Η ενδυνάμωση και στρατηγική αναβάθμιση της ενεργειακής σχέσης ανάμεσα στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη ήταν ανάμεσα στα μεγάλα γεγονότα που έλαβαν χώρα το 2022, σαν αποτέλεσμα βεβαίως του πολέμου στην Ουκρανία, του εκτροχιασμού της σχέσης της Δύσης με τη Ρωσία και της αναγκαστικής επαναχάραξης του ενεργειακού χάρτη.
Πραγματικά, το κλείσιμο της χρονιάς βρίσκει τις ΗΠΑ να έχουν αναδειχτεί στον κορυφαίο ενεργειακό εταίρο της Ευρώπης, χάρη στις εξαγωγές-ρεκόρ αμερικανικού LNG. Όμως, αυτό αποδείχτηκε τόσο ευλογία όσο και πηγή προβλημάτων για τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις τόσο πολιτικά όσο κυρίως οικονομικά.
Οι αμερικανικές προμήθειες υγροποιημένου φυσικού αερίου έπαιξαν καθοριστικό ρόλο ώστε η Ευρώπη να καταφέρει να αντισταθμίσει τις απώλειες του ρωσικού αερίου και να διασφαλίσει την ενεργειακή της ασφάλεια. Ωστόσο το πολύ υψηλό κόστος του, το οποίο έχει σχεδόν διπλασιαστεί σε σχέση με τα επίπεδα του 2021, αποτελεί «αγκάθι» για τα οικονομικά των κυβερνήσεων και των επιχειρήσεων της περιοχής σε μια περίοδο… ισχνών αγελάδων.
Διαβάστε και: Φυσικό αέριο: Θεαματικό πτωτικό σερί - Στα 85€/MWh βουτά η τιμή - Ο ρόλος του LNG
Το ίδιο μοτίβο αναμένεται δε, να συνεχιστεί και την ερχόμενη χρονιά, ίσως και σε πιο μακροπρόθεσμο επίπεδο, ανεξαρτήτως της διάρκειας του πολέμου. Αν και η πιεστική ανάγκη των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων να αρχίσουν ήδη να μειώνουν τα κόστη και τα δημοσιονομικά τους έξοδα, μετά από μια παρατεταμένη περίοδο… χαλάρωσης (συμπεριλαμβανομένης της πανδημίας) μπορεί να επιταχύνει τις προσπάθειες πράσινης μετάβασης της περιοχής και της απεξάρτησης της από τα ορυκτά καύσιμα.
«Χρυσή» χρονιά για τους Αμερικάνους
Οι Αμερικανοί παραγωγοί LNG αύξησαν τις προμήθειες προς την Ευρώπη κατά πάνω από 137% σε ετήσια βάση, μέσα στους πρώτους έντεκα μήνες του έτους, σύμφωνα με στοιχεία της Kpler.
Με τον τρόπο αυτό έφτασαν να αναλογούν σε πάνω από το μισό της ποσότητας LNG που εισάγει η Ευρώπη, αντισταθμίζοντας με επιτυχία τη «βουτιά» στις εισαγωγές αερίου από τη Ρωσία κατά πάνω από 54%.
Η άνοδος αυτή στις εισαγωγές από τις ΗΠΑ δεν αφορά μόνο την ηπειρωτική Ευρώπη, αλλά και τη Βρετανία. Σύμφωνα με στοιχεία της Refinitv, η Βρετανία εισήγαγε περίπου 11 δισ. κυβικά μέτρα αερίου από τις ΗΠΑ, κατά τους πρώτους έντεκα μήνες του 2022, σχεδόν δηλαδή τριπλασιάζοντας τις προμήθειες σε σχέση με το 2021, όταν το ίδιο νούμερο δεν ξεπέρασε τα 4 bcm.
