Οι πρώτες κινήσεις στη νέα εμπορική αντιπαράθεση μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας δείχνουν ότι ο Σι Τζινπίνγκ υιοθετεί μια πιο προσεκτική και στρατηγική προσέγγιση σε σύγκριση με την πρώτη εμπορική σύγκρουση, κατά τη διάρκεια της προηγούμενης προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ.
Μετά την εξαίρεση του Καναδά και του Μεξικού από τους νέους αμερικανικούς δασμούς, το μέτρο τέθηκε σε ισχύ τα μεσάνυχτα (ώρα Ουάσιγκτον), με επιβολή δασμών 10% σε κινεζικά προϊόντα. Η αντίδραση του Πεκίνου ήταν άμεση: ανακοίνωσε νέους δασμούς σε περίπου 80 προϊόντα, οι οποίοι θα ισχύσουν από τις 10 Φεβρουαρίου, ξεκίνησε αντιμονοπωλιακή έρευνα κατά της Google, αυστηροποίησε τους εξαγωγικούς ελέγχους σε κρίσιμα ορυκτά και έβαλε δύο αμερικανικές εταιρείες στη λίστα των αναξιόπιστων οντοτήτων.
Επιλεκτική αντίδραση
Η ταχύτητα της κινεζικής απάντησης έδειξε ότι το Πεκίνο έχει διδαχθεί από τις προηγούμενες αντιπαραθέσεις. Σε αντίθεση με τον πρώτο εμπορικό πόλεμο, όταν η Κίνα απάντησε με δασμούς αντίστοιχους με αυτούς που της επέβαλαν οι ΗΠΑ, αυτή τη φορά η αντίδραση ήταν πιο επιλεκτική. Ο Σι επέβαλε δασμούς μόνο σε αμερικανικά προϊόντα αξίας 14 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ένα μικρό κομμάτι της συνολικής στόχευσης του Τραμπ, ενώ παράλληλα χρησιμοποίησε εναλλακτικές πιέσεις, δείχνοντας ότι μπορεί να προκαλέσει μεγαλύτερη ζημιά στις αμερικανικές επιχειρήσεις εάν χρειαστεί.
Η αλλαγή στρατηγικής αντανακλά τόσο την επιτυχία της Κίνας στη διαφοροποίηση των εισαγωγών της από τις ΗΠΑ όσο και τη σημερινή πιο ευάλωτη οικονομική της κατάσταση. Ο Σι βασίζεται στη μεταποίηση και τις εξαγωγές για να διατηρήσει την ανάπτυξη, ενώ παράλληλα προσπαθεί να ελέγξει τη φούσκα στην αγορά ακινήτων και να αντιμετωπίσει τον αυξανόμενο αποπληθωρισμό.
Προσοχή
Σύμφωνα με τον οικονομολόγο Λάρι Χου της Macquarie Group, η Κίνα κινείται με μεγαλύτερη προσοχή, καθώς έχει περισσότερα να χάσει λόγω του τεράστιου εμπορικού της ελλείμματος με τις ΗΠΑ. Ένας πλήρους έκτασης εμπορικός πόλεμος δεν θα ήταν προς το συμφέρον της, οπότε φαίνεται ότι η βασική της απάντηση θα έρθει μέσα από εσωτερικά μέτρα τόνωσης της οικονομίας, αντί για άμεσες εμπορικές κυρώσεις.
Η μετρημένη απάντηση του Πεκίνου βοήθησε να αποφευχθεί νέα αναταραχή στις αγορές, που είχαν ήδη επηρεαστεί από τις αλλαγές της πολιτικής του Τραμπ. Ο δείκτης Hang Seng China Enterprises, που περιλαμβάνει κινεζικές εταιρείες εισηγμένες στο Χονγκ Κονγκ, σημείωσε άνοδο 3,5%, ενώ η ισοτιμία του γουάν παρέμεινε σχεδόν σταθερή.
Το ερώτημα πλέον είναι εάν οι ηγέτες των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου θα καταφέρουν να βρουν μια συμφωνία πριν τεθούν σε ισχύ οι κινεζικοί δασμοί. Ο Τραμπ δήλωσε ότι θέλει να διαπραγματευτεί μια νέα συμφωνία με την Κίνα, ενώ η Γραμματέας Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λίβετ, επιβεβαίωσε ότι προγραμματίζεται τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ του Τραμπ και του Σι σύντομα.
