Ουκρανική κρίση: Ανάβει το «φυτίλι» για νέα εκτόξευση τιμών στα καύσιμα - Σενάρια τρόμου

Η κλιμάκωση της κρίσης στην Ουκρανία εκτιμάται ότι θα εκτοξεύσει τις τιμές των καυσίμων σε τέτοιο επίπεδο ώστε να φτάσουν τα 2 ευρώ στα μεγάλα αστικά κέντρα και τα 2,30 με 2,40 το λίτρο σε νησιά και επαρχία

ΚΟΣΜΟΣ 14.02.22 07:15

Newsroom

Νέο κύκλο ενεργειακής κρίσης με ακόμη μεγαλύτερη έκρηξη των τιμών σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, που μπορεί να διαρκέσει και μήνες θα πυροδοτήσει μια εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

«Εάν έχουμε άσχημη εξέλιξη με εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το μόνο σίγουρο είναι πως θα δούμε μια εκτόξευση των τιμών. Ενεργειακά αυτό θα μας επηρεάσει κάποιους μήνες», δηλώνει στην «Η» ο Δρ. Κώστας Ανδριοσόπουλος, καθηγητής ενεργειακής οικονομίας στο Audencia Business school.

Στα 2 ευρώ το λίτρο η βενζίνη

Την ίδια εκτίμηση εκφράζει και ο κ. Νίκος Παπαγεωργίου, πρόεδρος πρατηριούχων υγρών καυσίμων Αττικής ο οποίος υποστηρίζει ότι «η τιμή των καυσίμων στα μεγάλα αστικά κέντρα θα αγγίξει τα 2 ευρώ άμεσα μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, πράγμα που σημαίνει πως η τιμή της αμόλυβδης θα φτάσει τα 2,30 με 2,40 ευρώ το λίτρο στα νησιά και την επαρχία».

Σύμφωνα με τον κ. Παπαγεωργίου, ο οποίος επικαλείται διεθνείς αναλυτές, το πετρέλαιο μπορεί να φτάσει σε αυτή την περίπτωση ακόμη και τα 150 - 170 δολάρια το βαρέλι, που σημαίνει ότι η αύξηση στην τσέπη του καταναλωτή στην Ελλάδα θα είναι 20-30 λεπτά του ευρώ ανά λίτρο βενζίνη.

Σοβαρά προβλήματα στην ενεργειακή τροφοδοσία

Αναφερόμενος στις επιπτώσεις της Ουκρανικής κρίσης, ο καθηγητής και πρώην Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιάννης Μανιάτης εκτιμά, μιλώντας στην «Η», ότι «η κλιμάκωση της κρίσης στην Ουκρανία θα προκαλέσει πολύ σοβαρά προβλήματα στην ενεργειακή τροφοδοσία της Ευρώπης. Για την Ελλάδα, ωστόσο, το πρόβλημα ίσως να μην είναι τόσο οδυνηρό όσο σε άλλες χώρες, καθώς η χώρα μας εξαρτάται σε ποσοστό 40%-45% από τη Ρωσία για τροφοδοσία φυσικού αερίου και το αέριο που παίρνουμε δεν περνά από την Ουκρανία αλλά έρχεται μέσω του αγωγού Turk Stream.

Πόσο εξαρτημένη είναι η Ευρώπη από τη Ρωσία

Η ραγδαία αύξηση των τιμών οφείλεται στο ότι η Ευρώπη εξαρτάται από τη Ρωσία για το 40% των αναγκών της σε φυσικό αέριο και για το 50% σε πετρέλαιο.

Τα τελευταία 20 χρόνια, πάντως, η Ρωσία μειώνει τη μεταφορά φυσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω Ουκρανίας, αξιοποιώντας άλλους αγωγούς που παρακάμπτουν την Ουκρανία, όπως ο Blue Stream προς Τουρκία (2003), ο Yamal προς Πολωνία (2006), ο Nord Stream I προς Γερμανία (2011) και ο Turk Stream προς Τουρκία, Ελλάδα, Βουλγαρία, Σερβία, Ουγγαρία, Αυστρία (2020).

Το 1998 η Ρωσία έστελνε στην Ευρώπη μέσω Ουκρανίας 140 δις. κυβ. μέτρα (bcm) φυσικού αερίου. Σήμερα οι αγωγοί της Ουκρανίας μεταφέρουν στην Ευρώπη 40 bcm ρώσικο φυσικό αέριο.

