Με κάθε τρόπο ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ διατρανώνει ότι οι ΗΠΑ θα αποκτήσουν την Γροιλανδία, προκαλώντας σεισμικές δονήσεις στην Ευρώπη. Μάλιστα ο Τραμπ, αρνήθηκε να αποκλείσει τη χρήση στρατιωτικής βίας για την κατάκτησή της.
Η στρατιωτική παρουσία της Αμερικής εκεί έχει ξεπεράσει κατά πολύ τον μικρό αριθμό πλοίων, τις περιπολίες με έλκηθρα σκύλων και το μοναδικό αεροσκάφος επιτήρησης που λειτουργεί υπό τη Δανία, εγγυήτρια δύναμη ασφάλειας του Αρκτικού νησιού.
Η Διαστημική Βάση Πίτουφικ, που βρίσκεται στο βόρειο άκρο της Γροιλανδίας από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, φιλοξενεί 200 Αμερικανούς στρατιώτες και 450 άλλες δυνάμεις από συμμάχους. Η βάση αποτελεί μέρος του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης πυραύλων των ΗΠΑ, ενώ προσφέρει επίσης διαστημική παρακολούθηση και διοίκηση δορυφόρων.
Η βορειότερη βάση των ΗΠΑ —μόλις 1.500 χιλιόμετρα από τον Βόρειο Πόλο— είναι το ισχυρότερο σύμβολο της ζωτικής σημασίας της Γροιλανδίας για την αμερικανική ασφάλεια. Η γεωστρατηγική της σημασία πιθανότατα θα αυξηθεί καθώς η κλιματική αλλαγή αναδιαμορφώνει την Αρκτική, ανοίγοντας νέες εμπορικές διαδρομές κοντά στη Βόρεια Αμερική και θέτοντας τη Γροιλανδία στο επίκεντρο της αυξανόμενης πολικής διαμάχης μεταξύ ΗΠΑ, Κίνας και Ρωσίας.
Ο Μίκελ Ρούνγκε Όλεσεν, ανώτερος ερευνητής στο Δανικό Ινστιτούτο Διεθνών Σπουδών, δήλωσε: «Για τις ΗΠΑ, το πρόβλημα είναι το ενδιαφέρον της Κίνας και της Ρωσίας στην Αρκτική. Οι ΗΠΑ έχουν αρχίσει να βλέπουν την Αρκτική ως περιοχή γεωπολιτικού ανταγωνισμού. Είναι πολύ σημαντικό για τις ΗΠΑ να κρατήσουν τις άλλες μεγάλες δυνάμεις μακριά από τη Γροιλανδία».
Όταν ο Τραμπ εξέφρασε για πρώτη φορά ενδιαφέρον για την αγορά της Γροιλανδίας το 2019, το περιέγραψε ως «μια μεγάλη συμφωνία ακινήτων» και τόνισε τις οικονομικές πτυχές της απόσπασης της από τη Δανία. Αυτή τη φορά, η εστίασή του έχει αλλάξει. «Χρειαζόμαστε τη Γροιλανδία για λόγους εθνικής ασφάλειας», είπε, αναφέροντας την ανάγκη αποτροπής ρωσικών και κινεζικών πλοίων.
Το μεγαλύτερο νησί του κόσμου εκτός ηπείρων μπορεί να έχει μόνο 57.000 κατοίκους, αλλά έχει υπερβολικό ρόλο σε ζητήματα ασφάλειας. Βρίσκεται στην αρχή τόσο του βορειοδυτικού όσο και του βορειοανατολικού περάσματος μέσω της Αρκτικής, που πιθανώς θα ανοίξουν περισσότερο στην εμπορική ναυτιλία λόγω της τήξης των πάγων, και είναι κοντά σε κρίσιμες διαδρομές για ρωσικά και άλλα υποβρύχια.
Η Γροιλανδία, που θεωρείται μέρος της βορειοαμερικανικής χερσαίας μάζας, είναι αυτόνομη επικράτεια της Δανίας και έχει πρωτεύουσα που βρίσκεται πιο κοντά στην Ουάσινγκτον παρά στην Κοπεγχάγη.
«Η Γροιλανδία είναι στενά συνδεδεμένη με την ασφάλειά μας για πολλούς λόγους και είναι εμφανώς συνδεδεμένη από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο», δήλωσε πρόσφατα ο Τζον Μπόλτον, πρώην σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Τραμπ, όταν εκείνος έθεσε για πρώτη φορά την ιδέα της αγοράς της Γροιλανδίας.
Ο Μπόλτον πρόσθεσε: «Γνωρίζουμε από τις επανειλημμένες προσπάθειες των Κινέζων να επεκτείνουν την επιρροή τους, ότι θέλουν να γίνουν μια δύναμη της Αρκτικής ... . Έτσι, δεδομένης της γεωγραφικής εγγύτητας της Γροιλανδίας με τις ΗΠΑ ... είναι προφανώς ένα στρατηγικό ενδιαφέρον».
Παρόλα αυτά, η πρόκληση του Τραμπ να απειλήσει μια σύμμαχο του ΝΑΤΟ εγείρει ερωτήματα για το αν θα ενισχύσει ή θα υπονομεύσει τις προσπάθειες των ΗΠΑ στη Γροιλανδία.
