Λελογισμένη αύξηση του κατώτατου μισθού που να μην απέχει σε μεγάλο βαθμό από το μέσο πληθωρισμό του 2023 (3.5%) καθώς θα επιβαρύνει περισσότερο τις μικρές επιχειρήσεις, προτείνει στην έκθεσή του το ΚΕΠΕ (Δείτε ΕΔΩ). Όπως σημειώνει ο επιστημονικός φορέας περιγράφοντας την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, λόγω των υψηλών ιδιωτικών εγχώριων και ξένων άμεσων επενδύσεων, της ανάκαμψης της κατανάλωσης και του τουρισμού, που οδηγούν στην εκτίμηση για αύξηση του ΑΕΠ το 2024 άνω του 2% (ΚΕΠΕ, ΤτΕ, ΕΕ) σε συνδυασμό με την πρόσφατη ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, θέτουν τις βάσεις για μια αύξηση των κατώτατων αμοιβών, κυρίως λόγω διάβρωσής τους από τον υψηλό πληθωρισμό αλλά και λόγω δυσκολίας ανεύρεσης εργαζομένων.
Εντούτοις, η όποια αύξηση θα πρέπει να είναι λελογισμένη, καθώς το 2024 προβλέπεται να είναι έτος χαμηλής ανάπτυξης, ενώ το ενδεχόμενο οι αυξημένοι μισθοί να ανατροφοδοτήσουν τον πληθωρισμό δημιουργώντας ένα σπιράλ μισθών-τιμών δεν πρέπει να υποτιμάται.
►Διαβάστε επίσης: Μητέρες αγρότισσες: Ερχεται το Μάιο επίδομα και για ένα ή δύο παιδιά
Η πρόταση ΙΟΒΕ με βάση τον πληθωρισμό
Στο ίδιο μήκος κύματος και η έκθεση του ΙΟΒΕ προτείνει να εξεταστεί αύξηση του ονομαστικού κατώτατου μισθού στην ευρύτερη περιοχή του εκτιμώμενου πληθωρισμού για το 2024.
Μια συνετή αύξηση καλείται να λαμβάνει υπόψη τον υψηλό βαθμό συμπίεσης των μισθών στην Ελλάδα, την εκτιμώμενη αύξηση της παραγωγικότητας, καθώς και την τρέχουσα συγκυρία του υψηλού πληθωρισμού σε είδη πρώτης ανάγκης.
Το ΙΟΒΕ (Δείτε ΕΔΩ) παρουσιάζει εναλλακτικά σενάρια τα οποία περιλαμβάνουν συνδυασμούς αύξησης κατώτατου μισθού και μείωσης εισφορών εργαζομένου οι οποίοι μπορούν να αποδώσουν έως και 6% αύξηση στις καθαρές αποδοχές των χαμηλόμισθων.
Για παράδειγμα αν ο κατώτατος μισθός αυξηθεί κατά 4% στα 811,2 ευρώ και οι ασφαλιστικές εισφορές μειωθούν κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες , ο καθαρός μισθός για τον εργαζόμενο θα είναι 707 ευρώ (+6,0%)
«Ναι» από ΤτΕ για αύξηση κατώτατων μισθών
Με τη σειρά της η Τράπεζα της Ελλάδος (Δείτε ΕΔΩ), κρίνει στην έκθεσή της ότι υπάρχει περιθώριο για μια συνετή αύξηση των κατώτατων μισθών και ημερομισθίων μέχρι 4% από την 1η Απριλίου 2024 , σημειώνοντας ότι η αύξηση του κατώτατου μισθού φαίνεται να επηρεάζει και τους μισθούς όσων δεν αμείβονται με τον κατώτατο μισθό, καθώς η αύξησή του δημιουργεί πιέσεις για μισθολογικές αυξήσεις και για τους υπόλοιπους μισθωτούς.
►Διαβάστε επίσης: Κατώτατος μισθός: Αύξηση 3,5% - 5% προτείνουν οι εργοδοτικές οργανώσεις
4-5% προτείνουν ΣΕΒ - ΣΕΤΕ - Μεγαλύτερη αύξηση από ΓΣΕΕ
Η αύξηση του προτείνει ο ΣΕΒ προσεγγίζει το 4% ενώ υψηλότερη αύξηση 5% εισηγείται το ΣΕΤΕ. Οι μικρομεσαίοι εργοδότες ( ΓΣΒΕΕ, ΕΣΕΕ) προτείνουν αυξήσεις κοντά στον πληθωρισμό ( η αύξηση να μην υπολείπεται του 3.5% όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά, δίνοντας έμφαση στις τάσεις του πληθωρισμού που δεν εμφανίζουν αποκλιμάκωση τουλάχιστον στα τρόφιμα και δυσχεραίνουν την κατάσταση των χαμηλόμισθων νοικοκυριών.
