Στις κυρώσεις της Δύσης προς τη Ρωσία για τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο ΟΠΕΚ όχι μόνο κρατά σθεναρές αποστάσεις αλλά δεν δείχνει καμία πρόθεση να γυρίσει την πλάτη στην Μόσχα.
Οι μεγαλύτερες πετρελαιοπαραγωγές χώρες του πλανήτη, που κατέχουν πάνω από το 50% της παγκόσμιας παραγωγής «μαύρου χρυσού», δεν έχουν καμία πρόθεση να συγκρουστούν με τη Ρωσία για την εισβολή της στην Ουκρανία, ούτε να σταματήσουν τις συνομιλίες μαζί της στο πλαίσιο του ΟΠΕΚ+.
Αυτό εξηγεί σε μεγάλο βαθμό γιατί - παρά τις έντονες πιέσεις των ΗΠΑ- ο ΟΠΕΚ αρνείται να αυξήσει την παραγωγή πετρελαίου κρατώντας ενεργά στο παιχνίδι τη Ρωσία, αδιαφορώντας για τις όποιες αντιρρήσεις της Δύση.
Business only
Η εξήγηση είναι ποαραπάνω από προφανείς. Το πετρέλαιο είναι «business only» και καμία πολιτική απόφαση ή διαφωνία δεν διαταράσσει αυτή την ισορροπία.
Άλλωστε οι χώρες του ΟΠΕΚ, έχουν «ζήσει» πολλούς πολέμους και εμπόλεμες συγκρούσεις μεταξύ των μελών κρατών τους.
Το Ιράν και το Ιράκ παρέμειναν «πετρελαϊκοί σύμμαχοι» αν και εχθροί στη διάρκεια του πολέμου τους το 1980-1988. Οι υπουργοί πετρελαίου του Ιράκ και του Κουβέιτ κάθισαν στο ίδιο τραπέζι ακόμη και μετά την εισβολή της Βαγδάτης στη γειτονική χώρα το 1990.
Ακόμη και σήμερα η Σαουδική Αραβία και το Ιράν βρίσκονται στο ίδιο τραπέζι και συνομιλούν για το πετρέλαιο, ακόμη και όταν το Ριάντ κατηγορεί ανοικτά την Τεχεράνη ότι εξοπλίζει τους Χούτι της Υεμένης που εκτοξεύουν πυραύλους προς το βασίλειο χτυπώντας ακόμη και την ισχυρή της Aramco.
«Έχοντας ένα τέτοιο ιστορικό υπόβαθρο, οποιαδήποτε προσδοκία της Δύσης ότι ο ΟΠΕΚ θα σπάσει την πετρελαϊκή συμμαχία του με τη Ρωσία για έναν πόλεμο, είναι τουλάχιστον αφελής» εκτιμά η Washington Post. Άλλωστε για την ομάδα των παραγωγών πετρελαίου, η Ρωσία εξακολουθεί να είναι έως σήμερα, βασικός εταίρος.
Την εικόνα έδωσε ο υπουργός Πετρελαίου των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων Suhail Al-Mazrouei, όταν ρωτήθηκε για την πολιτική συνεργασία με τη Μόσχα. «Το έχουμε ξαναδεί όλο αυτό. Έχουμε δει κι άλλους πολέμους μέσα στην ομάδα του ΟΠΕΚ» ήταν η απάντησή του.
Η Σαουδική Αραβία, η ηγέτιδα δύναμη του ΟΠΕΚ, σίγουρα θέλει να διατηρήσει τη σχέση της με τη Ρωσία, την οποία το βασίλειο θεωρεί ένα από τα μεγαλύτερα διπλωματικά του επιτεύγματα.
Η Σαουδική Αραβία «εγκαταλείπει» τις ΗΠΑ και θέλει συμμάχους
Τα τελευταία χρόνια η Σαουδική Αραβία, προσπαθεί να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για μια ασφαλή απομάκρυνση από την «αγκαλιά» των ΗΠΑ, σε μια εποχή που το Ριάντ και ο Λευκός Οίκος βρίσκονται σε αντίθεση σε πολλά μέτωπα, συνάπτοντας καλές διπλωματικές σχέσεις και με την Κίνα.
Όμως η Ρωσία, είναι και μια ισχυρή πετρελαϊκή δύναμη καθώς φέρνει περισσότερα από 11 εκατομμύρια βαρέλια ημερησία παραγωγής (πάνω από το ένα δέκατο της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου) στον όμιλο του ΟΠΕΚ.
