Nέο οδικό χάρτη για την αγορά εργασίας διαμορφώνει ο εργασιακό νομοσχέδιο το οποίο παρουσίασε νωρίτερα σήμερα ο υπουργός Εργασίας, Κωστής Χατζηδάκης. Το σχέδιο νόμου αναμένεται να τεθεί το βράδυ σε 15νθήμερη δημόσια διαβούλευση με στόχο να κατατεθεί τη Βουλή στα τέλη Μαΐου και να ψηφιστεί το πρώτο 10ήμερο του Ιουνίου.
Η ψηφιακή κάρτα εργασίας αποτελεί κεντρική δικλείδα ασφαλείας των νέων διατάξεων και η μη εφαρμογή της θα επισύρει πρόστιμα ύψους 10.500 ευρώ και 15νθήμερο λουκέτο στις επιχειρήσεις.
Το νομοσχέδιο προβλέπει την αναβάθμιση του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας σε Ανεξάρτητη Αρχή, στα πρότυπα της ΑΑΔΕ, ενώ αυξάνει σε 120% από 80% την πρόσθετη αμοιβή για τις μη νόμιμες υπερωρίες.
Ο υπουργός Εργασίας έδωσε έμφαση στην ευρωπαϊκή διάσταση των αλλαγών που «επιτέλους υιοθετούνται μετά από 40 χρόνια και στη χώρα μας», επισημαίνοντας ότι οι νέες διατάξεις ακολουθούν τις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις όπως στην τηλεργασία και στις συνεργατικές πλατφόρμες (delivery, courier) εισάγονται πρωτοποριακές διατάξεις σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη.
Οι 10 βασικές διατάξεις του νομοσχεδίου είναι οι εξής:
1. Ψηφιακή κάρτα εργασίας. Η εφαρμογή του μέτρου θα είναι σταδιακή, αρχής γενομένης από μεγάλες επιχειρήσεις (π.χ. τράπεζες, ΟTΕ, σούπερ μάρκετ). Το έργο έχει προταθεί για χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης. Στις επιχειρήσεις που εντοπιστούν ότι δεν εφαρμόζουν την ψηφιακή κάρτα θα επιβάλλεται πρόστιμο 10.500 ευρώ ανά εργαζόμενο και «λουκέτο» 15 ημερών για υποτροπή (μετά από τρεις ελέγχους). Η θέσπιση της ψηφιακής κάρτας εργασίας θα παίξει καθοριστικό ρόλο στην προστασία του 8ώρου, στην τήρηση του ωραρίου του τηλεργαζόμενου (δικαίωμα στην αποσύνδεση) αλλά και στη λεγόμενη διευθέτηση του χρόνου εργασίας. Καταγράφεται σε πραγματικό χρόνο το ωράριο ελέγχου της αδήλωτης και υποδηλωμένης εργασίας, ενώ αντιμετωπίζεται η εισφοροδιαφυγή και ο αθέμιτος ανταγωνισμός. Όπως είπε ο κ. Χατζηδάκης, στις επιχειρήσεις που υιοθετούν το μέτρο θα καταργηθούν οι ΑΠΔ και το βιβλίο υπερωριών.
2. Συστήνεται Επιθεώρηση Εργασίας ως ανεξάρτητη διοικητική Αρχή. Με διοικητική ανεξαρτησία, διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια. Δεν υπόκειται σε έλεγχο. Ασκεί τις αρμοδιότητες του ΣΕΠΕ, το οποίο καταργείται. Θα λειτουργεί κατά τα πρότυπα της ΑΑΔΕ. Το έργο της θα είναι ο έλεγχος της εφαρμογής της εργατικής νομοθεσίας, η έρευνα της ασφαλιστικής κάλυψης και παράνομης απασχόλησης των εργαζομένων καθώς και η συμφιλίωση και επίλυση των εργατικών διαφορών. Θα πραγματοποιεί ελέγχους καθ' όλο το 24ωρο. Θα έχει ελεύθερη πρόσβαση σε βιβλία και μητρώα. Ο ετήσιος στόχος ελέγχων θα τίθεται με απόφαση του υπουργού Εργασίας.
Επεκτείνονται οι περιπτώσεις όπου η επιβολή προστίμων γίνεται ταχύτερα, όταν διαπιστώνονται παραβάσεις σε θέματα υγιεινής και ασφάλειας, υπάρχει έλλειψη πίνακα υγιεινής και ασφάλειας και διαπιστώνεται ότι δεν έχει δηλωθεί ο εργαζόμενος. Το πόρισμα της Επιθεώρησης Εργασίας επί διαφορών θα χρησιμοποιείται άμεσα για να βγει διαταγή πληρωμής από το δικαστήριο.
