Ποια απεξάρτηση από τη Ρωσία; Αυξήθηκαν 42% οι εισαγωγές ρωσικού LNG στην Ευρώπη

Παρά την πρόθεση της ΕΕ να μειώσει την ενεργειακή εξάρτηση της από τη Ρωσία, οι εισαγωγές ρωσικού LNG αυξήθηκαν κατά 40% σε σχέση με πέρυσι κατά το πρώτο 10μηνο του έτους. Πάντως το ρωσικό μερίδιο στις συνολικές ευρωπαϊκές εισαγωγές μειώθηκε στο 16%, καθώς οι εισαγωγές αμερικανικού LNG εκτοξεύτηκαν στο 42% της πίτας

ΕΝΕΡΓΕΙΑ 29.11.22 19:00

Μαριλίζ Φασουλοπούλου

Σε πολύ υψηλά επίπεδα παραμένουν οι εισαγωγές ρωσικού LNG από την Ευρώπη, με τα στοιχεία να επιβεβαιώνουν πως η περιοχή κάθε άλλο παρά έχει μειώσει την εξάρτηση της από τις ρωσικές ενεργειακές ροές.

Πραγματικά, αν και οι ροές φυσικού αερίου μέσω αγωγών έχουν μειωθεί δραστικά - αν όχι σταματήσει - τα μεγάλα τάνκερ μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου συνεχίζουν με αμείωτο ρυθμό τις θαλάσσιες διαδρομές ανάμεσα στη Ρωσία και τις ευρωπαϊκές αγορές, καθώς το διμερές εμπόριο στον κλάδο, όχι μόνο δεν έχει μειωθεί, αλλά φαίνεται πως ουσιαστικά έχει αυξηθεί σε σχέση με την περσινή χρονιά.

Σύμφωνα με δημοσίευμα των «Financial Times» οι ευρωπαϊκές εισαγωγές ρωσικού LNG αυξήθηκαν πάνω από 40% το διάστημα από τον Ιανουάριο μέχρι και τον Οκτώβριο σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021, παρά τις επίσημες αντίθετες προσπάθειες που γίνονται από τις Βρυξέλλες.

Μείωση από τους αγωγούς, αύξηση σε LNG

Συγκεκριμένα για το πρώτο δεκάμηνο της χρονιάς, το ρωσικό υγροποιημένο φυσικό αέριο αναλογούσε στο 16% των συνολικών εισαγωγών που έκανε η Ευρώπη. Αν και η ποσότητα αυτή - που μεταφράζεται σε 17,8 δισ. κυβικά μέτρα αερίου - μοιάζει ελάχιστη μπροστά στον συνολικό όγκο των εισαγωγών φυσικού αερίου που κατέγραφε η Ευρώπη το ίδιο διάστημα μέσω αγωγών (62,1 bcm), είναι αρκετά μεγάλη ώστε να εξακολουθεί να εκθέτει την εξάρτηση της Ευρώπης από την Ρωσία, άρα και τη δυνατότητα του Κρεμλίνου να χρησιμοποιεί την ενέργεια ως όπλο.

Η Μόσχα απέδειξε το τελευταίο διακόπτοντας σταδιακά τις ροές αερίου μέσω των αγωγών. Οι ροές μέσω του Yamal, που περνάει από την Πολωνία, άρχισαν να περικόπτονται ήδη από τον περασμένο Μάιο, ενώ το καλοκαίρι άρχισαν τα… παιχνίδια με τη ροή του Nord Stream 1. Συνολικά φέτος οι ροές ρωσικού αερίου μέσω αγωγών έχουν μειωθεί σχεδόν κατά 80% σε σχέση με πέρυσι, σύμφωνα με στοιχεία του ινστιτούτου Bruegel.

Για να καλύψει το κενό αυτό, η Ευρώπη στράφηκε στην προμήθεια LNG, από όπου μπορούσε, ακόμη και από την ίδια τη Ρωσία. Πέρυσι οι εισαγωγές ρωσικού αερίου, συμπεριλαμβανομένου και LNG, διαμορφώθηκαν στα 155 bcm. Φέτος, από τον Ιανουάριο έως και τον Οκτώβριο οι ευρωπαϊκές εισαγωγές LNG από τη διεθνή αγορά έφτασαν το ποσό ρεκόρ των 111 bcm, ήτοι μια αύξηση σχεδόν 70% σε σχέση με πέρυσι, σύμφωνα με στοιχεία της Refinitiv.

