Τον σημαντικό αντίκτυπο που έχει ο υψηλός πληθωρισμός στα δημοσιονομικά μεγέθη και στην αναδιανομή εισοδημάτων και πλούτου αναλύει μελέτη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ).

Στελέχη του Ταμείου εξέτασαν τις συνέπειες που είχε ο (απρόσμενος) πληθωρισμός στο βιοτικό επίπεδο των πολιτών μίας σειράς χωρών από τα μέσα του 2021 έως τα μέσα του 2022, όταν οι αυξήσεις των τιμών στην ενέργεια και τα τρόφιμα ήταν οι προπομποί της γενικευμένης πληθωριστικής έκρηξης.

Αναλύοντας τον αντίκτυπο του πληθωρισμού στα δημόσια οικονομικά, το βασικό εύρημα της μελέτης είναι ότι ο απρόσμενος πληθωρισμός, όπως ήταν αυτός της τελευταίας περιόδου, μειώνει την πραγματική αξία του δημόσιου χρέους εις βάρος των κατόχων κρατικών ομολόγων.

Πόσο μειώνει το χρέος ο πληθωρισμός

Για τις χώρες με χρέος υψηλότερο από το 50% του ΑΕΠ, όπως είναι και η Ελλάδα, για κάθε ποσοστιαία μονάδα απρόσμενου πληθωρισμού το δημόσιο χρέος μειώνεται κατά 0,6% του ΑΕΠ και αυτό το αποτέλεσμα διαρκεί για αρκετά χρόνια.

Ωστόσο, καθώς πληθωρισμός θα συνεχίζεται και θα είναι περισσότερο προβλέψιμος δεν θα συμβάλει πλέον στη μείωση του λόγου του χρέους.

Ο πληθωρισμός μειώνει αντίστοιχα και το ύψος του δημοσιονομικού ελλείμματος ως ποσοστό στο ΑΕΠ καθώς οι δημόσιες δαπάνες αυξάνονται λιγότερο από το ονομαστικό ΑΕΠ, αλλά το αποτέλεσμα αυτό εκλείπει πιο γρήγορα σε σχέση με αυτό που αφορά στη μείωση του χρέους.

Ο αντίκτυπος στα νοικοκυριά

Για τον αντίκτυπο του πληθωρισμού στα νοικοκυριά, το ΔΝΤ εξέτασε τις περιπτώσεις έξι χωρών – Φινλανδίας, Γαλλίας, Κολομβίας, Μεξικό, Κένυας και Σενεγάλης – και διαπίστωσε ότι ο πληθωρισμός από τα μέσα του 2021 έως τα μέσα του 2022 επηρέασε τους πολίτες κυρίως μέσω τριών καναλιών: των καταναλωτικών προτύπων τους, των εισοδημάτων από μισθούς, συντάξεις ή μεταβιβάσεις και των περιουσιακών στοιχείων και του χρέους τους.

Αν και ο αντίκτυπος διαφέρει από χώρα σε χώρα, τα βασικά ευρήματα είναι τα εξής:

• Η ταχύτερη αύξηση των τιμών των τροφίμων σε σχέση με τις τιμές άλλων προϊόντων και υπηρεσιών πλήττει δυσανάλογα τις φτωχότερες οικογένειες καθώς αυτές δαπανούν μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός τους για τα τρόφιμα.
• Ο πληθωρισμός μείωσε τα εισοδήματα στις χώρες που εισάγουν πρώτες ύλες, με τους μισθούς σε όλες τις εισοδηματικές ομάδες να αυξάνονται λιγότερο από τις αυξήσεις των τιμών.
• Καθώς ο πληθωρισμός μειώνει την αξία των περιουσιακών στοιχείων και του χρέους, οι οικογένειες που είχαν περισσότερα χρέη από περιουσιακά στοιχεία επωφελήθηκαν εις βάρος των πιστωτών, ιδιαίτερα στις χώρες με αναπτυγμένες χρηματοπιστωτικές αγορές.
• Οι οικογένειες των νέων, που συνήθως έχουν καθαρά χρέη, είχαν όφελος λόγω της μείωσης της αξίας τους, ενώ η περιουσία των πιο ηλικιωμένων μειώθηκε.

Ο ρόλος της δημοσιονομικής πολιτικής

Τέλος, το ΔΝΤ σημειώνει ότι η δημοσιονομική πολιτική μπορεί να στηρίξει τη νομισματική για την καταπολέμηση του πληθωρισμού, καθώς και αυτή επηρεάζει τη συνολική ζήτηση.

Για τις αναπτυγμένες οικονομίες, η μείωση των δημοσίων δαπανών κατά 1 ποσοστιαία μονάδα του ΑΕΠ χαμηλώνει τον πληθωρισμό κατά μισή ποσοστιαία μονάδα.

Η δημοσιονομική πολιτική μπορεί, επίσης, να συμβάλει στην προστασία των ευάλωτων με μεγαλύτερες μεταβιβάσεις, ώστε να μη μειωθεί η κατανάλωσή τους και να περιορισθεί η μείωση της συνολικής κατανάλωσης.

Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!