Ερχεται το... ιππικό από ΗΠΑ

Η Ευρώπη ετοιμάζεται για το χειρότερο σενάριο και οι παραγγελίες από τις ΗΠΑ έχουν εκτοξευθεί σε ιστορικά υψηλά. Η εικόνα που επικρατεί στα αμερικανικά λιμάνια εξαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) είναι πρωτοφανής. Για πρώτη φορά στην ιστορία το περασμένο Σάββατο 12/2 υπήρχαν τάνκερ που φόρτωναν ή βρίσκονταν στην αναμονή για να φορτώσουν LNG και στους επτά σταθμούς υγροποιημένου φυσικού αερίου των ΗΠΑ.

Η ταυτόχρονη παρουσία τάνκερ σε όλα τα εξαγωγικά λιμάνια, αν και προσωρινή, είχε ως αποτέλεσμα να καταγραφεί ρεκόρ στις ροές φυσικού αερίου προς τα αμερικανικά τέρμιναλ LNG το Σάββατο, με τη συνολική ποσότητα να ανέρχεται στα 13,3 δισ. κυβικά πόδια.

Δεκάδες δεξαμενόπλοια διασχίζουν τον Ειρηνικό μεταφέροντας υγροποιημένο φυσικό αέριο στην Ευρώπη, Από τα περίπου 60 αμερικανικά φορτία LNG που μεταφέρονται δια θαλάσσης, περισσότερα από τα 2/3 κατευθύνονται προς την Ευρώπη, όπου τα χαμηλά αποθέματα του χειμώνα και το τεταμένο κλίμα μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας έχουν εκτοξεύσει τις τιμές του φυσικού αερίου σε επίπεδα πάνω από έξι φορές υψηλότερα από την τιμή αναφοράς του Henry Hub.

Βρυξέλλες και Ουάσιγκτον έχουν απευθυνθεί ακόμη και στην Ιαπωνία για να εξασφαλίσουν επάρκεια σε φυσικό αέριο. Βάσει συντάγματος η Ελλάδα διατηρεί στρατηγικά αποθέματα για τουλάχιστον 90 ημέρες.

Το Τόκιο ανακοίνωσε ότι η Ιαπωνία θα κατευθύνει αυξημένα φορτία LNG προς την Ευρώπη το επόμενο διάστημα. Όπως δήλωσε ο Ιάπωνας υπουργός Βιομηχανίας Κοΐτσι Χαγκιούντα έπειτα από συνάντηση με ευρωπαϊκή και αμερικανική αντιπροσωπεία, τα αυξημένα φορτία LNG θα αρχίσουν να φθάνουν στην Ευρώπη από τον επόμενο μήνα.

Εάν ισχύσει το χειρότερο σενάριο και η Ουκρανία βρεθεί εν μέσω πολέμου, τότε το ενδεχόμενο να διακοπεί η τροφοδοσία ολόκληρης της ΕΕ είναι ορατό.

Ποιες είναι οι αντοχές της ΕΕ

Το ερώτημα που τίθεται έντονα, είναι ποιες είναι οι αντοχές της ΕΕ σε περίπτωση που μετά από πιθανή κλιμάκωση της κρίσης στην Ουκρανία, υπάρξει μεγάλης κλίμακας αναστάτωση στην τροφοδοσία της με ρωσικό φυσικό αέριο.

Βέβαια, η Ρωσία (με εξαίρεση το 2009), φροντίζει πάντα να εφαρμόζει τα συμβόλαιά της, ενώ συνυπολογίζει ότι το 2021 εισέπραξε $250δισ από εξαγωγές πετρελαίου και αερίου (50% των συνολικών εξαγωγών της).

Το 2015 η Ευρώπη παρήγαγε μόνη της το 24% του φυσικού αερίου. που κατανάλωνε. Σήμερα λόγω γήρανσης των κοιτασμάτων της, παράγει μόλις το 9%.

Bruegel: Πιθανή η περικοπή ρωσικού αερίου στην Ευρώπη

Σε πρόσφατη μελέτη του Ινστιτούτου Bruegel, εξετάζεται το σενάριο πιθανών σημαντικών περικοπών του ρωσικού αερίου προς Ευρώπη, λόγω επιδείνωσης της κρίσης. Μέχρι το καλοκαίρι φέτος, ακόμη και στο χειρότερο σενάριο, με αύξηση των εισαγωγών LNG και περικοπές στη βιομηχανική χρήση, η ΕΕ οριακά αντέχει.

Το νέο ενεργειακό ευρωπαϊκό δόγμα

O βετεράνος αναλυτής Ντέιβιντ Ρος προειδοποίησε, μιλώντας στο CNBC, ότι είναι δεδομένο πως το αργό θα φθάσει στα 120 δολάρια εάν η Ρωσία επιχειρήσει τελικά εισβολή στην Ουκρανία και τόνισε ταυτόχρονα πως σε ένα τέτοιο σενάριο θα υπάρξουν κλυδωνισμοί συνολικά για την παγκόσμια οικονομία.