Με διαφορετικές ταχύτητες τρέχει ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη ορθώνοντας ένα νέο … οικονομικό αυτή τη φορά σιδηρούν παραπέτασμα ανάμεσα στην Δύση και την Ανατολή της γηραιάς ηπείρου.
Όπως παρατηρεί το Bloomberg οι εντυπωσιακές αυξήσεις των τιμών στις μικρότερες και ανατολικές χώρες της Ευρωζώνης επαναφέρουν το οικονομικό χάσμα μεταξύ Ανατολής και Δύσης.
Ακριβότερη η Εσθονία από την Ιταλία
Στην περιοχή της Βαλτικής ο πληθωρισμός τρέχει με την μεγαλύτερη ταχύτητα σε όλη την Ευρώπη των 27 και έχει αγγίξει το 25%. Στην Εσθονία το κόστος αγαθών και υπηρεσιών ξεπερνά πλέον αυτό της Ιταλίας και την Ισπανίας, καθιστώντας την Εσθονία την πιο ακριβή χώρα στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Η Σλοβακία και η Σλοβενία επίσης κερδίζουν έδαφος στη σκληρή κούρσα του πληθωρισμού.
Με τη σταδιακή διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης η ελπίδα ήταν πάντα οι πρώην κομμουνιστικές οικονομίες της ηπείρου να συγκλίνουν με την πάροδο του χρόνου με τους πλουσιότερους γείτονές τους, αυξάνοντας στην πορεία το βιοτικό επίπεδο των πολιτών τους.
Τώρα αυτή η σύγκλιση γίνεται βίαια και μονόπλευρα, καθώς οι τιμές έχουν υποστεί σοκ ενώ οι μισθοί υστερούν. Δεν είναι τυχαίο πως οι μισθολογικές ανισότητες έχουν ήδη οδηγήσει σε ένα από τα μεγαλύτερα κύματα μετανάστευσης εργαζομένων προς την πλουσιότερη Δύση.
Η κατάσταση αυτή οφείλεται εν μέρει στην κοινή νομισματική πολιτική της Ευρωζώνης. Η ρητορική των αξιωματούχων της Βαλτικής βοήθησε μεν να πεισθεί η ΕΚΤ να αυξήσει τα εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια, αλλά πολύ καθυστερημένα. Η εντονότερη έκθεση των ανατολικών χωρών στις διακυμάνσεις της αγοράς για την ενέργεια επιτείνει τον πόνο...
Κοντά στις τιμές - μακριά στους μισθούς
«Φτάσαμε πολύ γρήγορα στο μέσο επίπεδο τιμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης», δηλώνει ο Διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Εσθονίας, Madis Muller. Αλλά «τα εισοδήματά μας εξακολουθούν να μην είναι αρκετά κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο».
Το αποτέλεσμα είναι η μείωση της αγοραστικής δύναμης που είναι απίθανο να ανακτήσει το περσινό επίπεδο μέχρι το 2024, σύμφωνα με έρευνα της Τράπεζας της Εσθονίας. Αυτό θα επιβαρύνει την οικονομική παραγωγή, η οποία βρυχόταν μετά την πανδημία, αλλά τώρα βρίσκεται σε υποχώρηση.
Τα νοικοκυριά υφίστανται έντονη πίεση και οι επιχειρήσεις που δεν μπορούν να μεταφέρουν το αυξανόμενο κόστος σε πελάτες κινδυνεύουν με λουκέτο, δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος της Swedbank Estonia Olavi Lepp. Αυτό θα μπορούσε να θέσει σε δοκιμασία τον παραδοσιακό ρόλο της Εσθονίας ως εξαγωγέα χαμηλού κόστους.
«Κοιτάζοντας τη Σκανδιναβία και την κεντρική Ευρώπη, τίθεται το ερώτημα εάν η Εσθονία είναι πλέον ένα ελκυστικό μέρος για να αγοράσει κανείς αγαθά και υπηρεσίες», σχολιάζει ο κ. Lepp.
