Ο πληθωρισμός στην Τουρκία αγγίζει το 80% και ένα παλιό ρητό έχει γίνει δημοφιλές στη γείτονα χώρα, όπου οι πολίτες καθημερινά έρχονται αντιμέτωποι με αστρονομικές αυξήσεις τιμών: «Δεν υπάρχει κυβέρνηση που να μην μπορεί να ανατραπεί από μια... άδεια κατσαρόλα».

Ο Ταγίπ Ερντογάν, που προετοιμάζεται για την επανεκλογή του, συνεχίζει να ακολουθεί πολιτικές που οι ειδικοί έχουν περιγράψει ως ένα μεγάλο οικονομικό πείραμα, με τον ίδιο να απορρίπτει τη θεωρία ότι το υψηλότερο κόστος δανεισμού συμβάλλει στον περιορισμό του πληθωρισμού. Ο ίδιος απέλυσε τρεις διοικητές κεντρικών τραπεζών τα τελευταία τρία χρόνια και διέταξε μια σειρά επιθετικών μειώσεων επιτοκίων. Οι ενέργειές του έχουν πυροδοτήσει τον πληθωρισμό τόσο ψηλά που σύμφωνα με τις προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, χειρότερο πληθωρισμό από την Τουρκία φέτος θα έχει μόνο η Βενεζουέλα, το Σουδάν και η Ζιμπάμπουε. 

Πολυτέλεια τα φρούτα

Πολλές οικογένειες παλεύουν με τη χειρότερη οικονομική κρίση των τελευταίων δεκαετιών. «Δεν πλησιάζω τα φρούτα», είπε στην ανταποκρίτρια της βρετανικής εφημερίδας μία 52χρονη δημόσια υπάλληλος που ψωνίζει από μια υπαίθρια αγορά τροφίμων στην εργατική συνοικία Keçiören της Άγκυρας. «Παλιά ήταν μια βασική ανάγκη για τα παιδιά, γεμάτη βιταμίνες. Αλλά τώρα είναι πολυτέλεια», είπε. 

Το ερώτημα που απασχολεί τους Τούρκους πολίτες και πολλούς ξένους παρατηρητές είναι αν η συνεχής καταβαράθρωση του βιοτικού επιπέδου θα σημάνει την αρχή του τέλους για τον άνθρωπο που κυριαρχεί στην πολιτική της χώρας για σχεδόν δύο δεκαετίες. Οι προεδρικές και βουλευτικές εκλογές έχουν προγραμματιστεί για τον Ιούνιο του 2023, αλλά ενδέχεται να γίνουν νωρίτερα, εάν ο Ερντογάν κρίνει ότι με την προκήρυξη πρόωρων εκλογών θα έχει περισσότερες ελπίδες επανεκλογής.

Όλοι αναρωτιούνται τι θα γίνει, «θα μείνει ή θα φύγει;», είπε η Elif, μια 17χρονη σερβιτόρα από το Keçiören που θα ψηφίσει για πρώτη φορά. «Νομίζω ότι αυτή τη φορά θα μπορούσε να είναι πολύ διαφορετικά».

Δημοσκοπήσεις

Σύμφωνα με έρευνα του τουρκικού ινστιτούτου δημοσκοπήσεων Metropoll τον Ιούνιο, μόλις 32% των ψηφοφόρων θα στήριζαν τον Ερντογάν. 

Η απότομη πτώση της ευημερίας των πολιτών οδήγησε τον Can Selçuki, διευθυντή του ινστιτούτου δημοσκοπήσεων Türkiye Raporu, να θεωρεί ότι το «βασικό σενάριο» πλέον είναι πως ο Ερντογάν θα χάσει τόσο τις κοινοβουλευτικές όσο και τις προεδρικές εκλογές. «Φαίνεται να έχει ξεμείνει από επιλογές».

Η λίρα σημείωσε 50% πτώση έναντι του δολαρίου τους τελευταίους 12 μήνες και η χώρα βρέθηκε αντιμέτωπη με τον υψηλότερο ρυθμό πληθωρισμού από τη δεκαετία του 1990 - μια εποχή που αρέσει στον Ερντογάν ως παράδειγμα του χάους που επικρατούσε πριν το AKP πάρει την εξουσία το 2002.

Οι δυτικοί διπλωμάτες φοβούνται ότι ο Τούρκος πρόεδρος,θα μπορούσε να πολεμήσει με τη Δύση για να αντισταθμίσει τα οικονομικά δεινά, υποδαυλίζοντας εθνικιστικά αισθήματα. Αλλά ο Selçuki είπε ότι τέτοιες τακτικές έχουν όλο και λιγότερη επιτυχία. 

Ωστόσο, ορισμένοι αναλυτές προειδοποιούν ότι είναι πρόωρο να προβλεφθεί το τέλος της εποχής του AKP, ειδικά όταν ο συνασπισμός των κομμάτων της αντιπολίτευσης που έχει ενωθεί εναντίον του προέδρου δεν έχει αποφασίσει ακόμη για τον κοινό υποψήφιο που θα αναλάβει την ηγεσία.

«Θα είναι δύσκολο για τον Ερντογάν να κερδίσει τις επόμενες εκλογές. Αλλά οι ψηφοφόροι πρέπει να ξέρουν τι εναλλακτικές έχουν για να ξεπεραστεί η κρίση», δήλωσε ο Burak Bilgehan Özpek, πολιτικός αναλυτής στο Πανεπιστήμιο TOBB στην Άγκυρα.

Η δημοσκόπηση του Ιουνίου του Metropoll διαπίστωσε ότι το 16% των ψηφοφόρων είτε ήταν αναποφάσιστοι, είτε δεν απάντησαν είτε σχεδίαζαν να πραγματοποιήσουν ψηφοφορία διαμαρτυρίας.

Με πληροφορίες από FT

Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!