Μόλις δε, στις αρχές του μηνός, ο νέος πρωθυπουργός της Βρετανίας, Ρίσι Σούνακ, έδωσε τα… χέρια με τον Τζο Μπάιντεν, προκειμένου οι δύο χώρες να ενισχύσουν την συνεργασία τους για να διατηρήσουν αλλά κυρίως να διευρύνουν τις εισαγωγές LNG, καταρχάς για τη διασφάλιση της εγχώριας βρετανικής αγοράς και σε δεύτερο στάδιο την περαιτέρω στήριξη της υπόλοιπης Ευρώπης, μέσω των βρετανικών τερματικών σταθμών.
Αυτό σημαίνει πως οι ΗΠΑ θα διατηρήσουν τα σκήπτρα τους ως ο κορυφαίος προμηθευτής LNG της Γηραιάς Ηπείρου και το 2023, καθώς οι αμερικανικές εταιρείες έχουν περισσότερες διαθέσιμες ποσότητες για την αγορά spot από άλλες σημαντικές χώρες παραγωγής, όπως το Κατάρ.
Το πλεονέκτημα της απόστασης
Εξάλλου, οι Αμερικανοί παραγωγοί έχουν ένα στρατηγικό πλεονέκτημα αναφορικά με το κόστος μεταφοράς σε σχέση με τους βασικούς ανταγωνιστές τους, την Αυστραλία και το Κατάρ.
Η διάρκεια ταξιδιού του LNG από το Κόουβ Πόιντ των ΗΠΑ έως το λιμάνι Μπρουνσμπούτελ στη Γερμανία είναι σχεδόν το μισό σε σχέση με το ταξίδι από το Κατάρ προς το ίδιο γερμανικό λιμάνι και αντιστοίχως το ένα τρίτο του χρόνου σε σύγκριση με τη διαδρομή από την μακρινή Αυστραλία.
Ο μόνος παραγωγός LNG σε κοντινή απόσταση από την ηπειρωτική Ευρώπη είναι η Αλγερία, όμως η χώρα ήδη δυσκολεύεται να ανταποκριθεί στην αυξημένη ζήτηση από τους Ευρωπαίους πελάτες της, ενώ πρέπει να καλύψει και κλειστά μακροχρόνια συμβόλαια που ήδη είχε.
Συνέχεια κερδοφορίας
Δεδομένου πως η αναβαθμισμένη ενεργειακή σχέση των ΗΠΑ με την Ευρώπη θα διατηρηθεί πολύ πέρα και από το 2023, οι αμερικανικές εταιρείες του κλάδου έχουν μπροστά τους αρκετά χρόνια διασφαλισμένης, υψηλής κερδοφορίας.
Ήδη για το διάστημα μέχρι το Σεπτέμβριο φέτος, τα έσοδα των αμερικανικών εταιρειών του κλάδου εκτοξεύτηκαν στο ποσό ρεκόρ των 35 δισ. δολαρίων από τα 8,3 δισ. την αντίστοιχη περίοδο του 2021. Και το νούμερο αυτό προφανώς θα αυξηθεί περαιτέρω για το σύνολο του 2022.
Σύμφωνα με στοιχεία της Kpler, οι αμερικανικές εξαγωγές LNG θα «κλείσουν» τη χρονιά κατά μέσο όρο στα 10 εκατ. κυβικά μέτρα το μήνα, όταν το 2021 δεν ξεπερνούσαν τα 4,6 εκατ. κυβικά μέτρα.
Το αντίστοιχο κόστος για τις ευρωπαϊκές εταιρείες και κυβερνήσεις ήταν υπέρογκο, πλησιάζοντας σχεδόν τα 4 δισ. δολάρια το μήνα. Ο συνεχώς αυξανόμενος λογαριασμός σε μια περίοδο οικονομικής επιβράδυνσης και μειωμένων εσόδων για τα ταμεία, συνιστά μια τεράστια επιβάρυνση, που ήδη πολλές χώρες δυσκολεύονται να καλύψουν.
Ο παράγοντας της Κίνας
Ειδικοί του κλάδου επισημαίνουν ότι οι αθρόες ροές αμερικανικού αερίου προς την Ευρώπη διευκολύνθηκαν και από δύο ακόμη στοιχεία. Πρώτον τον χαμηλό ανταγωνισμό για ενεργειακές προμήθειες από την Κίνα και δεύτερον τις υψηλές τιμές.
