Την επιστροφή στην τροφοδοσία της Ευρωπαϊκής Ενωσης με ρωσικό φυσικό αέριο, σε μικρότερες ποσότητες σε σχέση με την περίοδο πριν τον πόλεμο στην Ουκρανία, επιθυμούν μεγάλες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις καθώς φοβούνται την εξάρτηση από το αμερικανικό LNG.
Περισσότερα από τρία χρόνια μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης παραμένει εύθραυστη.
Το αμερικανικό LNG βοήθησε να καλυφθεί το κενό εφοδιασμού από τη κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης του 2022-2023, αλλά τώρα που ο πρόεδρος Τραμπ έχει διαρρήξει τις σχέσεις με την Ευρώπη που δημιουργήθηκαν μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και έχει στραφεί στην ενέργεια ως διαπραγματευτικό χαρτί στις εμπορικές διαπραγματεύσεις, οι επιχειρήσεις είναι επιφυλακτικές ότι η εξάρτηση από τις Ηνωμένες Πολιτείες θα αποτελέσει ένα ακόμη ευάλωτο σημείο.
Σε αυτό το πλαίσιο, στελέχη μεγάλων επιχειρήσεων της ΕΕ έχουν αρχίσει να λένε αυτό που έμοιαζε αδιανόητο πριν από ένα χρόνο, ότι δηλαδή η εισαγωγή κάποιων ποσοτήτων ρωσικού φυσικού αερίου, μεταξύ άλλων και από την Gazprom, θα ήταν μία καλή ιδέα.
Αυτό θα απαιτούσε ακόμη μια μεγάλη στροφή στην ευρωπαϊκή πολιτική, δεδομένου ότι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022 ανάγκασε την ΕΕ να δεσμευτεί ότι θα σταματήσει τις εισαγωγές ρωσικής ενέργειας έως το 2027.
Περιορισμένες οι επιλογές
Ωστόσο, η Ευρώπη έχει σήμερα περιορισμένες επιλογές. Οι συνομιλίες με το Κατάρ για περισσότερο LNG έχουν βαλτώσει και o ρυθμός ανάπτυξης των ΑΠΕ, αν και αυξημένος δεν είναι τόσο γρήγορος ώστε η ΕΕ να αισθάνεται ασφαλής.
«Εάν υπάρξει μια λογική ειρήνη στην Ουκρανία, θα μπορούσαμε να επιστρέψουμε σε ροές 60 δισ. κυβικών μέτρων, ίσως και 70, ετησίως, συμπεριλαμβανομένου του LNG», δήλωσε στο Reuters ο Didier Holleaux, εκτελεστικός αντιπρόεδρος της γαλλικής Engie.
Η εταιρεία, που ανήκει εν μέρει στο γαλλικό κράτος, οποία ήταν από τους μεγαλύτερους αγοραστές φυσικού αερίου της Gazprom. Ο Holleaux δήλωσε ότι η Ρωσία θα μπορούσε να προμηθεύσει περίπου το 20-25% των αναγκών της ΕΕ έναντι 40% πριν από τον πόλεμο.
Ο επικεφαλής της γαλλικής πετρελαϊκής TotalEnergies, Patrick Pouyanne, προειδοποίησε την Ευρώπη κατά της υπερβολικής εξάρτησης από το αμερικανικό φυσικό αέριο. «Πρέπει να διαφοροποιηθούμε, να έχουμε πολλές πηγές, όχι να βασιστούμε υπερβολικά σε μία ή δύο», δήλωσε ο Pouyanne.
Η Total είναι μεγάλος εξαγωγέας αμερικανικού LNG και πωλεί επίσης ρωσικό LNG από την ιδιωτική εταιρεία Novatek. «Η Ευρώπη δεν θα επιστρέψει ποτέ στην εισαγωγή 150 δισ. κυβικών μέτρων από τη Ρωσία, όπως πριν από τον πόλεμο ... αλλά θα στοιχημάτιζα ίσως για 70 δισ. κυβικά μέτρα», πρόσθεσε.
Διαβάστε επίσης: Ρωσία: Σενάρια χαλάρωσης των κυρώσεων – Στο επίκεντρο πετρέλαιο, φυσικό αέριο και πληρωμές
Στροφή της Γερμανίας
Η Γαλλία, η οποία παράγει μεγάλες ποσότητες πυρηνικής ενέργειας, διαθέτει ήδη έναν από τους πιο διαφοροποιημένους ενεργειακούς εφοδιασμούς στην Ευρώπη.
Η Γερμανία στηρίχθηκε σε μεγάλο βαθμό στο φθηνό ρωσικό φυσικό αέριο για να βοηθήσει τον μεγάλο μεταποιητικό της τομέα μέχρι τον πόλεμο στην Ουκρανία και έχει λιγότερες επιλογές.
Στο Χημικό Πάρκο Leuna, ένα από τα μεγαλύτερα χημικά συμπλέγματα της Γερμανίας που φιλοξενεί εργοστάσια της Dow Chemical και της Shell μεταξύ άλλων, ορισμένες εταιρείες λένε ότι το ρωσικό φυσικό αέριο θα πρέπει να επιστρέψει γρήγορα.
Η Ρωσία κάλυπτε το 60% των γερμανικών αναγκών, κυρίως μέσω του αγωγού Nord Stream, ο οποίος ανατινάχθηκε το 2022. «Βρισκόμαστε σε σοβαρή κρίση και δεν μπορούμε να περιμένουμε», δήλωσε ο Christof Guenther, διευθύνων σύμβουλος της InfraLeuna, του φορέα εκμετάλλευσης του πάρκου.
