίσιμη για να μπορέσει η δεύτερη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή οικονομία να κρατήσει τους κερδοσκόπους σε απόσταση. Η αναταραχή στις αγορές μετά την απόφαση του Μακρόν να προκηρύξει πρόωρες εκλογές τον Ιούνιο δείχνει τους κινδύνους που αντιμετωπίζει η Γαλλία εάν η αποστολή του πρωθυπουργού αποτύχει.
Δεν θέλει αύξηση του χρέους
«Στο διάστημα που θα βρίσκομαι εδώ, το οποίο ελπίζω να είναι μέχρι το τέλος της προεδρικής θητείας, αν το επιθυμεί το κοινοβούλιο, δεν θέλω να αυξήσω το χρέος της χώρας μας…Θα πω την αλήθεια, ακόμη και αν είναι δύσκολη», δήλωσε ο Μπαρνιέ χθες στον τηλεοπτικό σταθμό TF1.
Ο Μπαρνιέ και ο Μακρόν έχουν ένα σε γενικές γραμμές κοινό όραμα για την οικονομική πολιτική που απαιτείται για την αντιμετώπιση των αδυναμιών της Γαλλίας, το οποίο βασίζεται σε φορολογικές πολιτικές υπέρ των επιχειρήσεων και στην περικοπή των αυξανόμενων κοινωνικών δαπανών.
Όταν κατέβηκε στις προκριματικές εκλογές των συντηρητικών το 2021, ο πρώην επικεφαλής διαπραγματευτής της ΕΕ για το Brexit ζήτησε αυστηρές δεσμεύσεις για περικοπές δαπανών και ηλικία συνταξιοδότησης στα 65 έτη - ένα χρόνο αργότερα από ό,τι στην αμφισβητούμενη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση του Μακρόν το 2023. Όμως η προσέγγιση του προέδρου είναι εδώ και καιρό αντιδημοφιλής και έχει επικριθεί για το γεγονός ότι ευνοεί τις επιχειρήσεις έναντι των εργαζομένων.
Μόνο μικρές αλλαγές στις βασικές πολιτικές
Ο νέος πρωθυπουργός υποσχέθηκε μια αλλαγή στον τρόπο διακυβέρνησης που θα απαιτήσει να ακούει περισσότερο τα κόμματα της αντιπολίτευσης και τα συνδικάτα. Αλλά ανέφερε ότι οι περιορισμοί του χρέους επιτρέπουν μόνο περιορισμένες τροποποιήσεις στις βασικές πολιτικές.
«Δεν θα θέσουμε τα πάντα υπό αμφισβήτηση», δήλωσε ο Μπαρνιέ για τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος. «Θα ανοίξω τη συζήτηση για τη βελτίωση αυτού του νόμου για τους πιο ευάλωτους ανθρώπους», πρόσθεσε.
Η επιτυχία του πρωθυπουργού να κερδίσει τους ψηφοφόρους και τους βουλευτές, εκεί όπου ο Μακρόν έχει δυσκολευτεί, θα είναι το κλειδί για την ικανότητα του προέδρου να αποκαταστήσει την οικονομική αξιοπιστία που σφυρηλατήθηκε κατά τη διάρκεια επτά ετών στην εξουσία.
Στην τρέχουσα θητεία του Μακρόν σημειώθηκε απότομη αύξηση της απασχόλησης, μια ανθεκτική ανάπτυξη και μια βελτίωση των δημόσιων οικονομικών μέχρι που αυτά ανατράπηκαν από την πανδημία της Covid και την ενεργειακή κρίση.
Ακόμη και πριν η πρόσφατη πολιτική αναταραχή ωθήσει τους επενδυτές να εγκαταλείψουν τα γαλλικά assets, ανεβάζοντας το κόστος δανεισμού σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, τα σχέδια της απερχόμενης κυβέρνησης για τη μείωση του ελλείμματος είχαν εκτροχιασθεί.
Προς νέα αύξηση του ελλείμματος
Το υπουργείο Οικονομικών προειδοποίησε σε έγγραφα που εστάλησαν στους βουλευτές τη Δευτέρα ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα θα μπορούσε να αυξηθεί στο 5,6% φέτος και στο 6,2% το 2025, αν δεν αλλάξουν οι πολιτικές.
