Οι διαφορές μεταξύ του μπλοκ των δυτικών χωρών υπό την ηγεσία των ΗΠΑ και του μπλοκ των χωρών με επικεφαλής την Κίνα απειλούν την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη, προειδοποίησε η αναπληρώτρια γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, Γκίτα Γκόπινατ, προβλέποντας ότι το παγκόσμιο ΑΕΠ μπορεί να μειωθεί έως και 7% σε ένα ακραίο σενάριο.
Σε ομιλία της στο πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, η Γκόπινατ σημείωσε ότι γεγονότα, όπως η παγκόσμια πανδημία και η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, έχουν διαταράξει τις παγκόσμιες εμπορικές σχέσεις με τρόπο που δεν έχει παρατηρηθεί από την εποχή του ψυχρού πολέμου.
«Ολο και περισσότερο, οι χώρες σε όλο τον κόσμο καθοδηγούνται από τις ανησυχίες για την οικονομική και εθνική ασφάλειά τους στον καθορισμό των εμπορικών και των επενδυτικών συναλλαγών τους», είπε, προσθέτοντας ότι αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι χώρες να επιλέγουν όλο και περισσότερο σε ποιο στρατόπεδο θα ενταχθούν, αυτό της Κίνας ή των ΗΠΑ.
Η τάση κατακερματισμού απειλεί με απομάκρυνση από ένα παγκόσμιο εμπορικό σύστημα βασισμένο σε κανόνες και με σημαντική αντιστροφή των κερδών από την οικονομική ολοκλήρωση, δήλωσε η Γκόπινατ.
Τριπλάσιοι εμπορικοί περιορισμοί την τελευταία διετία
Οι εντάσεις μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου κλιμακώνονται καθώς οι ΗΠΑ αυξάνουν τους εμπορικούς περιορισμούς και τις κυρώσεις σε βάρος της Κίνας, επικαλούμενες ανησυχίες για την εθνική ασφάλειά τους, με τις ανησυχίες για την προέλαση του Πεκίνου στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας και τη ρητορική του γύρω από την Ταϊβάν να έχουν επίσης επηρεάσει το κλίμα.
Η αυξανόμενη ένταση μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου αντανακλάται σε παγκόσμιο επίπεδο καθώς, σύμφωνα με στοιχεία του ΔΝΤ, τη διετία 2022-2023 επιβλήθηκαν περισσότεροι από 3.000 εμπορικούς περιορισμούς παγκοσμίως, υπερτριπλάσιοι σε σύγκριση με το 2019.
Το εμπόριο μεταξύ του μπλοκ της Κίνας και των ΗΠΑ έχει μειωθεί σε σύγκριση με το εμπόριο μεταξύ των χωρών εντός των δύο αυτών ομάδων. Το μπλοκ των ΗΠΑ περιλαμβάνει κυρίως την Ευρώπη, τον Καναδά, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, ενώ στις χώρες που κλίνουν προς την Κίνα περιλαμβάνονται η Ρωσία, η Ερυθραία, το Μάλι, η Νικαράγουα και η Συρία.
Μείωση στο εμπόριο μεταξύ των δύο μπλοκ
Μετά την εισβολή στην Ουκρανία, το εμπόριο μεταξύ των δύο μπλοκ έχει μειωθεί κατά περίπου 12% και οι άμεσες ξένες επενδύσεις κατά 20% σε σύγκριση με εκείνες μεταξύ των μελών των δύο ομάδων.
Η Κίνα, ειδικότερα, δυσκολεύεται να προσελκύσει ξένες άμεσες επενδύσεις, εν μέσω αυξημένων εντάσεων με τη Δύση. Οι ροές ΞΑΕ στη χώρα μειώθηκαν κατά 26% το πρώτο τρίμηνο του 2024 σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2023.
Μελλοντικές επιπτώσεις
Ο οικονομικός κατακερματισμός δεν έχει φτάσει ακόμη στα επίπεδα του Ψυχρού Πολέμου, αλλά ο δυνητικός αντίκτυπός του είναι πολύ μεγαλύτερος λόγω της μεγαλύτερης εξάρτησης της παγκόσμιας οικονομίας από το εμπόριο, σύμφωνα με τη Γκόπινατ.
Εάν οι διαφορές μεταξύ των δύο μπλοκ δεν γεφυρωθούν, το ΔΝΤ εκτιμά ότι το κόστος για το παγκόσμιο ΑΕΠ θα μπορούσε να ανέλθει στο 7% στο σενάριο του ακραίου κατακερματισμού, ενώ θα πληγεί κατά περίπου 0,2% στην περίπτωση ήπιου διχασμού.
Σύμφωνα με το ΔΝΤ, οι χώρες με χαμηλό εισόδημα είναι πιθανό να πληγούν περισσότερο λόγω της μεγαλύτερης εξάρτησής τους από τις εισαγωγές γεωργικών προϊόντων και τις ξένες επενδύσεις από πιο προηγμένες οικονομίες.
Ο ρόλος των ουδέτερων χωρών
Ωστόσο, παρά τις τάσεις κατακερματισμού της παγκόσμιας οικονομίας, ο λόγος του συνολικού εμπορίου αγαθών προς το παγκόσμιο ΑΕΠ ήταν σχετικά σταθερός τις τελευταίες δύο δεκαετίες.
Ενας λόγος είναι ότι ο αντίκτυπος του κατακερματισμού έχει αμβλυνθεί λόγω μίας ομάδα χωρών, ουδέτερων προς τις ΗΠΑ και την Κίνα, όπως το Μεξικό και το Βιετνάμ, οι οποίες λειτουργούν ως οικονομίες - συνδετικοί κρίκοι, μέσω των οποίων μπορεί να υπάρξει ανακατεύθυνση στο εμπόριο και τις επενδύσεις.
Χρησιμοποιώντας το οικονομικό και διπλωματικό τους βάρος, αυτές οι ανένταχτες χώρες μπορούν να διαδραματίσουν μεγαλύτερο ρόλο στη διατήρηση της παγκόσμιας ολοκλήρωσης, τόνισε η Γκόπινατ.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