3. Αύξηση του πλαφόν στις υπερωρίες. Η υπερωριακή απασχόληση εναρμονίζεται με τον μέσο ευρωπαϊκό όρο και μπορεί να φτάσει μέχρι και τις 150 ώρες ετησίως, από 96 ώρες που είναι σήμερα στη βιομηχανία και 120 ώρες στους λοιπούς κλάδους. Παράλληλα αυξάνεται η αμοιβή για τις υπερωρίες για τις οποίες δεν τηρούνται οι προβλεπόμενες διαδικασίες έγκρισης - Η αμοιβή ορίζεται στο καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 120% (από 80%). Σκοπός της διάταξης είναι να εξυπηρετούνται οι ανάγκες των επιχειρήσεων αλλά και να διασφαλίζεται ο εργαζόμενος σε περίπτωση παράνομης υπέρβασης των ορίων των υπερωριών.
4. Νέο πλαίσιο για τις απολύσεις. Δύο σημαντικές αλλαγές στο δίκαιο των απολύσεων φέρνουν οι διατάξεις του εργασιακού νομοσχεδίου. Το ν/σ προβλέπει έξτρα αποζημίωση ως εναλλακτική λύση αντί της υποχρεωτικής επαναπρόσληψης για τους μισθωτούς σε περίπτωση που η απόλυσή τους κρίνεται άκυρη από τα δικαστήρια.
Σε όλες τις περιπτώσεις με εξαίρεση την καταχρηστική απόλυση: το δικαστήριο, αντί οποιασδήποτε άλλης συνέπειας, μετά από αίτημα είτε του εργαζομένου είτε του εργοδότη, επιδικάζει υπέρ του εργαζομένου ποσό πρόσθετης αποζημίωσης. Συνεπώς, στις περιπτώσεις αυτές ο εργαζόμενος μπορεί να εισπράξει συνολικά έως και το τριπλάσιο της νόμιμης αποζημίωσης (κανονική αποζημίωση συν πρόσθετη), δηλαδή μισθούς 36 μηνών.
Αν δεν υποβληθεί αίτημα από καμία πλευρά, τότε το δικαστήριο μπορεί να διατάξει επαναπρόσληψη και σε αυτές τις περιπτώσεις.
Απαγορεύεται η απόλυση όταν γίνεται επειδή ο εργαζόμενος άσκησε οποιοδήποτε νόμιμο δικαίωμά του (μέχρι σήμερα η επαναπρόσληψη ήταν στην κρίση του δικαστηρίου).
Διευρύνεται επίσης η λίστα των περιπτώσεων της άκυρης απόλυσης, που σημαίνει επιστροφή του εργαζομένου στην εργασία του και καταβολή των μισθών για την περίοδο μέχρι την επαναπασχόληση.
Ακυρες θεωρούνται στο εξής οι απολύσεις:
- Για άσκηση των δικαιωμάτων σε περίπτωση βίας και παρενόχλησης
- Του πατέρα νεογεννηθέντος τέκνου
- Εργαζομένων που έλαβαν ή ζήτησαν οποιαδήποτε άδεια
- Εργαζομένων που αρνήθηκαν να συμφωνήσουν διευθέτηση του χρόνου εργασίας
- Τηλεργαζομένων που άσκησαν το δικαίωμα αποσύνδεσης
Με άλλη διάταξη που περιλαμβάνεται στο εργασιακό νομοσχέδιο δίνεται το δικαίωμα στον εργοδότη να απαγορεύει την προσέλευση του εργαζομένου στη δουλειά μετά την προειδοποίηση της απόλυσής του και έως την επίσημη λύση της σχέσης εργασίας. Ο εργαζόμενος, που δεν θα προσέρχεται στο χώρο εργασίας, θα αμείβεται κανονικά.
5. Ελαστικό 8ωρο. Το ελαστικό 8ωρο προβλέπει απασχόληση έως και 10 ώρες την ημέρα κατά μέγιστο, χωρίς πρόσθετη αμοιβή, ανάλογα με τις ανάγκες των επιχειρήσεων. Οι επιπλέον ώρες θα αποθηκεύονται σε «τράπεζα χρόνου» και θα «επιστρέφονται» στους εργαζόμενους εντός έξι μηνών με τη μορφή μειωμένου ωραρίου ή ρεπό ή ημερών άδειας. Το ελαστικό 8ωρο θα εφαρμόζεται μόνο κατόπιν αιτήματος του ίδιου του εργαζόμενου έπειτα από έγγραφη συμφωνία και συμπληρωματικά προς την ισχύουσα νομοθεσία, σε περίπτωση που δεν υπάρχει συνδικαλιστική οργάνωση ή δεν επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ συνδικάτου και εργοδότη. Σε κάθε περίπτωση, απαγορεύεται η καταγγελία της σύμβασης για τον λόγο ότι ο εργαζόμενος αρνήθηκε πρόταση του εργοδότη για συμφωνία διευθέτησης.