Μαζί με άλλα δύο άλλα κράτη εκτός ΟΠΕΚ που βρίσκονται στην τροχιά της Μόσχας - το Καζακστάν και το Αζερμπαϊτζάν – η παραγωγή αυξάνεται κατά άλλα δύο εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα.
Η Σαουδική Αραβία συνειδητοποίησε εδώ και πολύ καιρό ότι χωρίς τη Ρωσία, ο ΟΠΕΚ δεν θα λειτουργούσε και ότι η ροή πετροδολαρίων στα ταμεία της θα κινδύνευε.
Στα απομνημονεύματά του, ο Αλί Ναΐμι, που διετέλεσε υπουργός Πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας για δύο δεκαετίες μέχρι το 2016, αναφέρει χαρακτηριστικά ότι όταν «ένας από τους βοηθούς του τον ρώτησε τον Νοέμβριο του 2014, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Κριμαία, αν υπάρχει πιθανότητα να μειώσει η Ρωσία την παραγωγή πετρελαίου της η απάντηση ήταν «καμία».
Ο ΟΠΕΚ θέλει τον έλεγχο των τιμών
Όπως εξηγεί ο Naimi «χωρίς τη Ρωσία, ο ΟΠΕΚ δεν θα μπορεί να διατηρήσει τον έλεγχο των τιμών του πετρελαίου».
«Η αγορά πετρελαίου είναι πολύ μεγαλύτερη από τον ΟΠΕΚ. Αν εμείς, η Σαουδική Αραβία ή ο ΟΠΕΚ συνολικά, μειώσουμε την παραγωγή χωρίς τη συμμετοχή μεγάλων μη μελών του ΟΠΕΚ, θα θυσιάσουμε τα έσοδα και το μερίδιο μας στην αγορά», αναφέρει ο Ναΐμι.
Έως το 2016 η Σαουδική Αραβία δεν είχε καταφέρει να προσελκύσει τη Ρωσία στην περίφημη ομάδα του ΟΠΕΚ+.
Χρειάστηκαν προσωπικές συνομιλίες μεταξύ του Σαουδάραβα διαδόχου πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν με τον Βλαντιμίρ Πούτιν για να ανοίξει ο δρόμος για την ενσωμάτωση της Ρωσίας στον ΟΠΕΚ+ που ελέγχει σήμερα, περισσότερο από το 50% της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου.
Και μπορεί, λόγω των αυξημένων τιμών του πετρελαίου, που διαπραγματεύεται πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι, ο ΟΠΕΚ να διατηρεί σήμερα υψηλά τα έσοδά του και χωρίς τη Ρωσία, η διπλωματία του πετρελαίου όμως, βλέπει μακροπρόθεσμα.
«Στη Σαουδική Αραβία όλοι γνωρίζουν ότι η αγορά του πετρελαίου είναι κυκλική. Η επόμενη οικονομική ύφεση, που μπορεί να έρθει ακόμη και μέσα στο 2022, θα μπορούσε να ωθήσει την αγορά πετρελαίου σε υπερπροσφορά.
Στο Ριάντ, κανείς δεν πιστεύει ότι το ιρανικό ή το πετρέλαιο της Βενεζουέλας - που παραμένουν υπό αμερικανικές κυρώσεις - θα μείνουν για πάντα έξω από την αγορά. Τότε η ίδια αγορά που σήμερα πιέζει για επιπλέον παραγωγή μπορεί τελικά να χρειαστεί νέες περικοπές.
Και σε αυτό, το Ριάντ θέλει τη Ρωσία δίπλα του. Έχοντας περάσει χρόνια φλερτάροντας τη Μόσχα, το βασίλειο δεν πρόκειται να το εγκαταλείψει τώρα.
Άλλωστε η Ρωσία έχει ακόμα ισχυρούς φίλους όπως τη Βραζιλία, την Κίνα, την Ινδία και την Ινδονησία» εκτιμά η Washington Post.
Για τον ΟΠΕΚ+, αυτό σημαίνει ότι δεν θα χρειαστεί να αλλάξει την πολιτική του για αύξηση της παραγωγής, πάνω από τα 430.000 βαρέλια την ημέρα τουλάχιστον έως το τέλος του 2022.
Μέχρι τότε, για να έρθει σε ρήξη η Σαουδική Αραβία και οι υπόλοιπες χώρες του ΟΠΕΚ με τη Ρωσία, θα χρειαστούν μια καλύτερη εναλλακτική η οποία δεν έχει ακόμη προκύψει.