Το «κουτί της Πανδώρας» για την παγκόσμια οικονομία κινδυνεύει να ανοίξει σήμερα το βράδυ στις 11 (ώρα Ελλάδας) με τις ανακοινώσεις που θα κάνει ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, για τους «ανταποδοτικούς» ή «αμοιβαίους» δασμούς που θα ισχύσουν για τις χώρες με τις οποίες έχουν εμπορικές ανταλλαγές οι ΗΠΑ.
Αν και θα πρέπει να δει κανείς ποια θα είναι η φύση και το ύψος τους – αν θα εφαρμοσθούν οριζόντια σε όλες τις εισαγωγές με έναν ενιαίο συντελεστή 20%, όπως προβλέπει ένα σενάριο, ή αν θα υπάρξουν διαφοροποιήσεις μεταξύ χωρών και προϊόντων – θα πρόκειται για τους μεγαλύτερους περιορισμούς στο εμπόριο των ΗΠΑ εδώ και έναν αιώνα.
Οι δασμοί ως μέσο πολιτικής είχαν χρησιμοποιηθεί από τις ΗΠΑ στον μεσοπόλεμο, με οδυνηρές συνέπειες για την παγκόσμια και την αμερικανική οικονομία, η οποία υπέστη μία μακρά περίοδο μείωσης του ΑΕΠ και έμεινε στην ιστορία ως «η μεγάλη ύφεση».
Μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, η κατεύθυνση ήταν προς τη μείωση των εμποδίων στο εμπόριο, με τη βοήθεια διεθνών οργανισμών, όπως του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, με αποκορύφωμα την τελευταία 30ετία που η παγκοσμιοποίηση κλιμακώθηκε με την είσοδο της Κίνας στον ΠΟΕ.
Τώρα, ο Τραμπ ανασύρει από το χρονοντούλαπο της ιστορίας τους δασμούς για να ανατρέψει το παγκόσμιο μεταπολεμικό σύστημα διεθνούς εμπορίου, επιδιώκοντας την προστασία της αμερικανικής οικονομίας. Ωστόσο, αναλυτές και αγορές θεωρούν ότι και αυτή τη φορά οι συνέπειες μπορεί να είναι αρνητικές όχι μόνο για την παγκόσμια, αλλά και για την ίδια την αμερικανική οικονομία.
Οι επενδυτές, τα επιχειρηματικά στελέχη, οι κυβερνήσεις και καταναλωτές σε όλο τον κόσμο προσπαθούν να εκτιμήσουν τι μέλλει γενέσθαι όταν ο Τραμπ κάνει τις ανακοινώσεις από τον Κήπο των Ρόδων του Λευκού Οίκου. Σύμφωνα με πληροφορίες του Bloomberg, οι συζητήσεις στο επιτελείο του Αμερικανού προέδρου για τους δασμούς συνεχίζονταν μέχρι και χθες, ένα 24ωρο πριν τις τελικές ανακοινώσεις.
Στο στόχαστρο η ΕΕ
Ο Τραμπ έχει αναφερθεί αρκετές φορές έως τώρα στις χώρες που θα επιβάλει τιμωρητικούς δασμούς για αθέμιτες πρακτικές, μεταξύ των οποίων είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση, το Μεξικό, ο Καναδάς, η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, το Βιετνάμ και η Ινδία, ενώ στα κινεζικά προϊόντα έχει επιβάλει ήδη δασμούς 20%΄
Περίπου 33 τρις. δολάρια, όσο είναι το παγκόσμιο εμπόριο προϊόντων, βρίσκονται στο στόχαστρο και χώρες από τη Βραζιλία έως την Κίνα αντιμετωπίζουν κίνδυνο μείωσης των εξαγωγών τους προς τις ΗΠΑ από 4% έως 90%, σύμφωνα με το Bloomberg Economics. Ο δείκτης αβεβαιότητας για την παγκόσμια εμπορική πολιτική εκτινάχθηκε χθες στο υψηλότερο επίπεδο από το 2009.
Για την Ελλάδα, που οι εξαγωγές της προς τις ΗΠΑ είναι μικρές, ο άμεσος αντίκτυπος δεν θα είναι σημαντικός για την οικονομία της, αλλά θα υπάρχει σαφώς ο έμμεσος αντίκτυπος, αν πληγεί σημαντικά η ανάπτυξη χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, όπως η Γερμανία και η Ιταλία, που έχουν υψηλά πλεονάσματα στο εμπορικό ισοζύγιό τους με τις ΗΠΑ.
