Υπάρχουν εναλλακτικές, αλλά θα είναι πιο ακριβές. Η διαπίστωση αυτή του Philipp Lausberg, πολιτικού αναλυτή στο European Policy Center, συμπυκνώνει το βασικό πρόβλημα της Ευρώπης που απομακρύνεται από το φτηνό ρωσικό φυσικό αέριο και στρέφεται ολοένα και περισσότερο στο ακριβότερο LNG. Χάνει ολοένα και περισσότερο σε ανταγωνιστικότητα έναντι των ΗΠΑ και της Κίνας – κάτι που είχε καυτηριάσει επαρκώς και η περίφημη έκθεση Draghi – ενώ το έξτρα κόστος καλούνται να το πληρώσουν οι ευρωπαίοι πολίτες με τον πληθωρισμό στην ενέργεια και σε μια σειρά από άλλα βασικά αγαθά.
Σύμφωνα με στοιχεία που επεξεργάστηκε για την «Η» το Ινστιτούτο Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (ΙΕΝΕ) οι ευρωπαίοι αγοράζουν το ρωσικό αέριο προς 400 δολάρια ανά εκατ. κυβικό μέτρο, δηλαδή περίπου προς 35€ ανά θερμική μεγαβατώρα, όταν το LNG που έρχεται κυρίως από τις ΗΠΑ αλλά και από άλλες χώρες όπως το Κατάρ, όπως επίσης και το νορβηγικό αέριο που φτάνει μέσω αγωγών κοστίζει πλέον στην Ευρώπη 50€ ανά θερμική μεγαβατώρα (τιμή TTF) δηλαδή 40% ακριβότερα.
Σταμπολής: Μπαίνουμε σε επικίνδυνη ζώνη
«Η τιμή του αερίου έχει αυξηθεί 15% τις τελευταίες 10 ημέρες και 60% από τον Μάρτιο του 2024. Άρα οι παίκτες της αγοράς είχαν ήδη προεξοφλήσει τον τερματισμό της ροής από την Ουκρανία και είχαν τοποθετηθεί», δηλώνει στην «Η» ο Κωστής Σταμπολής, Αντιπρόεδρος και Γενικός Διευθυντής στο Ινστιτούτο Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης και προσθέτει: »Αυτό είναι ένα μήνυμα πως μπαίνουμε σε μια επικίνδυνη ζώνη και πρέπει να είμαστε προσεκτικοί. Περιθώρια να ζητήσει η Ε.Ε. από τους ευρωπαίους καταναλωτές να μειώσουν την ζήτηση αερίου, όπως έγινε το 2022, δεν υπάρχουν αυτή τη στιγμή. Συνεπώς δεν έχουμε την πολυτέλεια να έχουμε μια ακόμη απώλεια προμήθειας της τάξης που έχουμε τώρα με την Ουκρανία».
Ασφάλεια εφοδιασμού
Προβλήματα στην ασφάλεια εφοδιασμού δεν βλέπει κανείς αναλυτής, παρά μόνο ίσως για τη Μολδαβία και κυρίως την Υπερδνειστερία που έχει και προβλήματα θέρμανσης μέσα σε έναν δριμύ χειμώνα. Όλοι ξεκαθαρίζουν πως η κεντρική Ευρώπη έχει επαρκείς εναλλακτικές πηγές τροφοδοσίας. «Δεν υπάρχει άμεσος κίνδυνος. Η Ευρώπη είναι καλά εφοδιασμένη με αέριο, έχεις πολλές πύλες εισόδους. Παίρνει αέριο από την Νορβηγία μέσω αγωγών, παίρνει αέριο από τη Βόρειο Θάλασσα και το Αζερμπαϊτζάν», εξηγεί ο κ. Σταμπολής.
Και φυσικά προμηθεύεται δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα LNG από τις ΗΠΑ, το Κατάρ και άλλες χώρες, καθώς έχει πολλαπλασιάσει τους σταθμούς επαναεριοποίησης (η Ελλάδα για παράδειγμα απέκτησε και δεύτερο σταθμό στην Αλεξανδρούπολη με το FSRU).
