Η Μέση Ανατολή φλέγεται. Η αιφνιδιαστική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ έφερε επικίνδυνη ανάφλεξη στην περιοχή, με δεκάδες θύματα. Σειρήνες ηχούν, οι μάχες μαίνονται, ενώ υπάρχουν πληροφορίες για αιχμάλωτους Ισραηλινούς στρατιώτες. Η κατάσταση προκαλεί παγκόσμια ανησυχία, την ώρα που ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου σε μήνυμα του υπογράμμισε: «Είμαστε σε πόλεμο».
Στο μαγνητοσκοπημένο διάγγελμά του από το αρχηγείο του στρατού στο Τελ Αβίβ, ο Ισραηλινός ηγέτης διαμήνυσε: «Ο εχθρός θα πληρώσει ένα τίμημα που δεν φαντάζεται».
Αναλυτικά είπε «Πολίτες του Ισραήλ. Είμαστε σε πόλεμο, όχι σε επιχείρηση, όχι σε κλιμάκωση, σε πόλεμο. Σήμερα το πρωί η Χαμάς εξαπέλυσε μια δολοφονική αιφνιδιαστική επίθεση εναντίον του κράτους του Ισραήλ και των πολιτών του. Η κατάσταση αυτή εξελίσσεται από νωρίς το πρωί. Συγκάλεσα τους επικεφαλής ασφαλείας, πρώτα απ' όλα έδωσα εντολή να καθαρίσουν τους οικισμούς από τους τρομοκράτες που είχαν διεισδύσει - η επιχείρηση αυτή διεξάγεται αυτές τις ώρες. Ταυτόχρονα, διέταξα εκτεταμένη κινητοποίηση των εφεδρειών και έναν πόλεμο αντιποίνων με δύναμη και έκταση που ο εχθρός δεν είχε γνωρίσει ποτέ. Ο εχθρός θα πληρώσει ένα τίμημα που δεν φαντάζεται. Εν τω μεταξύ, καλώ όλους τους πολίτες του Ισραήλ να υπακούσουν αυστηρά στις οδηγίες του στρατού και στις οδηγίες της Διοίκησης Εσωτερικού. Βρισκόμαστε σε πόλεμο και θα τον κερδίσουμε».
Δείτε την live εικόνα που μεταδίδει από την περιοχή των συγκρούσεων το Sky News
Γιατί η Γάζα βρίσκεται στο επίκεντρο της σύγκρουσης Ισραήλ – Παλαιστίνης
Από τότε που η μαχητική ισλαμιστική ομάδα Χαμάς ανέλαβε τον έλεγχο της Γάζας το 2007, ο μικρός, αυτός θύλακας αποτελεί το επίκεντρο της στρατιωτικής σύγκρουσης του Ισραήλ με τους Παλαιστίνιους. Οι εντάσεις έφτασαν σε σημείο βρασμού το Σάββατο, αφού οι μαχητές εκτόξευσαν περίπου 2.200 πυραύλους από τη Γάζα και έστειλαν μαχητές της στο νότιο Ισραήλ, με αποτέλεσμα ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου να δηλώσει ότι η χώρα του βρίσκεται σε πόλεμο.
Οι συχνές διακοπές ρεύματος, η εξοντωτική φτώχεια και ο συνεχής φόβος για περισσότερους βομβαρδισμούς έχουν κάνει πολλούς κατοίκους της Γάζας να ονειρεύονται απόδραση. Αυτό σπάνια αποτελεί επιλογή: Με τις μετακινήσεις εντός και εκτός του εδάφους να είναι αυστηρά περιορισμένες, κάποιοι ακτιβιστές των δικαιωμάτων περιγράφουν τη Γάζα ως μια υπαίθρια φυλακή.