Ζητούν ακόμη μέτρα για την ενίσχυση των επιχειρήσεων και αλλαγές στο φορολογικό καθεστώς.Τέλος η ΓΣΕΕ έχει προτείνει ο κατώτατος μισθός να αυξηθεί στα 908 ευρώ από 780 σήμερα.
Τα συμπεράσματα
Από τα ευρήματα και τα συμπεράσματα των εκθέσεων των επιστημονικών φορέων αξίζει να αναδείξουμε τα εξής:
ΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΏΝ ΕΡΕΥΝΩΝ – ΚΕΠΕ: Τα στοιχεία δείχνουν ότι ένας διόλου ευκαταφρόνητος αριθμός μισθωτών του ιδιωτικού τομέα αμείβεται πλέον με τον κατώτατο μισθό ή με μισθό εξαιρετικά κοντά στον κατώτατο.
Ο κατώτατος μισθός είναι ήδη το 69% του μέσου μισθού στον ιδιωτικό τομέα, όπως φαίνεται και από τον δείκτη Kaitz, καταδεικνύοντας πόσο κοντά είναι οι δύο και επιβεβαιώνοντας τη σταθερή θετική σχέση τους.
Οι μικρές επιχειρήσεις, με έως 10 εργαζόμενους, κατά μέσο όρο έχουν χαμηλότερους μισθούς σε σχέση με τις πιο μεγάλες (>10), που προσφέρουν κατά κανόνα καλύτερες αμοιβές, ενώ καταγράφονται και συστηματικές κλαδικές μισθολογικές διαφορές.
Ως εκ τούτου, η επίδραση του κατώτατου μισθού δεν είναι ομοιογενής, καθώς, κατά κανόνα, επηρεάζει περισσότερο τις μικρές επιχειρήσεις και συγκεκριμένους κλάδους.
Μια αύξηση των τιμών κατά 4,2% το 2023 σημαίνει αντίστοιχη απώλεια αγοραστικής δύναμης. Αυτό είναι σημαντικό για νοικοκυριά στο κάτω άκρο της κατανομής των αποδοχών, όπως αυτά που συγκροτούν, π.χ., οι απασχολούμενοι που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό.
Άρα, ο αυξημένος πληθωρισμός αποτελεί ένα ισχυρό επιχείρημα αύξησης του κατώτατου, ώστε να αναπληρωθεί ένα μέρος των απωλειών της αγοραστικής δύναμης. Αν και το επιχείρημα ήταν ισχυρότερο το 2022, όταν ο πληθωρισμός ξεπέρασε το 9%, είναι επίσης ισχυρό και το 2023.
Εντούτοις, οι όποιες αυξήσεις με κριτήριο τον πληθωρισμό δεν θα πρέπει να είναι υπερβολικές, καθώς μπορεί να οδηγήσουν σε ανατροφοδότηση του πληθωρισμού και σε ένα σπιράλ αύξησης μεταξύ μισθών και πληθωρισμό Αξιόλογη αύξηση καταγράφει και ο μέσος μισθός, ο οποίος διαμορφώνεται για το 2023 σε 1.251,02€ από 1.176,46€ το 2022 αυξημένος κατά 6,34%.
Η αύξηση αυτή δεν είναι ίδια για όλους, αλλά φαίνεται να είναι μεταξύ άλλων συνάρτηση του μεγέθους της επιχείρησης.
Ειδικότερα, στις επιχειρήσεις με προσωπικό έως 10 άτομα οι μέσοι μισθοί από 731€ το 2022 αυξήθηκαν σε 793€ το 2023, ενώ σε επιχειρήσεις με προσωπικό άνω των δέκα ατόμων ο μέσος μηνιαίος μισθός το 2023 διαμορφώνεται σε 1.266€ έναντι 1.201€ το 2022.
Προκύπτει, λοιπόν, ότι οι μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες διαχρονικά κατά μέσο όρο εμφανίζουν χαμηλότερους μισθούς, αύξησαν ποσοστιαία περισσότερο τις αμοιβές τους και πολύ κοντά στην ποσοστιαία αύξηση του κατώτατου μισθού.
Οι πιο μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες συστηματικά καταβάλλουν μέσες αμοιβές αρκετά υψηλότερες από τον κατώτατο μισθό, περιορίστηκαν σε μια μέση ποσοστιαία αύξηση αισθητά χαμηλότερη από την αντίστοιχη του κατώτατου μισθού.
Ακόμη σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΦΚΑ και του Π/Σ Εργάνη ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό των απασχολούμενων, μεταξύ 25% και 35%, εμφανίζεται να λαμβάνει μισθό μικρότερο από τον κατώτατο μηνιαίο.