Ο εμπορικός σύμβουλος του Λευκού Οίκου, Πίτερ Ναβάρο, ανέφερε επίσης ότι η επικοινωνία θα γίνει την Τρίτη, χωρίς να δώσει λεπτομέρειες για το ποιοι θα συμμετέχουν. Αυτή η συνομιλία μπορεί να δώσει μια πρώτη ένδειξη για τις προθέσεις του Τραμπ, ο οποίος εμφανίζεται άλλοτε σκληρός και άλλοτε πιο διαλλακτικός στις σχέσεις του με την Κίνα, προσπαθώντας να διαμορφώσει το πλαίσιο μιας ενδεχόμενης συμφωνίας.
Ισορροπία
Ο Αμερικανός πρόεδρος επιδιώκει μια πιο ισορροπημένη εμπορική σχέση και έχει ζητήσει επανεξέταση της συμφωνίας Phase One που είχε υπογράψει το 2020, γεγονός που αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο οι διαπραγματεύσεις να διαρκέσουν μήνες. Παράλληλα, πιέζει τον Σι να βοηθήσει στην επίλυση της κρίσης στην Ουκρανία και απαιτεί από την Κίνα να επιτρέψει την πώληση της εφαρμογής TikTok σε αμερικανική εταιρεία, δίνοντας προθεσμία 75 ημερών για να ολοκληρωθεί η συμφωνία.
Σε μια ανάρτηση στην πλατφόρμα Truth Social, λίγες ώρες πριν τεθούν σε ισχύ οι αμερικανικοί δασμοί, ο Τραμπ ανέφερε ότι υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για το TikTok και πως μια συμφωνία θα ήταν «υπέροχη για την Κίνα». Έχουν υπάρξει αναφορές ότι η Microsoft έχει συνομιλίες για την εξαγορά του αμερικανικού τμήματος της ByteDance, αν και Κινέζοι αξιωματούχοι φαίνεται να προτιμούν μια πώληση στον Ίλον Μασκ. Μια τέτοια συμφωνία θα έσωζε την εφαρμογή από την απαγόρευση στις ΗΠΑ, αλλά θα έδινε το πολύτιμο αλγοριθμικό της σύστημα σε ξένα χέρια.
Το Πεκίνο
Το Πεκίνο εισέρχεται στις διαπραγματεύσεις με λιγότερες επιλογές, καθώς εξάγει στις ΗΠΑ περισσότερα προϊόντα από όσα εισάγει, γεγονός που περιορίζει τη δυνατότητά του να επιβάλει δασμούς ως αντίποινα. Ορισμένες από τις κινεζικές κινήσεις είναι περισσότερο συμβολικές, όπως η έρευνα κατά της Google, η οποία δεν έχει παρουσία στην Κίνα από το 2010. Ωστόσο, εταιρείες όπως η Tesla και η Apple εξακολουθούν να έχουν τεράστια συμφέροντα στην κινεζική αγορά, γεγονός που αφήνει περιθώριο για περαιτέρω πιέσεις από το Πεκίνο.
Παράλληλα, οι κινεζικές ρυθμιστικές αρχές εξετάζουν το ενδεχόμενο να ξεκινήσουν έρευνα κατά της Intel, σύμφωνα με αναφορές των Financial Times. Το αν μια τέτοια έρευνα θα προχωρήσει είναι ακόμα ασαφές, αλλά δείχνει πως η Κίνα διατηρεί μοχλούς πίεσης στις αμερικανικές επιχειρήσεις.
Το τι θα περιλαμβάνει τελικά μια νέα συμφωνία εξαρτάται από τις παραχωρήσεις που μπορεί να κάνει το Πεκίνο. Σύμφωνα με την επικεφαλής οικονομολόγο της Bank of America για την Κίνα, Έλεν Τσιάο, η Κίνα έχει διάφορες επιλογές, όπως την αύξηση εισαγωγών αμερικανικού πετρελαίου και φυσικού αερίου, τη σταθεροποίηση του γουάν και την πλήρη εφαρμογή της Phase One συμφωνίας.
Η κατάσταση αυτή τη στιγμή μοιάζει με μια προσεκτική δοκιμή δυνάμεων. Όπως σημειώνει ο Τζόζεφ Μαχόνεϊ, καθηγητής στο East China Normal University της Σαγκάης, «ίσως βλέπουμε δύο γίγαντες να δοκιμάζουν ο ένας την αποφασιστικότητα του άλλου, ενώ παράλληλα απευθύνονται στο εγχώριο ακροατήριό τους – πριν τελικά προχωρήσουν σε μια συμφωνία».
Με πληροφορίες από Bloomberg
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
