Ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, κατέστησε σαφές ότι η Ευρώπη πρέπει να είναι υπεύθυνη για την άμυνά της και η απάντηση της ΕΕ στην προειδοποίηση αυτή έχει αρχίσει να διαμορφώνεται με μία μεγάλη πρωτοβουλία, τη μεγαλύτερη μετά τον Ψυχρό Πόλεμο.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση σχεδιάζει πρόσθετη χρηματοδότηση εκατοντάδων δισ. ευρώ για την άμυνα, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν τις συζητήσεις.
Ακολουθώντας το παράδειγμα της Βρετανίας για δραματική αύξηση των στρατιωτικών δαπανών της, προβλέπονται αλλαγές στους δημοσιονομικούς κανόνες για την απελευθέρωση εθνικών πόρων, πιθανή κοινή χρηματοδότηση των χωρών-μελών και η χρήση υφιστάμενων αδιάθετων κονδυλίων, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές που επικαλείται το Bloomberg.
Ξέχωρα από τις πρωτοβουλίες της ΕΕ, η Γερμανία επισπεύδει τη σύσταση αμυντικού ταμείου με έκδοση χρέους ύψους έως και 200 δισ. ευρώ.
Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, Κιρ Στάρμερ, θα βρίσκεται σήμερα στην Ουάσιγκτον λίγες ημέρες μετά τον Γάλλο πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν, σε μια συντονισμένη προσπάθεια να πείσουν τον Τραμπ ότι η Ευρώπη ακολουθεί το παράδειγμά του και ασχολείται σοβαρά με την άμυνα.
«Αυτό που χρειαζόμαστε αυτή τη στιγμή, το οποίο συμβαίνει μια φορά στη γενιά, είναι μια «νοοτροπία του επείγοντος» και ένα στρατηγικό σχέδιο για τον επανεξοπλισμό της Ευρώπης», δήλωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στις Βρυξέλλες αυτή την εβδομάδα.
Παρά την πρόθεση αυτή, η Ευρώπη αντιμετωπίζει δύο συνεχιζόμενα προβλήματα: η αμυντική της βιομηχανία είναι υποστελεχωμένη και απροετοίμαστη για ταχύ επανεξοπλισμό, με τα αποθέματα να έχουν σχεδόν αδειάσει από την υποστήριξη προς την Ουκρανία.
Παρά την πρόθεση απόσυρσης των ΗΠΑ, η ΕΕ έχει δεσμευτεί να συνεχίσει να υποστηρίζει το Κίεβο και επεξεργάζεται ένα σχέδιο για την παροχή πρόσθετης στρατιωτικής βοήθειας ύψους περίπου 20 δισ. ευρώ.
Η νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας θα αρχίσει να διαμορφώνεται στην έκτακτη σύνοδο των ηγετών της ΕΕ στις 6 Μαρτίου. Στη συνέχεια, η νέα αμυντική βιομηχανική στρατηγική αναμένεται να παρουσιαστεί στις 19 Μαρτίου από τον Επίτροπο Άμυνας, Αντριους Κουμπίλιους, και την Υπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ, Κάγια Κάλας. Μέχρι τότε θα συνεχίζονται με πυρετώδη ρυθμό οι συζητήσεις για την αύξηση των χρηματοδοτικών πόρων της ΕΕ.
Οι τρεις πυλώνες του αμυντικού σχεδίου
Το αμυντικό σχέδιο που θα παρουσιάσει η Κομισιόν θα βασίζεται σε τρεις άξονες.
Ο πρώτος πυλώνας έχει σχεδιαστεί για να επιτρέψει περισσότερες δαπάνες από τα κράτη - μέλη μέσω της χαλάρωσης των δημοσιονομικών κανόνων. Σύμφωνα με ορισμένους αξιωματούχους, αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει στην κινητοποίηση τουλάχιστον 160 δισ. ευρώ.
Οι συζητήσεις εστιάζουν στην εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από τον υπολογισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος, σε ένα εύρος μεταξύ 1% και 2% του ΑΕΠ κάθε χώρας σε διάστημα δύο έως τεσσάρων ετών. Μένει να συμφωνηθούν σημαντικές λεπτομέρειες, όπως ποιες θεωρούνται αμυντικές δαπάνες, πόσο θα διαρκέσει αυτή η ρήτρα διαφυγής και αν η επίτευξη του στόχου του 2% του ΝΑΤΟ θα αποτελεί προϋπόθεση για την εξαίρεση από τον υπολογισμό του ελλείμματος.
Ο δεύτερος πυλώνας συνίσταται στην αύξηση των δαπανών σε επίπεδο ΕΕ με ένα νέο κοινό χρηματοδοτικό μέσο. Τα χρήματα θα χρησιμοποιηθούν κυρίως για επενδύσεις σε κοινά έργα σε τομείς όπως η αεράμυνα, οι ικανότητες κρούσης μεγάλου βεληνεκούς, οι πύραυλοι, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και η στρατιωτικού επιπέδου τεχνητή νοημοσύνη.
Ορισμένοι ανώτεροι αξιωματούχοι της ΕΕ και κράτη μέλη ζητούν τη δυνατότητα κοινού δανεισμού, αλλά η ιδέα είναι πάντα αμφιλεγόμενη και διχάζει την ΕΕ.
Ο τρίτος πυλώνας συνίσταται στη χαλάρωση των επενδυτικών περιορισμών της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Επί του παρόντος, η ΕΤΕπ επιτρέπεται να επενδύει μόνο σε αγαθά διπλής χρήσης. Μια αλλαγή θα άνοιγε το δρόμο για πρόσθετη χρηματοδότηση και από ιδιωτικές τράπεζες.
Εκτός από τους τρεις αυτούς άξονες, η Φον ντερ Λάιεν έθεσε σε συζητήσεις κεκλεισμένων των θυρών την ιδέα της πιθανής χρησιμοποίησης αδιάθετων κονδυλίων της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, μόνο το 6,4% των 392 δισ. ευρώ των ταμείων συνοχής έχουν διατεθεί. Επιπλέον, υπάρχουν 93 δισ. ευρώ μη διεκδικούμενων φθηνών δανείων από το Ταμείο Ανάκαμψης, τα οποία, σύμφωνα με αξιωματούχους της ΕΕ, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την άμυνα.
Με πληροφορίες από Bloomberg
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