Η Ευρώπη έχει γίνει ο καλύτερος πελάτης του αμερικανικού LNG, καθώς προμηθεύτηκε 2,3 τρισ. κ.μ. το 2023 όταν το 2019 προμηθεύονταν 595 δισ. κ.μ. και το 2016 μόλις 18 δισ. κ.μ.
Ταυτόχρονα μειώνεται το μερίδιο της Ρωσίας. Πριν τον πόλεμο η Ευρώπη προμηθεύονταν το 40% των αναγκών της σε φυσικό αέριο από τη Ρωσία και η Γερμανία στήριξε το οικονομικό της θαύμα στο φτηνό ρωσικό αέριο και την Ostpolitik της Μέρκελ. Πλέον το 40% έχει μειωθεί στο 15%, δηλαδή η Ευρώπη καλύπτει μόνο το 15% των αναγκών σε αέριο με εισαγωγές από τη Ρωσία. Μάλιστα μέσω αγωγών φτάνει στην Ευρώπη μόλις το 7% των αναγκών της σε ρωσικό αέριο. Το υπόλοιπο 8% το αγοράζει η Ευρώπη από την Ρωσία με την μορφή του LNG…
Αγορές ρωσικού αερίου ως LNG
«Το ρωσικό αέριο συνεχίζει να ρέει προς την Ευρώπη μέσω του αγωγού Turkstream ή ως LNG και η Ευρώπη έχει αυξήσει κατά 25% τις εισαγωγές της σε ρωσικό LNG μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Αν δεν επιβληθούν κυρώσεις υπάρχει πάντα η πιθανότητα να αυξηθούν κι άλλο οι εισαγωγές LNG», δηλώνει στην Deutsche Welle η Suriya Jayanti από το Ατλαντικό Συμβούλιο.
Και καθώς δεν τίθεται θέμα ασφάλειας εφοδιασμού, παρά μόνο για περιοχές όπως η Υπερδνειστερία της Μολδαβίας, τα βλέμματα στρέφονται στις τιμές και την αύξηση του κόστους τόσο για τις βιομηχανίες όσο και για τα νοικοκυριά (μέσω του ηλεκτρικού ρεύματος).
Η Σλοβακία για παράδειγμα, που είναι μια από τις άμεσα πληττόμενες χώρες μετά την οριστική διακοπή των ροών ρωσικού αερίου μέσω Ουκρανίας, εκτιμά ότι οι εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Δύση θα οδηγούσαν σε πρόσθετο κόστος 177 εκατ. ευρώ.
Η νέα αναταραχή, αν και είχε προεξοφληθεί, οδήγησε το συμβόλαιο TTF που είναι ο δείκτης για το ευρωπαικό φυσικό αέριο σε αύξηση έως και 4,3% στα 51 ευρώ ανά μεγαβατώρα, το υψηλότερο επίπεδο εδώ και 15 μήνες, δηλαδή από τον Οκτώβριο του 2023.
Η εξάρτηση της Ελλάδας και το ρεύμα
Και μπορεί η Ελλάδα να συνεχίσει να προμηθεύεται φτηνό ρωσικό αέριο μέσω του Turkstream, του μόνου αγωγού της Ρωσίας που παραμένει ζωντανός, ωστόσο περίπου 50% των εισαγωγών είναι εκτός Ρωσίας.
Ειδικότερα, στο 11μηνο του 2024 οι εισαγωγές ρωσικού αέριου στην Ελλάδα κάλυψαν το 56,9% των αναγκών της. Το υπόλοιπο καλύφθηκε από άλλες πηγές τροφοδοσίας. Οι αναλυτές φοβούνται νέα αύξηση τιμών στην χονδρεμπορική αγορά του ηλεκτρικού ρεύματος, καθώς περιπου το 45% της ηλεκτροπαραγωγής προέρχεται σήμερα από φυσικό αέριο.
Σε κάθε περίπτωση θα φανεί αν αυτό το ράλι τιμών συνεχιστεί ή όχι. Πάντως οι ευρωπαίοι φαίνεται πως θα συνεχίσουν να πληρώνουν τον λογαριασμό....
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