Όπως τόνισε ο υπουργός Εργασίας κατά την παρουσίαση του νομοσχεδίου, η διευθέτηση συμβαδίζει με την Οδηγία 2019/1158, προβλέπεται από την κοινοτική νομοθεσία, ενώ τα προηγούμενα χρόνια εφαρμοζόταν στην Ελλάδα με συλλογικές συμβάσεις, π.χ. σε ξενοδοχοϋπαλλήλους, σε ΟTΕ, στον Παπαστράτο, σε HBH-Pepsico.
Με τη διευθέτηση «ξεκλειδώνει» η δυνατότητα 4ήμερης εργασίας χωρίς μείωση αποδοχών για τον εργαζόμενο που το επιθυμεί.
Το σχέδιο νόμου προβλέπει ρητά την κατοχύρωση του 8ώρου, 5νθήμερου και 40ώρου. Ορίζεται επίσης πλαίσιο αντικειμενικών και αυστηρών ελέγχων από την Επιθεώρηση Εργασίας με την ψηφιακή κάρτα εργασίας, για την αποφυγή εργοδοτικής αυθαιρεσίας και αθέμιτου ανταγωνισμού.
Διάλειμμα: Θα χορηγείται μετά από 4 ώρες εργασίας, αντί για 6. Η διάρκεια διαλείμματος θα είναι 15-30 λεπτά. Απαγορεύεται η χορήγηση του διαλείμματος με την έναρξη ή στη λήξη της εργασίας.
6. Εργασία τις Κυριακές. Με τη βούλα του νόμου θα λειτουργούν πλέον τις Κυριακές επτά κλάδοι της οικονομίας, εκτός αυτών όπου ήδη επιτρέπεται η εργασία (π.χ. εστίαση). Σύμφωνα με το νομοσχέδιο για την προστασία της εργασίας, τη δυνατότητα λειτουργίας και τις Κυριακές μπορεί να χρησιμοποιήσουν η τροφοδοσία, τα logistics, φάρμακα, data centers, εξωσχολικές δράσεις, μηχανογράφηση, εξετάσεις έκδοσης διπλωμάτων καθώς και βιομηχανικές μονάδες που δουλεύουν έτσι κι αλλιώς 7 ημέρες με βάρδιες, αλλά δεν καλύπτονταν μέχρι τώρα από τη νομοθεσία. Αυξάνεται δηλαδή η λίστα των εξαιρέσεων που υπάρχει στο σχετικό βασιλικό διάταγμα του 1966.
Το σύστημα αμοιβών δεν αλλάζει. Δηλαδή, η εργασία την Κυριακή αμείβεται με προσαύξηση 75%, ενώ παρέχεται δικαίωμα να δοθεί αναπληρωματική ημέρα ανάπαυσης την αμέσως επόμενη εβδομάδα.
7. Εξίσωση των εργατοτεχνιτών με τους υπαλλήλους. Πρόκειται για ένα πάγιο αίτημα των συνδικάτων και κυρίως του ΚΚΕ. Θα οδηγήσει σε αναβάθμιση του εισοδήματος δεκάδων χιλιάδων εργατοτεχνιτών, με βασικότερο όφελος τον υπερδιπλασιασμό της αποζημίωσης απόλυσης.
8. Γονικές άδειες. Θεσπίζεται άδεια σε πατέρες εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης 14 ημερών κατά τη γέννηση του τέκνου και 10 ημερών σε περιπτώσεις μερικής απασχόλησης του πατέρα.
Θεσπίζεται γονική άδεια 4 μηνών και για τους δύο γονείς, με επιδότηση από τον ΟΑΕΔ για τους δύο μήνες με τον ελάχιστο νομοθετημένο μισθό (έως τώρα η εν λόγω άδεια ήταν άνευ αποδοχών). Η άδεια μπορεί να χορηγείται συνεχόμενα ή τμηματικά μέχρι το παιδί να γίνει 8 χρόνων. Σε περίπτωση που και οι δύο γονείς απασχολούνται στον ίδιο εργοδότη, πρέπει να αποφασίσουν ποιος από τους δύο θα κάνει πρώτος χρήση αυτού του δικαιώματος και για πόσο χρονικό διάστημα.
9. Κατοχυρώνονται τα δικαιώματα των εργαζομένων στην τηλεργασία, καθώς υιοθετείται το δικαίωμα αποσύνδεσης, δηλαδή το δικαίωμα του εργαζομένου να μην απαντά σε κλήσεις και μηνύματα του εργοδότη για να προστατεύει έτσι την οικογενειακή και προσωπική του ζωή.
10. Εισάγονται αυστηρά μέτρα για τη βία και τη σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία, ικανοποιώντας αιτήματα των εργαζόμενων, ιδιαίτερα των γυναικών.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