1. Τι είναι η Γάζα;
Γνωστή και ως Λωρίδα της Γάζας, είναι μια περιοχή μήκους περίπου 40 χιλιομέτρων και πλάτους 7,5 χιλιομέτρων που οριοθετείται από το Ισραήλ, την Αίγυπτο και τη Μεσόγειο Θάλασσα. Κάποτε αποτελούσε τμήμα της οθωμανικής και αργότερα της βρετανικής αυτοκρατορίας, έγινε καταφύγιο για περίπου 200.000 Παλαιστίνιους που ξεριζώθηκαν από τον αραβοϊσραηλινό πόλεμο του 1948. Η Αίγυπτος κυβέρνησε τη Γάζα έως ότου την έχασε από το Ισραήλ στον πόλεμο των έξι ημερών του 1967. Το 2005, το Ισραήλ απέσυρε τα στρατεύματά του από τη Γάζα και εγκατέλειψε τους οικισμούς ισραηλινών πολιτών. Σήμερα η Γάζα είναι ένα από τα δύο εδάφη, μαζί με τη Δυτική Όχθη, όπου οι Παλαιστίνιοι ασκούν περιορισμένη αυτοδιοίκηση. Το Ισραήλ διατηρεί τον έλεγχο του εναέριου και θαλάσσιου χώρου της Γάζας και επιβάλλει επίσης αποκλεισμό, μαζί με την Αίγυπτο.
2. Ποιος κυβερνά το έδαφος;
Για περίπου μια δεκαετία, μέχρι το 2006, η Γάζα διοικούνταν από την Παλαιστινιακή Αρχή, τον οργανισμό που διαχειρίζεται επίσης τη Δυτική Όχθη και στον οποίο κυριαρχεί η Φατάχ, η κύρια παράταξη της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, η οποία υπέγραψε συμφωνία ειρήνης με το Ισραήλ. Εκείνη τη χρονιά, η Χαμάς, η οποία απορρίπτει το Ισραήλ, κέρδισε τις βουλευτικές εκλογές. Μετά από μήνες μαχών, η Χαμάς ανέλαβε τον έλεγχο της Γάζας. Το Ισραήλ απάντησε με την επιβολή αποκλεισμού, λέγοντας ότι έπρεπε να προστατεύσει το λαό του. Έκτοτε, το Ισραήλ και οι μαχητές της Χαμάς στη Γάζα έχουν δώσει τέσσερις σημαντικές στρατιωτικές συγκρούσεις. Ενώ η Χαμάς ελέγχει την ασφάλεια στη Γάζα, η χρηματοδότηση για την υγεία, την ηλεκτρική ενέργεια και άλλες υπηρεσίες προέρχεται κυρίως από τα Ηνωμένα Έθνη και ξένες χώρες, είτε απευθείας είτε μέσω της Παλαιστινιακής Αρχής.
►Διαβάστε επίσης: Το Ισραήλ σε πόλεμο με τη Χαμάς, μάχες και αεροπορικές επιθέσεις
3. Πώς είναι να ζεις εκεί;
Ο ΟΗΕ εκτιμά ότι περισσότεροι από 5.200 κάτοικοι της Γάζας έχουν σκοτωθεί στις σποραδικές συγκρούσεις με το Ισραήλ. Πολλοί από αυτούς είναι παιδιά και οι περισσότεροι πέθαναν ως αποτέλεσμα ισραηλινών αεροπορικών επιδρομών. Μια έκθεση του 2021 από την ομάδα υπεράσπισης Euro-Med Monitor ανέφερε ότι εννέα στα δέκα παιδιά στη Γάζα υποφέρουν από κάποια μορφή τραύματος που σχετίζεται με τις συγκρούσεις. Οι περισσότεροι κάτοικοι της Γάζας ζουν σε προσφυγικούς καταυλισμούς που δημιουργήθηκαν πριν από επτά και πλέον δεκαετίες για να στεγάσουν τους Παλαιστίνιους που εκτοπίστηκαν στον πόλεμο του 1948. Με την οικονομική δραστηριότητα να είναι περιορισμένη, πολλοί από αυτούς εξακολουθούν να εξαρτώνται από τις μερίδες του ΟΗΕ. Ο 15ετής αποκλεισμός του Ισραήλ έχει επίσης βαθύνει τη φτώχεια. Διακοπές ρεύματος συμβαίνουν καθημερινά για αρκετές ώρες. Το περισσότερο νερό της βρύσης είναι ακατάλληλο για πόση, αναγκάζοντας τα νοικοκυριά να αγοράζουν αφαλατωμένο νερό από ιδιώτες πωλητές. Η ανοιχτή κριτική στη Χαμάς είναι επικίνδυνη, αλλά πολλοί κάτοικοι της Γάζας διαμαρτύρονται ιδιωτικά.