Από τη Ρωσία ειδικά, οι εισαγωγές κατά το διάστημα αυτό ανήλθαν σε 17,8 bcm, ποσότητα που μεταφράζεται σε αύξηση κατά 42% σε σχέση με το 2021. Μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών, οι μεγαλύτεροι εισαγωγείς ρωσικού LNG ήταν η Γαλλία, το Βέλγιο, η Ισπανία και η Ολλανδία.

Μεγαλύτερος προμηθευτής ρωσικού LNG ήταν η κοινοπραξία του Yamal LNG. Μεγαλύτερος μέτοχος της κοινοπραξίας είναι η ρωσική εταιρεία Novatek (στη μετοχική σύνθεση της οποίας μετέχει η Gazprom), ενώ μερίδια διαθέτουν επίσης η γαλλική ενεργειακή Total, ο κινεζικός γίγαντας της CNPC, καθώς και ένα κινεζικό κρατικό fund.

Αυξήσεις-αντίβαρο από ΗΠΑ και Κατάρ

Πάντως, το μερίδιο της Ρωσίας στις ευρωπαϊκές εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου, αν και έχει μείνει ανησυχητικά ψηλά, έχει σίγουρα συρρικνωθεί σε σχέση με τα μερίδια έτερων διεθνών προμηθευτών, καθώς οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες προσπάθησαν όντως να αυξήσουν τις αγορές LNG από έτερους παίκτες του κλάδου, όπως οι ΗΠΑ και το Κατάρ.

Είναι χαρακτηριστικό πως οι ΗΠΑ είδαν το μερίδιο τους να εκτοξεύεται σε επίπεδα ρεκόρ, με το αμερικανικό LNG να λαμβάνει τη μερίδα του λέοντος και πιο συγκεκριμένα το 42% από την πίτα των ευρωπαϊκών εισαγωγών. Η Ρωσία με 16% παρέμεινε στην τριάδα (στη δεύτερη θέση) ενώ το Κατάρ κατέλαβε την τρίτη θέση ως προμηθευτής υγροποιημένου φυσικού αερίου προς την Ευρώπη αυξάνοντας το μερίδιο του στο 13,7%, σύμφωνα με στοιχεία της Refinitv.

Σχολιάζοντας τα στοιχεία ο αναλυτής Γκέοργκ Ζάκμαν, του think tank Bruegel επεσήμανε πως αυτό που είναι κρίσιμο για την Ευρώπη είναι η δημιουργία ενός μηχανισμού προστασίας σε περίπτωση που η Ρωσία αποφασίσει να δοκιμάσει την ενότητα της ΕΕ επιλέγοντας να κρατήσει μεμονωμένους αγοραστές LNG ανάμεσα στα κράτη μέλη προκειμένου να δημιουργήσει πολιτικούς φίλους και να δημιουργήσει ρήγμα στην ευρωπαϊκή οικογένεια.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η νέα συμφωνία που υπέγραψε με την Gazprom η Ουγγαρία, μόλις τον περασμένο Αύγουστο!

Παιχνίδια με την ευρωπαϊκή ενότητα

Εξάλλου, η ενότητα της ΕΕ έχει ήδη δοκιμαστεί τόσο σε σχέση με το εμπάργκο κατά του ρωσικού αργού όσο και πιο πρόσφατα με το ακανθώδες ζήτημα του πλαφόν τόσο στην τιμή του ρωσικού αερίου όσο και στην τιμή του ρωσικού πετρελαίου.

Για το θέμα του πλαφόν στο φυσικό αέριο, οι υπουργοί Ενέργειας θα έχουν μια ακόμη συνάντηση, στις 13 Δεκεμβρίου, προκειμένου να φτάσουν σε συμφωνία τόσο για το πλαφόν όσο και συνολικά για το πακέτο των μέτρων έναντι της ενεργειακής κρίσης.

Για το θέμα του πλαφόν στο ρωσικό αργό, που η ΕΕ πρόκειται να δρομολογήσει σε συνεργασία με τα μέλη του G7, οι συζητήσεις συνεχίζονται από την περασμένη εβδομάδα, στα τεχνικά κλιμάκια των μονίμων αντιπροσώπων στις Βρυξέλλες, χωρίς ακόμη να έχει βγει… λευκός καπνός.