Αλυσιδωτές αντιδράσεις προκαλεί στην αμερικανική βιομηχανία η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλει δασμούς 25% στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου, καθώς οι επιχειρήσεις που εξαρτώνται από τα εν λόγω μέταλλα βλέπουν το κόστος παραγωγής τους να εκτοξεύεται πριν ακόμα τεθεί σε ισχύ το μέτρο.
Ταυτόχρονα, η προαναγγελία από τον Αμερικανό πρόεδρο της επιβολής «ανταποδοτικών δασμών» στα προϊόντα των χωρών που επίσης επιβάλλουν δασμούς σε βάρος των αμερικανικών προϊόντων, έχει προκαλέσει έναν νέο γύρο αναστάτωσης στις διεθνείς αγορές - που έτσι κι αλλιώς κινούνται σε ένα περιβάλλον αυξημένης αβεβαιότητας.
Πιέσεις προς την κυβέρνηση
Όπως αναφέρουν οι Financial Times, η επιβολή των δασμών αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης προστατευτικής εμπορικής πολιτικής που έχει αναστατώσει πολλές αμερικανικές επιχειρήσεις. Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι καθαρός εισαγωγέας χάλυβα και αλουμινίου, γεγονός που σημαίνει ότι οι νέοι δασμοί αναμένεται να οδηγήσουν σε αυξήσεις τιμών στην εγχώρια αγορά. Ήδη, το επιπλέον κόστος για το αλουμίνιο στις ΗΠΑ, σε σύγκριση με τις διεθνείς τιμές, έχει αυξηθεί σημαντικά τις τελευταίες ημέρες.
Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης που παρακολουθούν την τιμή του αλουμινίου στις μεσοδυτικές πολιτίες των ΗΠΑ - ένας βασικός δείκτης για τις τιμές που πληρώνουν οι επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των μεταφορικών και φορολογικών επιβαρύνσεων – έχουν αυξηθεί κατά 25% από το τέλος Ιανουαρίου.
Αυξήσεις τιμών και στη χαλυβουργία
Η επιβολή των δασμών επηρεάζει ακόμα και εταιρείες που δεν εισάγουν χάλυβα, καθώς οι εγχώριες χαλυβουργίες εκμεταλλεύονται την κατάσταση για να αυξήσουν τις τιμές. Σύμφωνα με αναλυτές, οι τιμές χάλυβα στις ΗΠΑ άρχισαν να αυξάνονται τις τελευταίες τρεις εβδομάδες, αφότου ο Τραμπ προανήγγειλε την επιβολή ευρύτερων δασμών, ιδίως κατά του Καναδά και του Μεξικού, που αποτελούν δύο από τις βασικές πηγές αμερικανικών εισαγωγών χάλυβα.
Οι παραγωγοί χάλυβα έχουν ήδη αυξήσει τις τιμές, με τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του θερμού έλαστρου – ένα από τα βασικά προϊόντα της χαλυβουργίας – να αυξάνονται κατά 70 δολάρια, αγγίζοντας τα 850 δολάρια ανά τόνο από το τέλος Ιανουαρίου.
Αναταράξεις στον κλάδο των ποτών και της ενέργειας
Οι δασμοί στο αλουμίνιο πλήττουν και τον κλάδο των καταναλωτικών αγαθών. Στην Coca-Cola, το αλουμίνιο και ο χάλυβας που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή κουτιών και μπουκαλιών αντιπροσωπεύουν το 26% της συνολικής συσκευασίας των ποτών παγκοσμίως. Ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας προειδοποίησε ότι η επιβολή δασμών στο αλουμίνιο μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη χρήση πλαστικών μπουκαλιών, αλλά εκτίμησε ότι οι επιπτώσεις θα περιοριστούν κυρίως στη Βόρεια Αμερική, χωρίς να επηρεάσουν τις συνολικές πωλήσεις του 2025.
Οι δασμοί απειλούν επίσης να συγκρουστούν με την επιδίωξη του Τραμπ να ενισχύσει την εγχώρια παραγωγή ενέργειας, μειώνοντας τις τιμές για τους καταναλωτές και στηρίζοντας τη μεταποίηση. Ο ενεργειακός κλάδος εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον χάλυβα και το αλουμίνιο για τη γεώτρηση πετρελαίου και φυσικού αερίου, τους αγωγούς, τα δίκτυα ηλεκτροδότησης και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως οι ανεμογεννήτριες και οι ηλιακοί συλλέκτες.
Σύμφωνα με εκπρόσωπο του Αμερικανικού Ινστιτούτου Πετρελαίου, η απρόσκοπτη πρόσβαση σε πρώτες ύλες είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη του ενεργειακού τομέα, καθώς πολλά από τα απαραίτητα υλικά δεν παράγονται σε επαρκείς ποσότητες στις ΗΠΑ.