Η μακροπρόθεσμη αναδιάρθρωση
Ενώ οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν βραχυπρόθεσμη αναταραχή, η αναδιάρθρωση που συντελείται αυτή την περίοδο θα πρέπει να αποφέρει οφέλη, σύμφωνα με τον Lenno Uuskula, επικεφαλής οικονομολόγο στη Luminor στο Ταλίν.
«Η μία μετά την άλλη, οι εταιρείες που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν τον μέσο μισθό πρέπει να κλείσουν», είπε ο Uuskula. «Τότε θα προκύψουν νέοι εργοδότες που θα έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν υψηλότερους μισθούς. Συνεπάγεται θέσεις εργασίας υψηλότερης προστιθέμενης αξίας στην Εσθονία».
Η Εσθονία των 1,3 εκατομμυρίων κατοίκων έχει ήδη καλλιεργήσει μια βιομηχανία τεχνολογίας που βοήθησε στη δημιουργία του Skype και 10 startups αξίας άνω του 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων, αν και μέρος της… γοητείας που ασκεί σε εκκολαπτόμενους επιχειρηματίες ήταν το χαμηλότερο κόστος ζωής.
«Είμαστε ακόμα φθηνοί σε σύγκριση με τη δυτική Ευρώπη», είπε ο Uuskula. «Αλλά η Βαρσοβία, για παράδειγμα, είναι σίγουρα πλέον φθηνότερη».
Αυξήσεις μισθών στη Λιθουανία
Στη Λιθουανία, ένα άλλο μέλος της Ευρωζώνης στην Βαλτική, ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας Gediminas Simkus υπογραμμίζει τη μετάβαση σε παραγωγή υψηλότερης προστιθέμενης αξίας και αποδίδει τον ταχύτερο πληθωρισμό εν μέρει στο ότι είναι μια οικονομία που βιάζεται να φτάσει στο επίπεδο των πλουσιότερων γειτόνων της.
Προσπερνώντας την πρόσφατη άνοδο των τιμών, ο Λιθουανός ομόλογος του Γιάννη Στουρνάρα, προτιμά να επικεντρωθεί στα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα. Υπογραμμίζει τις αυξήσεις των μισθών, οι οποίοι έχουν αυξηθεί στη Λιθουανία περισσότερο από τους μισθούς στην Ιταλία – όταν μετρά κανείς με βάση την αγοραστική δύναμη – ενώ έρχεται και το 2023 αύξηση του κατώτατου μισθού, όπως και στην Ελλάδα.
«Έχουμε υψηλότερο επίπεδο πληθωρισμού, αλλά είχαμε και υψηλότερη αύξηση των μισθών τα τελευταία 10 χρόνια», δηλώνει ο Gediminas Simkus. «Οι μισθοί αυξήθηκαν περίπου 2,5 φορές», αλλά «οι τιμές δεν διπλασιάστηκαν την τελευταία δεκαετία, επομένως η πραγματική αγοραστική δύναμη έχει σίγουρα αυξηθεί».
Ανώμαλο πλέον το ταξίδι προς τη σύγκλιση
Πίσω στην Εσθονία, που μπορεί κι αυτή να ανατρέχει κάποτε στο σημερινό παρόν ως μια περίοδο κατά την οποία ήρθε εγγύτερα στις τάξεις της πλουσιότερης Δύσης της Ευρώπης. Αυτό, βέβαια, αν μπορούσε τώρα να προσπεράσει τις άμεσες συνέπειες της τρελής κούρσας του πληθωρισμού.
Όμως αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο, αφού βραχυπρόθεσμα το ταξίδι θα παραμείνει ανώμαλο: Οι οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του Bloomberg βλέπουν τον πληθωρισμό να παραμένει κοντά σε διψήφιο αριθμό το επόμενο έτος. Υψηλότερα δηλαδή από ό,τι προβλέπει η κεντρική τράπεζα.
Με πληροφορίες από Bloomberg
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
