Ερωτήματα για τον βαθμό στον οποίον μπορούν ακόμη να βασίζονται στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) για την παροχή ρευστότητας σε δολάρια σε περιόδους έντονης πίεσης στις αγορές, έχουν αρχίσει να θέτουν ορισμένοι Ευρωπαίοι κεντρικοί τραπεζίτες και αξιωματούχοι εποπτικών αρχών.
Όπως αποκαλύπτει το Reuters, οι εν λόγω αξιωματούχοι - που αμφισβητούν έναν πυλώνα της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής σταθερότητας - ξεκαθαρίζουν μεν ότι θεωρούν εξαιρετικά απίθανο η Fed να μην τηρήσει της δεσμεύσεις της για παροχή ρευστότητας σε περιόδους ανάγκης, όμως εξηγούν ότι ο κλονισμός της εμπιστοσύνης προς τις ΗΠΑ λόγω των κινήσεων Τραμπ έχει πυροδοτήσει την ανάγκη να εξεταστούν τα περιθώρια αντίδρασης σε ένα τέτοιο ακραίο σενάριο.
Ανησυχία για πολιτική επιρροή στη Fed
Όπως τονίζει το Reuters, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει διαφοροποιηθεί έντονα από παραδοσιακές γραμμές της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, εμφανιζόμενος φιλικός προς τις ρωσικές θέσεις για την Ουκρανία, αμφισβητώντας τη δέσμευση των ΗΠΑ στην ευρωπαϊκή ασφάλεια και επιβάλλοντας δασμούς σε συμμάχους.
Σε κάποια ευρωπαϊκά φόρα, όπου συζητούνται συστημικοί κίνδυνοι, αξιωματούχοι έχουν εξετάσει σενάρια κατά τα οποία η αμερικανική κυβέρνηση ενδέχεται να ασκήσει πίεση στη Fed για να αναστείλει την παροχή ρευστότητας, ανέφεραν δύο από τις πηγές.
Ορισμένοι μάλιστα εξετάζουν εναλλακτικές λύσεις στη Fed, προσπαθώντας να δουν εάν υπάρχει αξιόπιστη άλλη πηγή παροχής δολαρίων. Στην πράξη, η Fed διατηρεί μόνιμες συμφωνίες ανταλλαγής νομισμάτων (swap lines) με την ΕΚΤ και άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες.
«Καμία αξιόπιστη εναλλακτική»
Το συμπέρασμα των συζητήσεων: δεν υπάρχει καμία ουσιαστική εναλλακτική στη Fed, σημείωσαν οι έξι πηγές — υψηλόβαθμα στελέχη της ΕΚΤ και της εποπτικής αρχής της ΕΕ, με άμεση γνώση των συνομιλιών.
Σημειώνεται ότι η Fed είναι ανεξάρτητο ίδρυμα, υπόλογο μόνο στο Κογκρέσο. Ποτέ δεν έχει υπονοήσει ότι δεν θα στηρίξει τις γραμμές χρηματοδότησης, οι οποίες λειτουργούν ως βασικός μηχανισμός ανάσχεσης του κινδύνου μετάδοσης κρίσεων στις ΗΠΑ.
Χωρίς σήμα από Fed ή ΕΚΤ, αλλά ο προβληματισμός υφίσταται
Πέντε ανώτεροι αξιωματούχοι της Ευρωζώνης σημείωσαν ότι οι συζητήσεις αυτές έγιναν ανεπίσημα και εκτός του τακτικού πλαισίου χάραξης πολιτικής, χωρίς να υπάρχει σήμα ούτε από τη Fed ούτε από την ηγεσία της ΕΚΤ.
Ένας από τους αξιωματούχους με άμεση εμπλοκή είπε ότι το ζήτημα τέθηκε σε ομάδες εργασίας τις τελευταίες εβδομάδες, με συμμετοχή ανώτερων κεντρικών τραπεζιτών και εποπτικών παραγόντων. Ένας άλλος ανέφερε πως αναμένεται να έρθει στο τραπέζι και σε πιο επίσημο επίπεδο σύντομα.
Όπως είπε μία από τις πηγές, οι συζητήσεις γίνονται υπό το πρίσμα της «πιθανής μείωσης της διεθνούς συνεργασίας από την πλευρά των αμερικανικών αρχών».
Σε ακρόαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου την Πέμπτη, η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ δήλωσε ότι οι σχέσεις με τη Fed δεν έχουν αλλάξει από τότε που ανέλαβε ο Τραμπ.
Αξιολόγηση κινδύνου και στρατηγικής εξάρτησης
Ως κεντρική τράπεζα των 20 χωρών της Ευρωζώνης, η ΕΚΤ χαράσσει τη νομισματική πολιτική, ενισχύει την ανθεκτικότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος και εντοπίζει δυνητικούς κινδύνους. Παράλληλα, εποπτεύει τις κορυφαίες ευρωπαϊκές τράπεζες.
Οι συνομιλίες για πιθανές εναλλακτικές πηγές ρευστότητας σε δολάρια εντάσσονται σε ευρύτερη αξιολόγηση των ευπαθειών της Ευρωζώνης — μια τακτική άσκηση για την ΕΚΤ και άλλες ρυθμιστικές αρχές.
Το δολάριο αποτελεί το βασικό νόμισμα στις παγκόσμιες εμπορικές και κεφαλαιακές ροές. Σε περιόδους αναταραχής, επενδυτές, επιχειρήσεις και τράπεζες στρέφονται στη ρευστότητα του δολαρίου.
Το 2023, η Fed παρείχε δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια στην κεντρική τράπεζα της Ελβετίας, επιτρέποντας έτσι στην Credit Suisse να ανταποκριθεί στη ζήτηση ρευστότητας. Παρότι τελικά η τράπεζα διασώθηκε, αναλυτές τονίζουν ότι η παρέμβαση της Fed απέτρεψε πιθανή συστημική κατάρρευση.
Ενα απίθανο σενάριο
Παρά τις ιδιωτικές ανησυχίες που εκφράστηκαν, οι πέντε κεντρικοί τραπεζίτες της Ευρωζώνης που μίλησαν στο Reuters σημειώνουν ότι είναι εξαιρετικά απίθανο η Fed να διακόψει τις γραμμές στήριξης.
Μια τέτοια απόφαση θα είχε σοβαρότατες επιπτώσεις στις παγκόσμιες αγορές, στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και στην ίδια την οικονομία των ΗΠΑ, αποδυναμώνοντας το δολάριο και περιορίζοντας τη ζήτηση για αμερικανικά κρατικά ομόλογα, σύμφωνα με τις πηγές.
Η ανεξαρτησία της Fed δεν τίθεται υπό αμφισβήτηση, ωστόσο τέσσερις από τις έξι πηγές ανέφεραν ότι ορισμένοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εκτιμούν πως η διοίκηση Τραμπ ενδέχεται μελλοντικά να εντείνει τις πιέσεις προς την κεντρική τράπεζα.
Ένας από τους αξιωματούχους ανέφερε τέλος πως στην ΕΕ υπάρχει προβληματισμός για το υψηλό ποσοστό βραχυπρόθεσμου δανεισμού σε δολάρια των ευρωπαϊκών τραπεζών — στοιχείο που καθιστά ζωτικής σημασίας τη συνεχιζόμενη πρόσβαση στις γραμμές χρηματοδότησης της Fed.
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της ΕΚΤ, περίπου 17% της χρηματοδότησης των τραπεζών της Ευρωζώνης είναι σε δολάρια.
Με πληροφορίες από Reuters
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