Μελέτες δείχνουν ότι οι εισαγωγές καλύπτουν το 40% της ζήτησης στις ΗΠΑ για σωλήνες και άλλα προϊόντα έλασης, που χρησιμοποιούνται στις γεωτρήσεις, ενώ Καναδάς και Μεξικό αντιπροσώπευαν το 16% των αμερικανικών εισαγωγών αυτών των προϊόντων τον τελευταίο μήνα.
Προσπάθεια προσαρμογής
Ορισμένες επιχειρήσεις κατασκευών προσπαθούν να προλάβουν τις επιπτώσεις, διασφαλίζοντας τις προμήθειές τους εκ των προτέρων. Μια από τις μεγαλύτερες κατασκευαστικές εταιρείες συστημάτων θέρμανσης και ψύξης, η Carrier Global, ανακοίνωσε ότι έχει εξασφαλίσει την προμήθεια χάλυβα για το τρέχον έτος στη Βόρεια Αμερική, γεγονός που μετριάζει τις επιπτώσεις των δασμών.
Ωστόσο, οι δασμοί σε προϊόντα από το Μεξικό θα μπορούσαν να προκαλέσουν ακόμη μεγαλύτερες διαταραχές από αυτούς στον χάλυβα και το αλουμίνιο. Η εταιρεία εξετάζει προσαρμογές στις τιμές της, αλλαγές στον τρόπο συνεργασίας με προμηθευτές, καθώς και αύξηση της παραγωγής στις ΗΠΑ για να αντιμετωπίσει το αυξημένο κόστος.
Παρόμοιες ανησυχίες εκφράζουν και άλλες βιομηχανίες. Στελέχη της LCI Industries, προμηθευτή ανταλλακτικών για οχήματα αναψυχής, δήλωσαν ότι οι νέοι δασμοί – σε συνδυασμό με τον επιπλέον φόρο 10% που επιβλήθηκε πρόσφατα στις κινεζικές εισαγωγές – δημιουργούν αβεβαιότητα που μπορεί να πλήξει τα περιθώρια κέρδους.
Οι επιχειρήσεις προσπαθούν να μετακυλήσουν το αυξημένο κόστος στους προμηθευτές και τους καταναλωτές, ωστόσο η αβεβαιότητα παραμένει. Σύμφωνα με οικονομικούς αναλυτές, η μεταβαλλόμενη φύση των εμπορικών πολιτικών καθιστά δύσκολο τον προγραμματισμό των εταιρειών, με τα στελέχη να παρακολουθούν καθημερινά τις ειδήσεις για νέες εξελίξεις που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις δραστηριότητές τους.
Καθώς οι νέοι δασμοί πλησιάζουν, οι αμερικανικές επιχειρήσεις βρίσκονται αντιμέτωπες με μια περίοδο αυξανόμενης πίεσης, υψηλού κόστους και οικονομικής αβεβαιότητας, προσπαθώντας να προσαρμοστούν σε μια δυναμικά μεταβαλλόμενη εμπορική πολιτική.
Οι ανταποδοτικοί δασμοί
Στο μεταξύ, όπως μεταδίδει το Reuters, οι σύμβουλοι εμπορίου του Ντόναλντ Τραμπ εργάζονται πάνω σε σχέδια για την επιβολή αμοιβαίων δασμών, όπως έχει υποσχεθεί ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, σε όλες τις χώρες που επιβάλλουν δασμούς στα αμερικανικά προϊόντα. Η κίνηση αυτή έχει εντείνει τις ανησυχίες για την κλιμάκωση ενός παγκόσμιου εμπορικού πολέμου και την περαιτέρω αύξηση του πληθωρισμού στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αβέβαιος ο χρόνος ανακοίνωσης των νέων δασμών
Παρότι η ακριβής ημερομηνία εφαρμογής των νέων δασμών δεν είναι ακόμη σαφής, οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των ΗΠΑ και άλλων χωρών βρίσκονται σε εξέλιξη. Σύμφωνα με τον οικονομικό σύμβουλο του Τραμπ, οι συζητήσεις ξεκίνησαν από πολύ νωρίς το πρωί της Τετάρτης. Αν και δεν επιβεβαιώθηκε κάποια άμεση ανακοίνωση, αναμένεται να δημοσιοποιηθούν κατευθυντήριες γραμμές ή εξελίξεις που προέκυψαν από τις πρόσφατες συνομιλίες με διεθνείς εταίρους.
Νέοι δασμοί σε αυτοκίνητα, ημιαγωγούς και φάρμακα
Ο Τραμπ δήλωσε τη Δευτέρα ότι σκοπεύει να ανακοινώσει αμοιβαίους δασμούς εντός των επόμενων δύο ημερών σε όλες τις χώρες που επιβάλλουν δασμούς στα αμερικανικά προϊόντα. Παράλληλα, εξετάζει την επιβολή ξεχωριστών δασμών σε αυτοκίνητα, ημιαγωγούς και φαρμακευτικά προϊόντα, γεγονός που προκαλεί νέες ανησυχίες στις διεθνείς αγορές.