Η επιβράδυνση της κινεζικής οικονομικής δραστηριότητας, λόγω της πανδημίας και των νέων lockdown έφερε μια άνευ προηγούμενου καθίζηση στις εισαγωγές LNG.
Διαβάστε και: Φυσικό αέριο: Το άφαντο πλαφόν, ο... κινεζικός δράκος και ο χιονιάς αυξάνουν τις τιμές
Η χρονιά αναμένεται να κλείσει με ένα ιστορικό αρνητικό πρόσημο για τις κινεζικές εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου ύψους 14% σε ετήσια βάση, που είναι η μεγαλύτερη πτώση από τότε που η Κίνα άρχισε να εισάγει LNG, το 2006!
Μάλιστα, τους προηγούμενους μήνες και κυρίως μέσα στο καλοκαίρι η Κίνα προχώρησε σε μαζικές επαναπωλήσεις ποσοτήτων LNG προς την Ευρώπη, πρώτον διότι δεν το χρειαζόταν και δεύτερον διότι οι συναλλαγές αυτές της απέφεραν πολύ σημαντικά κέρδη.
Οι Ευρωπαίοι, στην προσπάθεια τους, να «χτίσουν» υψηλά αποθέματα πριν το χειμώνα, αγόραζαν… ότι LNG έβρισκαν και σε ότι τιμή το έβρισκαν.
Η χαλάρωση των μέτρων κατά της πανδημίας και οι προοπτικές αναζωπύρωσης της βιομηχανικής μηχανής του κίτρινου δράκου σημαίνει πως θα χρειαστεί και πάλι μεγάλες ποσότητες αερίου, θα απορροφήσει τα συμβόλαια που ήδη έχει και θα διεκδικήσει καινούργια κοντράροντας πλέον τους Ευρωπαίους αγοραστές.
«Το 2023, η Ευρώπη θα πρέπει να αντιμετωπίσει αυξανόμενο ανταγωνισμό για τις προμήθειες LNG από τις μεγάλες ασιατικές αγορές και κυρίως την Κίνα» επισημαίνει έκθεση του Oxford Institute for Energy Studies, προβλέποντας πως την επόμενη χρονιά η παγκόσμια αγορά LNG θα είναι πολύ «σφιχτή», πιέζοντας την προσφορά και προφανώς ωθώντας ανοδικά τις τιμές.
Το ζήτημα του πλαφόν
Η Ευρώπη θα προσπαθήσει να ορθώσει τοίχο σε ένα νέο ράλι των τιμών εφαρμόζοντας το περίφημο πλαφόν, που με… χίλιες δυσκολίες συμφώνησε πριν λίγες ημέρες. Όμως, εδώ βρίσκεται και η παγίδα, στην οποία επέμενε το μπλοκ των σκληροπυρηνικών, με επικεφαλής τους Γερμανούς.
Αν ο ανταγωνισμός για προμήθειες LNG στις αγορές αυξηθεί, το πλαφόν μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα. Όμως, ο αντίλογος σε αυτό είναι πως οι Αμερικανικές εταιρείες δεν έχουν την πολυτέλεια να γυρίσουν την πλάτη σε έναν μέγιστο στρατηγικό πελάτη, μια Ευρώπη ενωμένη, δεδομένου πως το πλαφόν θα υιοθετηθεί συλλογικά. Τόσο για οικονομικούς λόγους όσο και για πολιτικούς.
Μην ξεχνάμε πως ήταν ο ίδιος ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν που ανακοίνωσε, τον περασμένο Μάρτιο, από τις Βρυξέλλες, μαζί με την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τη διμερή συμφωνία για την κάθετη αύξηση των εξαγωγών αμερικανικού LNG προς την σύμμαχο Ευρώπη.
Η δέσμευση του Λευκού Οίκου ήταν, μάλιστα, ότι οι εξαγωγές θα συνεχίσουν να αυξάνονται μέχρι και το 2030 φτάνοντας έως και τα 50 δισ. κυβικά μέτρα αερίου το χρόνο. Χωρίς δε, να γίνεται αναφορά σε επίπεδα τιμών.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