Goldman Sachs: Αύξηση 15 μονάδες του μέσου δασμού
Ο μέσος δασμός των ΗΠΑ σε όλες τις χώρες θα αυξηθεί πιθανόν κατά 15 ποσοστιαίες μονάδες φέτος, σύμφωνα με τους οικονομολόγους της Goldman Sachs Group, οι οποίοι προειδοποιούν ότι ότι κάτι τέτοιο θα αύξανε τον πληθωρισμό, θα αποδυνάμωνε την ανάπτυξη και θα ενίσχυε τον κίνδυνο ύφεσης της αμερικανικής οικονομίας.
Οι αμοιβαίοι δασμοί θα προστεθούν σε αυτούς που έχει ήδη επιβάλει η αμερικανική κυβέρνηση – 20% στα κινεζικά προϊόντα, 25% σε προϊόντα από τον Καναδά και το Μεξικό και 25% στις εισαγωγές αλουμίνιου και χάλυβα.
Ο Τραμπ έχει επίσης υπογράψει διακήρυξη για την εφαρμογή δασμού 25% στις εισαγωγές αυτοκινήτων και ορισμένων εξαρτημάτων αυτοκινήτων, ο οποίος θα τεθεί σε ισχύ από αύριο, 3 Απριλίου. Θα ακολουθήσουν, όπως είπε, και άλλοι κλαδικοί δασμοί, όπως για παράδειγμα στα φαρμακευτικά προϊόντα.
Σύμφωνα με τον Τραμπ, οι λεγόμενοι αμοιβαίοι δασμοί του θα έχουν ως στόχο να αντιστοιχίσουν τους δασμολογικούς και μη δασμολογικούς φραγμούς που θέτουν οι εμπορικοί εταίροι στις αμερικανικές επιχειρήσεις.
Επί μήνες, οι αναλυτές προσπαθούσαν να προβλέψουν τις πιθανές επιπτώσεις των δασμών, βασιζόμενοι σε διάφορα σενάρια. Το Bloomberg Economics αναφέρει στο χειρότερο σενάριο, ο μέσος δασμολογικός συντελεστής των ΗΠΑ θα αυξανόταν κατά 28 μονάδες, επιφέροντας πλήγμα 4% στο αμερικανικό ΑΕΠ και αυξάνοντας τις τιμές κατά σχεδόν 2,5%, σε μια περίοδο δύο έως τριών ετών.
Ο αντίκτυπος στους εμπορικούς εταίρους, σύμφωνα με όλα τα σενάρια, θα ήταν σοβαρός. Η Κίνα, η ΕΕ και η Ινδία θα μπορούσαν να βρεθούν στην κορυφή της λίστας των χωρών που θα πλήττονταν, όσον αφορά τον αντίκτυπο στις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ, αν και οι οικονομίες τους θα μπορούσαν να διαχειρισθούν το πλήγμα. Σύμφωνα με την ανάλυση του Bloomberg Economics, ο Καναδάς και οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας θα αισθανθούν πιθανότατα μεγαλύτερο συνολικό αντίκτυπο.
Στασιμοπληθωρισμός;
Ο στασιμοπληθωρισμός, όπου η αργή ανάπτυξη συνδυάζεται με έναν επίμονο πληθωρισμό, αποτελεί επίσης ανησυχία. Πολλά, ωστόσο, εξαρτώνται από τους άγνωστους παράγοντες - πολλοί από τους οποίους πιθανότατα δεν θα απαντηθούν στον Κήπο των Ρόδων, συμπεριλαμβανομένων των ακριβών τελικών δασμολογικών συντελεστών ανά προϊόν και χώρα, των αντιποίνων των εμπορικών εταίρων και της αντίδρασης των επιχειρήσεων και των καταναλωτών.
Τα αντίποινα
Οι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ έχουν υιοθετήσει διάφορες προσεγγίσεις μέχρι στιγμής. Η Κίνα, που βρίσκεται εδώ και καιρό στο επίκεντρο του Τραμπ, ανταπέδωσε τους δασμούς νωρίτερα φέτος, αν και ο πρόσθετος δασμός ήταν μικρότερος από τον αμερικανικό και εφαρμόστηκε σε πιο περιορισμένο σύνολο αμερικανικών προϊόντων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο Καναδάς προέβησαν σε άμεσα αντίποινα κατά των δασμών του Αμερικανού προέδρου για τα μέταλλα.
Πολλές μεγάλες οικονομικές δυνάμεις προσπάθησαν να διαπραγματευτούν εξαιρέσεις από τους δασμούς των ΗΠΑ. Χώρες όπως το Βιετνάμ έχουν δεσμευτεί να αγοράζουν περισσότερα αμερικανικά προϊόντα για να προσπαθήσουν να αντιμετωπίσουν τα πλεονάσματά τους με τις ΗΠΑ και μείωσαν τους εισαγωγικούς δασμούς σε μια σειρά προϊόντων.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