Η αντίδραση της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Οι υπουργοί Εμπορίου των 27 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνεδριάζουν μέσω τηλεδιάσκεψης για να καθορίσουν την απάντησή τους. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε ότι τυχόν δασμοί κατά της Ε.Ε. «δεν θα μείνουν αναπάντητοι». Η Γερμανία, πριν από τη συνάντηση, υποστήριξε ότι η Ε.Ε. θα πρέπει να επικεντρωθεί στη διαπραγμάτευση για να αποφύγει έναν διατλαντικό εμπορικό πόλεμο, παραμένοντας ωστόσο έτοιμη για αντίποινα.
Σφοδρές αντιδράσεις από διεθνείς εταίρους
Η ανακοίνωση των δασμών σε όλες τις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου από τις 12 Μαρτίου προκάλεσε έντονες αντιδράσεις από το Μεξικό, τον Καναδά και την Ε.Ε., ενώ η Ιαπωνία και η Αυστραλία επιδιώκουν να εξασφαλίσουν εξαιρέσεις. Οι βιομηχανίες που βασίζονται στις εισαγωγές αυτών των μετάλλων σπεύδουν να διαχειριστούν το αυξημένο κόστος, το οποίο αναμένεται να εκτιναχθεί.
Δασμοί και πληθωρισμός
Ο Τραμπ έχει ήδη επιβάλει επιπλέον 10% δασμούς στις εισαγωγές κινεζικών προϊόντων, που τέθηκε σε ισχύ στις 4 Φεβρουαρίου, με την Κίνα να εφαρμόζει αντίμετρα αυτή την εβδομάδα. Παράλληλα, η αύξηση των δασμών σε προϊόντα από το Μεξικό και τον Καναδά καθυστερεί έως τις 4 Μαρτίου, δίνοντας χρόνο για διαπραγματεύσεις σχετικά με τη διασφάλιση των αμερικανικών συνόρων και τον έλεγχο της διακίνησης του συνθετικού ναρκωτικού φαιντανύλης.
Οι νέοι δασμοί έχουν ήδη αρχίσει να επηρεάζουν τις τιμές καταναλωτικών αγαθών. Σύμφωνα με στοιχεία του Γραφείου Στατιστικών Εργασίας των ΗΠΑ, ο πληθωρισμός αυξήθηκε τον Ιανουάριο, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη μηνιαία αύξηση από τον Αύγουστο του 2023. Οι τιμές της βενζίνης αυξήθηκαν κατά 1,8%, το κόστος στέγασης κατά 0,4%, ενώ οι τιμές των αυγών εκτινάχθηκαν κατά 15,2% – η μεγαλύτερη αύξηση σχεδόν εδώ και μια δεκαετία.
Οικονομικοί αναλυτές προειδοποιούν ότι οι δασμοί ενδέχεται να επιβαρύνουν περαιτέρω τις τιμές καταναλωτικών αγαθών, γεγονός που θα μπορούσε να δημιουργήσει πολιτικά προβλήματα για τον Τραμπ, καθώς η επιβολή νέων δασμών θα προσθέσει πίεση στο ήδη αυξανόμενο κόστος διαβίωσης.
Το παράδοξο του καφέ
Στο μεταξύ, η εφαρμογή των «ανταποδοτικών» δασμών που επιθυμεί ο Τραμπ αποτελεί τεράστια πρόκληση. Ειδικοί στο εμπόριο εκτιμούν ότι η διαδικασία μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά περίπλοκη, καθώς κάθε χώρα έχει διαφορετικούς συντελεστές δασμών.
Σύμφωνα με το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών, η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα μπορούσε να επιλέξει είτε έναν ενιαίο συντελεστή δασμών 10% ή 20% για όλες τις χώρες είτε να υιοθετήσει ένα πιο πολύπλοκο σύστημα που θα απαιτεί ξεχωριστές δασμολογικές κλίμακες για κάθε κράτος.
Η πολυπλοκότητα του σχεδίου είναι τεράστια, καθώς υπάρχουν περίπου 5.000 διαφορετικές κατηγορίες προϊόντων και 186 κράτη-μέλη στον Παγκόσμιο Οργανισμό Τελωνείων, δημιουργώντας ένα «πρόβλημα» που μπορεί να απαιτεί την υποστήριξη τεχνητής νοημοσύνης για τη διαχείρισή του.
Επιπλέον, η εφαρμογή αμοιβαίων δασμών μπορεί να οδηγήσει σε παράδοξες καταστάσεις. Για παράδειγμα, αν μια χώρα όπως η Κολομβία επιβάλλει υψηλό δασμό στον καφέ για να προστατεύσει τη δική της παραγωγή, τότε οι ΗΠΑ, σύμφωνα με αυτή τη λογική, θα έπρεπε να επιβάλουν υψηλό δασμό στον κολομβιανό καφέ, παρόλο που δεν παράγουν καφέ, με αποτέλεσμα να πληγούν μόνο οι Αμερικανοί καταναλωτές.
Με πληροφορίες από Financial Times, Reuters
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