Ο τόνος της απάντησης της Δανίας ήταν αξιοσημείωτα συμβιβαστικός, ακόμα κι αν επέμεινε ότι η Γροιλανδία δεν πωλείται. Ο Λαρς Λόκε Ράσμουσεν, υπουργός Εξωτερικών της Δανίας, δήλωσε την Τετάρτη ότι ήταν ανοιχτός να συζητήσει με τις ΗΠΑ «πώς μπορούμε ενδεχομένως να συνεργαστούμε ακόμη πιο στενά από ό,τι ήδη κάνουμε, για να διασφαλίσουμε ότι οι αμερικανικές φιλοδοξίες [στην Αρκτική] θα εκπληρωθούν».
Η Δανία, της οποίας η στρατιωτική παρουσία στη Γροιλανδία περιορίζεται σε μια Αρκτική Διοίκηση με μόλις 75 άτομα, έχει προσπαθήσει να δείξει στις ΗΠΑ ότι είναι πρόθυμη να ενισχύσει την παρουσία της στο νησί.
Το 2021 ανακοίνωσε αύξηση $250 εκατομμυρίων στις δυνατότητες επιτήρησης στη Γροιλανδία και τα Νησιά Φερόες, άλλη μία αυτόνομη περιοχή της Δανίας. Και την παραμονή των Χριστουγέννων πέρυσι, λίγο αφότου ο Τραμπ εξέφρασε και πάλι την επιθυμία του να ελέγξει τη Γροιλανδία, ο υπουργός Άμυνας της Δανίας Τρόελς Λουντ Πάουλσεν δήλωσε ότι η σκανδιναβική χώρα θα επενδύσει έως και $2 δισεκατομμύρια σε νέα πλοία, drones, ομάδες με έλκηθρα σκύλων, θα ενισχύσει την Αρκτική Διοίκηση και θα επεκτείνει έναν διάδρομο αεροδρομίου για να υποδεχθεί αεροσκάφη F-35 στο Αρκτικό νησί.
Ωστόσο, οι προκλήσεις που εμπλέκονται στην υπεράσπιση του τεράστιου νησιού υπογραμμίστηκαν το 2023, όταν ένα κρουαζιερόπλοιο προσάραξε στη βόρεια ακτή της Γροιλανδίας και χρειάστηκαν τέσσερις ημέρες για να φτάσει το πρώτο σκάφος διάσωσης από τον στρατό της Δανίας.
Ο Όλεσεν από το DIIS δήλωσε: «Είναι μια πολύ δύσκολη κατάσταση για τη Δανία... Αλλά η Δανία υπήρξε εξαιρετικά εξυπηρετική προς τις ΗΠΑ στη Γροιλανδία. Γι’ αυτό είναι αινιγματικό που οι ΗΠΑ θα έπρεπε να κάνουν κάτι τέτοιο, δεδομένου ότι ήδη έχουν ελεύθερη δράση».
Οι ειδικοί και οι αξιωματούχοι της Γροιλανδίας λένε ότι υπήρξαν συζητήσεις για την ενίσχυση της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στο Αρκτικό νησί, πιθανώς ακόμη και μέσω μιας δεύτερης βάσης. Πριν από μερικά χρόνια, ένας σημερινός υπουργός της Γροιλανδίας είχε δηλώσει ότι θα ήταν «χαρούμενοι να δουν περισσότερες» δυνάμεις των ΗΠΑ στο νησί, περιγράφοντάς τες ως «καθησυχαστικές».
Η προσπάθεια της Γροιλανδίας να επιτύχει την ανεξαρτησία από τη Δανία — που πιθανότατα θα αποτελέσει κύριο θέμα στις εκλογές τον Απρίλιο αλλά είναι ακόμη αρκετά μακριά λόγω οικονομικών προκλήσεων — θα αυξήσει μόνο την ανάγκη για έναν εξωτερικό εγγυητή ασφάλειας για την υπεράσπιση του νησιού, καθώς και την ανάγκη για ξένους επενδυτές.
Ένας αξιωματούχος της Γροιλανδίας δήλωσε: «Δεν θέλουμε μια νέα αποικιακή δύναμη. Αλλά είναι σαφές ότι δεν μπορούμε να φροντίσουμε την άμυνα μόνοι μας — ούτε σε χρήμα ούτε σε ανθρώπινο δυναμικό».
Ο Μπόλτον πρότεινε ότι ο Τραμπ θα ήταν σοφό να «κλείσει το στόμα του» και να αφήσει τους αξιωματούχους στην Ουάσινγκτον, την Κοπεγχάγη και τη Νουκ να διαμορφώσουν μια νέα σχέση. Αλλά ο εκλεγμένος πρόεδρος φαίνεται απίθανο να ακολουθήσει αυτή τη συμβουλή, επιμένοντας ότι η Δανία πρέπει να παραχωρήσει τη Γροιλανδία «επειδή τη χρειαζόμαστε για εθνική ασφάλεια».
Ο Όλεσεν είπε ότι τελικά θα είναι οι Γροιλανδοί αυτοί που θα αποφασίσουν και ότι ο Τραμπ θα πρέπει όχι μόνο να απειλήσει αλλά να δείξει τι μπορεί να τους προσφέρει από άποψη ασφάλειας. «Τι είναι διατεθειμένες οι ΗΠΑ να προσφέρουν στη Γροιλανδία; Πριν δούμε αυτό, είναι δύσκολο να γνωρίζουμε πώς θα δράσει η Γροιλανδία», πρόσθεσε.
Πηγή: Financial Times
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