Ο ίδιος είπε ότι η γερμανική χημική βιομηχανία έχει περικόψει θέσεις εργασίας για πέντε συνεχόμενα τρίμηνα, κάτι που δεν έχει παρατηρηθεί εδώ και δεκαετίες. «Η επαναλειτουργία των αγωγών θα μείωνε τις τιμές περισσότερο από οποιαδήποτε τρέχοντα προγράμματα επιδοτήσεων», δήλωσε.
«Είναι ένα θέμα ταμπού», πρόσθεσε, λέγοντας ότι πολλοί συνάδελφοι του συμφωνούν στην ανάγκη επιστροφής στο ρωσικό φυσικό αέριο.
«Χρειαζόμαστε το ρωσικό φυσικό αέριο, χρειαζόμαστε φθηνή ενέργεια - ανεξάρτητα από το από πού προέρχεται», δήλωσε ο Klaus Paur, διευθύνων σύμβουλος της Leuna-Harze, μιας μεσαίου μεγέθους εταιρείας παραγωγής πετροχημικών προϊόντων στο Leuna Park. «Χρειαζόμαστε τον Nord Stream 2, επειδή πρέπει να διατηρήσουμε το ενεργειακό κόστος υπό έλεγχο».
Η βιομηχανία θέλει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση να βρει φθηνή ενέργεια, δήλωσε ο Ντάνιελ Κέλερ, υπουργός Οικονομίας του κρατιδίου του Βρανδεμβούργου - όπου βρίσκεται το διυλιστήριο του Σβεντ, συνιδιοκτησίας της ρωσικής πετρελαϊκής εταιρείας Rosneft, αλλά υπό τον έλεγχο της γερμανικής κυβέρνησης. «Μπορούμε να φανταστούμε την επανάληψη της εισαγωγής ή της μεταφοράς ρωσικού πετρελαίου μετά την εγκαθίδρυση ειρήνης στην Ουκρανία», πρόσθεσε.
Διαβάστε επίσης: Πούτιν: «Παράθυρο» για αέριο στην Ευρώπη - Ευπρόσδεκτες οι ξένες εταιρείες στη Ρωσία
Ο παράγοντας Τραμπ
Το αμερικανικό LNG κάλυψε το 16,7% των εισαγωγών φυσικού αερίου της ΕΕ πέρυσι και ήταν στην τρίτη θέση μετά τη Νορβηγία με 33,6% και τη Ρωσία με 18,8%. Το μερίδιο της Ρωσίας θα πέσει κάτω από το 10% φέτος, αφού η Ουκρανία έκλεισε τους αγωγούς, με τις υπόλοιπες ροές να είναι κυρίως LNG από τη Novatek.
Η ΕΕ ετοιμάζεται πάντως να αγοράσει περισσότερο αμερικανικό LNG, καθώς ο Τραμπ θέλει η Ευρώπη να μειώσει το εμπορικό της πλεόνασμα με τις ΗΠΑ. «Σίγουρα, θα χρειαστούμε περισσότερο LNG», δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ο Επίτροπος Εμπορίου της ΕΕ Μάρος Σέφτσοβιτς.
Ο δασμολογικός πόλεμος έχει ενισχύσει την ανησυχία της Ευρώπης για την εξάρτηση από το αμερικανικό φυσικό αέριο, δήλωσε η Τατιάνα Μίτροβα, ερευνήτρια στο Κέντρο Παγκόσμιας Ενεργειακής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Κολούμπια.
«Γίνεται όλο και πιο δύσκολο να θεωρήσουμε το αμερικανικό LNG ως ουδέτερο εμπόρευμα: σε κάποιο χρονικό σημείο μπορεί να γίνει γεωπολιτικό εργαλείο», πρόσθεσε.
Εάν ο εμπορικός πόλεμος κλιμακωθεί, υπάρχει ένας μικρός κίνδυνος οι Ηνωμένες Πολιτείες να συγκρατήσουν τις εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου, δήλωσε ο Arne Lohmann Rasmussen, επικεφαλής αναλυτής της Global Risk Management.
Σε περίπτωση που οι εγχώριες τιμές του φυσικού αερίου των ΗΠΑ εκτοξευθούν λόγω της αυξανόμενης ζήτησης από τη βιομηχανία και τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης, οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να περιορίσουν τις εξαγωγές προς όλες τις αγορές, δήλωσε ο Warren Patterson, επικεφαλής στρατηγικής εμπορευμάτων στην ING.
Η διαιτησία
Αρκετές επιχειρήσεις της ΕΕ έχουν προσφύγει στη διαιτησία κατά της Gazprom για τη μη παράδοση φυσικού αερίου μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Τα δικαστήρια επιδίκασαν στη γερμανική Uniper και την αυστριακή OMV 14 δισ. ευρώ και 230 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα. Η γερμανική RWE διεκδίκησε 2 δισ. ευρώ, ενώ η Engie και άλλες εταιρείες δεν έχουν γνωστοποιήσει την απαίτησή τους.
Ο Holleaux της Engie δήλωσε ότι το Κίεβο θα μπορούσε να επιτρέψει στη Ρωσία να στείλει φυσικό αέριο μέσω της Ουκρανίας για να καλύψει τις αποπληρωμές της διαιτησίας ως αφετηρία για την επανέναρξη των συμβατικών σχέσεων με την Gazprom.
«Θέλετε (η Gazprom) να επιστρέψετε στην αγορά; Πολύ καλά, αλλά δεν θα υπογράψουμε νέα σύμβαση αν δεν πληρώσετε το τίμημα», δήλωσε ο Holleaux.