Σύμφωνα με την οικονομολόγο της ING Charlotte de Montpellier, αυτό θα απαιτούσε πρωτοφανή εξοικονόμηση 110 δισ. ευρώ για να επιτευχθεί ο στόχος για έλλειμμα εντός του 3% του ΑΕΠ το 2027.
«Η αποστολή του Μπαρνιέ είναι πολύ δύσκολη και ο διορισμός του παραμένει εύθραυστος», δήλωσε η de Montpellier. «Τα δημοσιονομικά περιθώρια είναι ανύπαρκτα».
Ο Μπαρνιέ όχι μόνο δεν έχει πλειοψηφία, αλλά έχει να αντιμετωπίσει και μια Εθνοσυνέλευση με πολλούς βουλευτές να είναι ευθέως εχθρικοί απέναντί του ή στην καλύτερη περίπτωση να απαιτούν παραχωρήσεις πολιτικής με αντάλλαγμα να μην ανατρέψουν την κυβέρνηση με ψήφο δυσπιστίας.
Σχέδιο προϋπολογισμού έως την 1η Οκτωβρίου
Ο πρωθυπουργός έχει ελάχιστο χρόνο για να δράσει. Ο γαλλικός νόμος ορίζει ότι η κυβέρνηση πρέπει να υποβάλει προϋπολογισμό έως την πρώτη Τρίτη του Οκτωβρίου -στην προκειμένη περίπτωση την 1η Οκτωβρίου- και οι κανόνες της ΕΕ απαιτούν να σταλεί στις Βρυξέλλες μια πιο μακροπρόθεσμη δημοσιονομική στρατηγική τον Σεπτέμβριο.
Πριν από αυτό, πρέπει επίσης να βρει έναν νέο υπουργό Οικονομικών για να αντικαταστήσει τον Bruno Le Maire, έναν πρώην σύμμαχο που έχει δηλώσει ότι δεν θα παραμείνει στη θέση αυτή.
Ο Μπαρνιέ δήλωσε ότι η κυβέρνησή του δεν θα αποτελείται μόνο από συντηρητικούς υπουργούς. Θα μπορούσε επίσης να καλέσει πολιτικούς από την κεντρώα ομάδα του Μακρόν και την αριστερά, δήλωσε στο TF1 στην πρώτη του τηλεοπτική συνέντευξη στο νέο του ρόλο.
Οι αξιολογήσεις από Fitch και Moody's
Οι ψηφοφόροι δεν είναι πεπεισμένοι ότι ο Μπαρνιέ μπορεί να κάνει τη δουλειά του. Σύμφωνα με δημοσκόπηση της Elabe, μόνο το 52% των Γάλλων πιστεύει ότι θα καταφέρει να σχηματίσει μια κυβέρνηση ικανή να εγκρίνει τον προϋπολογισμό του 2025.
Μετά την προθεσμία της 1ης Οκτωβρίου, η Γαλλία αντιμετωπίζει προγραμματισμένες αξιολογήσεις από τους οίκους αξιολόγησης Fitch στις 11 Οκτωβρίου και Moody's στις 25 Οκτωβρίου. Και οι δύο διατήρησαν τις απόψεις τους αμετάβλητες νωρίτερα φέτος, αλλά προειδοποίησαν για αρνητική αξιολόγηση, με βάση κριτήρια που περιλαμβάνουν τα ελλείμματα, το κόστος χρηματοδότησης του χρέους και τις δεσμεύσεις για την αποκατάσταση των δημόσιων οικονομικών.
Το Κοινοβούλιο έχει προθεσμία μέχρι το τέλος του έτους για να εγκρίνει τον προϋπολογισμό. Ο Μπαρνιέ θα πρέπει πιθανότατα να χρησιμοποιήσει μια συνταγματική ρήτρα για να τον εγκρίνει χωρίς την έγκριση της Εθνοσυνέλευσης, αυξάνοντας τον κίνδυνο ψήφου δυσπιστίας.
Για να αποφύγει την επιτυχία μιας τέτοιας πρότασης, ο Μπαρνιέ θα πρέπει να προσφέρει κλαδιά ελιάς σε όλο το πολιτικό φάσμα.
Με πληροφορίες από Bloomberg
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
