Κινδυνεύουν οι ΗΠΑ με στασιμοπληθωρισμό; Για τον Τζέιμι Ντίμον, τον CEO της μεγαλύτερης τράπεζας των ΗΠΑ, JPMorgan Chase, η απάντηση είναι καταφατική.
«Κοιτάω το μέγεθος της δημοσιονομικής και νομισματικής τόνωσης που έχει πραγματοποιηθεί τα τελευταία πέντε χρόνια — ήταν εξαιρετικά μεγάλη. Πώς μπορείτε να μου πείτε ότι αυτό δεν θα οδηγήσει σε στασιμοπληθωρισμό;» είπε μιλώντας σε συνέδριο τον Μάιο.
Στον αντίποδα, ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ Τζερόμ Πάουελ είναι κάθετα αρνητικός: «Δεν βλέπω ούτε το "στάσι", ούτε τον "πληθωρισμό"» ανέφερε προ μηνών σε συνέντευξη Τύπου.
Η εκλογή Τραμπ αλλάζει τα δεδομένα
Αυτά όμως ίσχυαν πριν την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ. Γιατί τώρα ο στασιμοπληθωρισμός αποτελεί έναν πολύ πιο άμεσο κίνδυνο, λόγω των εξαγγελιών του εκλεγμένου προέδρου για επιβολή υψηλότατων δασμών στα εισαγόμενα στις ΗΠΑ προϊόντα.
Όπως υπενθυμίζει το CNN, ο Τραμπ έχει δεσμευτεί να επιβάλει δασμούς 25% στις εισαγωγές από το Μεξικό και τον Καναδά και να αυξήσει τους δασμούς στα εισαγόμενα από την Κίνα αγαθά κατά άλλο ένα 10%. Κατά την προεκλογική του εκστρατεία, υποσχέθηκε επίσης να επιβάλει τέλος 10% έως 20% σε όλες τις εισαγωγές και να αυξήσει τους δασμούς σε κινεζικά αγαθά τουλάχιστον κατά 60%.
Δεν είναι βεβαίως όλοι σίγουροι αναφορικά με το εάν ο Τραμπ θα υλοποιήσει τις απειλές του ή αν θα τις χρησιμοποιήσει ως μέσο διαπραγμάτευσης με άλλες χώρες. Ωστόσο - τονίζει το CNN - αν αυτοί οι σημαντικοί και ευρείας κλίμακας δασμοί τεθούν σε ισχύ, «θα μπορούσαν να επιστρέψουν την οικονομία των ΗΠΑ σε μία από τις πιο οδυνηρές περιόδους, η οποία χρειάστηκε πάνω από μία δεκαετία για να ξεπεραστεί».
Ο στασιμοπληθωρισμός
Το μεγάλο στασιμοπληθωριστικό κύμα της δεκαετίας του 1970 πυροδότησε η πρώτη πετρελαϊκή κρίση, που ξέσπασε το 1973. Η κρίση προκάλεσε υψηλή ανεργία, την οποίαν η Fed επιχείρησε να αντιμετωπίσει μειώνοντας τα επιτόκια. Τα χαμηλότερα επιτόκια όμως έφεραν υψηλό πληθωρισμό, με τις κεντρικές τράπεζες να επιχειρούν να τον τιθασεύσουν αυξάνοντας τα επιτόκια - και μαζί τους και την ανεργία.
Για να σπάσει αυτός ο φαύλος κύκλος, η Fed επέλεξε να δώσει προτεραιότητα στη μείωση του πληθωρισμού με επιθετική αύξηση των επιτοκίων, ακόμη κι αν αυτό σήμαινε ότι η οικονομία θα έμπαινε σε ύφεση, όπως και έγινε.
Πενήντα χρόνια μετά
Σήμερα η κατάσταση στις ΗΠΑ είναι πολύ διαφορετική. Η ανεργία κινείται χαμηλότερα από τον μέσο όρο των τελευταίων 50 ετών, ενώ ο πληθωρισμός βρίσκεται λίγο υψηλότερα από τον στόχο του 2% που έχει θέσει η Fed.
Η εικόνα αυτή ωστόσο θα μπορούσε, τονίζει το CNN, να ανατραπεί αν επιβληθούν με απερίσκεπτο τρόπο υψηλοί δασμοί στις εισαγωγές, που θα αφήναν τις επιχειρήσεις χωρίς χρόνο - και τρόπο - να αναπροσαρμόσουν τις εφοδιαστικές τους αλυσίδες. Κάτι τέτοιο ίσως οδηγούσε σε ένα κύμα απολύσεων, και κατόπιν σε έναν «βάλτο» χαμηλής ανάπτυξης και υψηλού πληθωρισμού.
Η προειδοποίηση
Είναι ενδεικτική η προειδοποίηση της Wells Fargo, ότι «εάν οι δασμοί εφαρμοστούν αμέσως μετά την Ημέρα Ορκωμοσίας, θα προκαλέσουν έναν ήπιο στασιμοπληθωριστικό σοκ στην οικονομία των ΗΠΑ, αυξάνοντας τις προβλέψεις μας για τον πληθωρισμό βραχυπρόθεσμα, αλλά και μειώνοντας τις εκτιμήσεις μας για την οικονομική ανάπτυξη».
«Εάν αυτό συμβεί, η πιθανότητα ενός σεναρίου στασιμοπληθωρισμού στο μοντέλο ανάπτυξής μας πιθανότατα θα αυξηθεί», σημείωνε ακόμη η αμερικανική τράπεζα. «Τούτου λεχθέντος, υπάρχει τεράστια αβεβαιότητα σχετικά με τις μελλοντικές πιθανές πολιτικές».
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
