Η Ελλάδα αποκτά τη δυνατότητα να αυξήσει τις αμυντικές επενδυτικές δαπάνες της, χωρίς αυτές να συνυπολογίζονται στο όριο δαπανών που θέτει το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας, σύμφωνα με το σχέδιο της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Ωστόσο, παραμένει ασαφές εάν η εξαίρεση αυτή θα μπορούσε να δημιουργήσει δημοσιονομικό χώρο, για παράδειγμα για φοροελαφρύνσεις το 2026.
Σύμφωνα με την επιστολή της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προς τους ηγέτες των κρατών-μελών της Ε.Ε., η Κομισιόν προτείνει την ενεργοποίηση εθνικής ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας. Αυτό θα επιτρέψει στα κράτη-μέλη να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες χωρίς να ενεργοποιείται η διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος.
Παραμένει αδιευκρίνιστο αν η εξαίρεση αυτή αφορά και ήδη προγραμματισμένες δαπάνες ή μόνο νέες, μη προγραμματισμένες αυξήσεις.
Για την Ελλάδα, οι πρόσθετες αμυντικές δαπάνες φτάνουν τα 500 εκατ. ευρώ το 2026 και τα 100 εκατ. ευρώ το 2027. Αν η ρήτρα καλύψει και αυτές, ενδέχεται να προκύψει δημοσιονομικός χώρος για άλλες παρεμβάσεις, όπως φοροελαφρύνσεις.
Προβληματισμοί από τις Βρυξέλλες
Κοινοτικές πηγές τόνιζαν ότι πρέπει να διασφαλιστεί πως η ρήτρα δεν θα οδηγήσει σε δημοσιονομικό εκτροχιασμό και πως η εξαίρεση θα αφορά αποκλειστικά αμυντικές δαπάνες. Παρόλα αυτά, ξεκαθάριζαν ότι η Ελλάδα μπορεί να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες της χωρίς να προκληθεί διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος.
Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Κωστής Χατζηδάκης υποστήριξε ότι η εξαίρεση δεν πρέπει να αφορά μόνο χώρες που δαπανούν λιγότερο για την άμυνα, αλλά και κράτη όπως η Ελλάδα, που αναγκάζονται να επενδύουν πολύ πάνω από το όριο του ΝΑΤΟ.
Αντίστοιχα, ελληνική διπλωματική πηγή δήλωσε ότι επιδιώκεται μια σαφέστερη διατύπωση που θα διασφαλίζει ότι η πολιτική αυτή ωφελεί όλα τα κράτη-μέλη, ακόμα και εκείνα με ήδη αυξημένες αμυντικές δαπάνες.
Το σχέδιο χρηματοδότησης και οι ευρωπαϊκές επενδύσεις
Το σχέδιο Rearm Europe που περιγράφεται στην επιστολή της Φον ντερ Λάιεν αφορά συνολικά 800 δισ. ευρώ, εκ των οποίων:
- 650 δισ. ευρώ θα προέλθουν από την αύξηση των αμυντικών δαπανών των κρατών κατά 1,5% του ΑΕΠ
- 150 δισ. ευρώ θα δοθούν μέσω νέου χρηματοδοτικού μηχανισμού για αμυντικές επενδύσεις
Οι επενδύσεις θα επικεντρωθούν σε ευρωπαϊκής κλίμακας αμυντικά προγράμματα, όπως η αντιαεροπορική και αντιπυραυλική άμυνα.
Το σχέδιο περιλαμβάνει επίσης κίνητρα για τα κράτη που θέλουν να ενσωματώσουν αμυντικές δαπάνες σε προγράμματα πολιτικής συνοχής αλλά και ενεργοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ)
Το τελικό πλαίσιο εφαρμογής της ρήτρας εξαίρεσης αναμένεται να οριστικοποιηθεί στο αυριανό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