4. Γιατί τα πράγματα δεν βελτιώνονται;
Μια απομονωμένη περιοχή που στερείται φυσικών πόρων με μακρά ιστορία φτώχειας και προσφυγική πλειοψηφία αντιμετωπίζει τεράστιες προκλήσεις υπό οποιεσδήποτε συνθήκες. Προσθέστε ότι τόσο το Ισραήλ όσο και η Αίγυπτος αντιμετωπίζουν τη Γάζα με φόβο και καχυποψία όσο διοικείται από τη Χαμάς. Διατηρούν αποκλεισμό και καταστρέφουν τις σήραγγες που χρησιμοποιούνται για τη λαθραία εισαγωγή αγαθών. Το Ισραήλ έχει λάβει περιορισμένα μέτρα τα τελευταία χρόνια για να διευκολύνει τη δυσχερή θέση της Γάζας, συμπεριλαμβανομένης της έκδοσης αδειών για 20.000 κατοίκους της Γάζας να εργάζονται εντός του Ισραήλ, όπου κερδίζουν 10 φορές περισσότερα από όσα θα κέρδιζαν στην πατρίδα τους. Όμως δεν υπάρχει άμεση ελπίδα για το είδος της ειρηνευτικής συμφωνίας που θα βελτίωνε σημαντικά τις συνθήκες διαβίωσης
Η κατάσταση περιπλέκεται από την παρουσία στη Γάζα μιας μικρότερης και ακόμη πιο μαχητικής ομάδας, ανεξάρτητης από τη Χαμάς, η οποία ήταν υπεύθυνη για επιθέσεις στο Ισραήλ τον Μάιο.
5.Τι προκάλεσε την τελευταία βία;
Σε μια επίθεση στις 7 Οκτωβρίου που φαίνεται να αιφνιδίασε το Ισραήλ, η Χαμάς εκτόξευσε τουλάχιστον 2.200 ρουκέτες στο ισραηλινό έδαφος και δεκάδες ένοπλοι μαχητές πέρασαν στη χώρα, στοχεύοντας ισραηλινούς οικισμούς στα νότια της χώρας. Οι περισσότερες αναχαιτίστηκαν από το σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας του Ισραήλ Iron Dome, αποτρέποντας τυχόν θανάτους.
Η Χαμάς δήλωσε ότι πρόκειται για την έναρξη μιας μεγάλης επιχείρησης. Η Ισλαμική Τζιχάντ εκτόξευσε περίπου 100 ρουκέτες στο Ισραήλ, αφού ένα μέλος της πέθανε από απεργία πείνας σε ισραηλινή φυλακή.Το Ισραήλ απάντησε με τη δολοφονία τεσσάρων κορυφαίων διοικητών της Ισλαμικής Τζιχάντ.
Το Ισραήλ κήρυξε μια σπάνια κατάσταση πολεμικού συναγερμού και άρχισε να κινητοποιεί εφεδρικές δυνάμεις και να σφυροκοπεί στόχους στη Γάζα με αεροπορικές επιδρομές.
Με πληροφορίες από Bloomberg
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