Αυτό είναι κυρίως αποτέλεσμα της ευρείας εξάπλωσης των ευέλικτων μορφών απασχόλησης, μεταξύ των οποίων και η μερική απασχόληση, η οποία σύμφωνα με στοιχεία του ΕΦΚΑ για τις κοινές επιχειρήσεις από 11% (103χιλ.) τον Δεκέμβριο του 2009 ανήλθε σε 22,6% (291χιλ.) τον Δεκέμβριο του 2022.
Παράλληλα, ο υψηλός πληθωρισμός φαίνεται ότι απορρόφησε πολύ μεγάλο μέρος από τις μισθολογικές αυξήσεις που δόθηκαν, αφού οι μέσοι μισθοί σε πραγματικούς όρους είναι αυξημένοι κατά μόλις 1,6% έναντι ονομαστικών αυξήσεων 5,2%.
ΙΟΒΕ : Κατά τη διάρκεια του 2023 και έως τις αρχές του 2024, 10 χώρες της ΕΕ προέβησαν σε ονομαστική αύξηση του κατώτατου μισθού σε διψήφιο ποσοστό (έως 31% στην Πολωνία), ενώ 12 χώρες προέβησαν σε μικρότερη αύξηση, εκ των οποίων και η Ελλάδα με αύξηση της τάξης του 9,4%.
Η πρώτη ομάδα χωρών, με μηνιαίο μεικτό μισθό άνω των €1.500, αποτελείται από έξι χώρες, το Λουξεμβούργο, την Ιρλανδία, την Ολλανδία, την Γερμανία, το Βέλγιο και τη Γαλλία. Στη συνέχεια, η Ισπανία και η Σλοβενία ξεχωρίζουν με κατώτατο μισθό άνω των €1.000.
Στη συνέχεια, σε δεκατρείς χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα (€910), ο κατώτατος μισθός κυμαίνεται μεταξύ €663 (Ρουμανία) και €1000 (Κύπρος), ενώ στην χαμηλότερη θέση εμφανίζεται η Βουλγαρία με κατώτατο μισθό στα €477.
Η Ελλάδα σήμερα κατέχει τη 14 η υψηλότερη θέση μεταξύ των 22 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με θεσμοθετημένο κατώτατο μισθό σε εθνικό επίπεδο. Ενώ οι μεταβολές στον κατώτατο μισθό τα τελευταία έτη έχουν καλύψει τις αυξήσεις στο γενικό επίπεδο των τιμών, δεν παρατηρείται το ίδιο και για τους μέσους μισθούς στην οικονομία.
Ενδεικτικά, ο πραγματικός μέσος μισθός, σε συνέχεια σωρευτικής ανόδου κατά 25% την περίοδο 2000-2009, κατέγραψε συστηματική υποχώρηση την περίοδο 2010-2022, σωρευτικά κατά 30%, με αποτέλεσμα το 2022 να παραμένει σε πραγματικούς όρους 18% χαμηλότερος από το 2000. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, σε πραγματικούς όρους, ο κατώτατος μισθός στην Ελλάδα να συγκλίνει ολοένα και περισσότερο στον μέσο μισθό τα τελευταία χρόνια.
Τράπεζα της Ελλάδος : Η διάχυση της αύξησης του κατώτατου μισθού (η αύξηση ήταν της τάξεως του 9,4% τον Απρίλιο 2023) ήταν 4% για θέσεις εργασίας με μισθό από 950 ευρώ έως 1.050 ευρώ, 2% για θέσεις εργασίας που αμείβονται από 1.050 έως 1.150 ευρώ και 1% για τις θέσεις εργασίας που αμείβονται από 1.150 έως 1.250 ευρώ. Στις στήλες (2) και (3) προσθέτουμε ψευδομεταβλητές με τα χαρακτηριστικά των επιχειρήσεων και των εργαζομένων αντίστοιχα.
Ελέγχοντας έτσι για τα χαρακτηριστικά των θέσεων εργασίας βλέπουμε ότι η διάχυση του κατώτατου μισθού ενισχύεται και οι συντελεστές είναι μεγαλύτεροι.
Τα αποτελέσματα είναι επίσης λογικά, με την έννοια ότι η διάχυση του κατώτατου μισθού βαίνει μειούμενη όσο απομακρυνόμαστε από επίπεδο του κατώτατου. Τα αποτελέσματα της εκτίμησης διάχυσης του κατώτατου μισθού το 2023 είναι συγκρίσιμα με τα ευρήματα για τη διάχυση της αύξησης του κατώτατου μισθού που παρατηρήθηκε το 2022.
Δηλαδή η αύξηση του κατώτατου μισθού φαίνεται να επηρεάζει και τους μισθούς όσων δεν αμείβονται με τον κατώτατο μισθό, καθώς η αύξησή του δημιουργεί πιέσεις για μισθολογικές αυξήσεις και για τους υπόλοιπους μισθωτούς.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
