ο πώς διαμορφώνεται το μέλλον του ελληνικού λιανεμπορίου και τις στρατηγικές που χαράσσουν οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ σε περιβάλλον αβεβαιότητας, ανέλυσαν στο Food Retail Summit 2023 που διοργάνωσε το περιοδικό «σελφ σέρβις» της Boussias, δύο υψηλόβαθμα στελέχη δύο εκ των κορυφαίων retailers που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας.
Online κανάλι και ανάπτυξη του PL
Ο Νίκος Λαβίδας, Διευθύνων Σύμβουλος της ΑΒ Βασιλόπουλος υπογράμμισε ότι «η πανδημία του κορωνοιού και ο πόλεμος την Ουκρανία επηρέασαν πολύ την καταναλωτική συμπεριφορά και την εικόνα του κλάδου μας».
Σημείωσε ότι με την έναρξη της πανδημίας κλειστήκαμε στα σπίτια μας κάτι που φάνηκε και από τον τζίρο του online καναλιού ο οποίος δεκαπλασιάστηκε φθάνοντας στα 300 εκατ. Ευρώ από τα 30 εκατ. που ήταν προ πανδημίας.
Παρότι η ΑΒ ήταν η πρώτη αλυσίδα στη χώρα μας που δημιούργησε ESHOP εντούτοις δεν ήταν και αυτή έτοιμη να δεχθεί δεκαπλάσιο τζίρο. Ήταν τεράστιος ο όγκος δουλειάς σε darkstores και καταστήματα.
Παράλληλα στάθηκε και στη μετακίνηση του κόσμου προς μεγαλύτερα σε μέγεθος καταστήματα κάτι που επηρέασε την ΑΒ και τους franchisees της που έχουν μικρότερα σε τετραγωνικά μέτρα σημεία πώλησης.
Παράλληλα, μετά την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία, αυξήθηκαν πολύ οι τιμές των προϊόντων, γεγονός που οδήγησε τον περισσότερο κόσμο σε φθηνότερες επιλογές κάτι που φάνηκε και από την μεγάλη ανάπτυξη του PL, το οποίο έφθασε σήμερα να καλύπτει περίπου το 20% του συνολικού τζίρου της αγοράς.
Βέβαια, ο Κ.Λαβίδας πρόσθεσε ότι η Ελλάδα έχει σχεδόν το μισό μερίδιο σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Υπεραμύνθηκε ωστόσο όσους «κατηγορούν» τις αλυσίδες ότι βγάζουν περισσότερα χρήματα από τα δικά τους PL προϊόντα, αναφέροντας ότι αυτό μπορεί να συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη, όπως π.χ. στην Ελβετία όπου κάποιος retailer είναι καθετοποιημένος. «Εμείς έχουμε μικρό περιθώριο κέρδους για να είμαστε πιο ανταγωνιστικοί» ενώ για τα ανώτατα περιθώρια κέρδους που έχουν τεθεί από την Πολιτεία στον κλάδο ανέφερε ότι οι αλυσίδες έχουν δει τα κόστη τους να αυξάνονται δραματικά, κάτι το οποίο δεν λαμβάνουν υπόψιν της οι αρμόδιες κανονιστικές αρχές. Ανέφερε χαρακτηριστικά ότι το κόστος ενέργειας για την ΑΒ πέρυσι διπλασιάστηκε φθάνοντας στα επίπεδα των 60 εκατ. από 30 εκατ. ευρώ το 2021.
Για το καλάθι του νοικοκυριού παραδέχτηκε ότι λειτουργεί όπως δείχνουν τα αποτελέσματα αφού σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία εμφάνιζε ανάπτυξη 18% όταν οι κατηγορίες εκτός καλαθιού αναπτύσσονται με 12%.
Πιο απαιτητικός ο καταναλωτής – Ανάγκη για εξατομίκευση
Σε ό,τι αφορά τις νέες καταναλωτικές τάσεις ο Κ. Λαβίδας τόνισε ότι ο καταναλωτής αλλάζει.
«Είναι πολύ πιο απαιτητικός και θέλει γρήγορη εξυπηρέτηση. Εμείς προσπαθούμε να τους ικανοποιήσουμε με πολλούς τρόπους».
Χαρακτηριστικά ανέφερε ότι «σε Ελλάδα και Βαλκάνια στις αλυσίδες υπάρχουν κανονικά και αυτόματα ταμεία, στην Ολλανδία μόνο αυτόματα ενώ στις ΗΠΑ αυτόματα ταμεία και άλλοι τρόποι πληρωμής».
Παράλληλα, ο καταναλωτής ζητάει εξατομίκευση. «Εμείς με ένα πρόγραμμα που έχουμε εδώ και 25 χρόνια, την κάρτα πιστότητας ΑΒ, προσφέρουμε direct marketing τους δίνουμε συγκεκριμένα προσφορές».
Αλλά και μέσα στα καταστήματα υπάρχει ανάγκη για εξατομίκευση.
Ανέφερε π.χ. στην Ολλανδία μετά την πανδημία σταμάτησαν την εξυπηρέτηση του κόσμου από τον πάγκο, προσφέροντας προϊόντα κομμένα από πριν.
Στις ΗΠΑ έχει σταματήσει εδώ και χρόνια η εξυπηρέτηση μέσω αυτού του τρόπου. Αλλά μπορεί ένας καταναλωτής να παραγγείλει μια πίτσα ή ένα σάντουιτς με τα υλικά που επιθυμεί και να τους τα φτιάξουν μέσα στο κατάστημα.
Τα… ταμπελάκια
Σχετικά με την καλύτερη πληροφόρηση των καταναλωτών που είναι ένα ακόμα σημαντικό ζητούμενο, ο Κ. Λαβίδας τόνισε με έμφαση ότι στα ταμπελάκια των προϊόντων «δεν μπορούμε να γράψουμε την ιστορία της ζωής μας. Υπάρχουν περιορισμοί στο μέγεθός τους».
Θύμισε ακόμα ότι η αλυσίδα «λοιδορήθηκε ότι πάει να κοροϊδέψει τους πελάτες της» όταν για λόγους που συνδέονται με την καλύτερη ενημέρωση τους «είχαμε βάλει π.χ. στο ταμπελάκι των προϊόντων τυριού την τιμή ανά μισό κιλό, αφού πολλοί καταναλωτές επιλέγουν τέτοιες ποσότητες».
Περιθώρια κέρδους
Για την επιβολή ανώτατου ορίου περιθωρίου κέρδους στα σούπερ μάρκετ ο κ. Λαβίδας τόνισε ότι «εμείς έχουμε αναγκαστεί, λόγω ανταγωνισμού, να κρατάμε χαμηλές τιμές σε βασικά προϊόντα και αυτό επηρεάζει την κερδοφορία μας. Τόνισε ότι «επί της αρχής είμαστε θετικοί στο μέτρο ελέγχου των περιθωρίων κέρδους, ωστόσο γενικά δεν είμαστε υπέρ των παρεμβάσεων στην αγορά». Πρόσθεσε δε ότι «ο σχεδιασμός έγινε βιαστικά, χωρίς να ληφθούν υπόψη τεχνικά θέματα. Δεν μπορεί να μηδενιστεί η κερδοφορία μας. Είμαστε με δεμένα χέρια χωρίς να μπορούμε να ανατιμήσουμε ούτε και τις λιγότερο ευαίσθητες κατηγορίες».
Ανέφερε ακόμη ότι «χρειάζεται…στρατός για να μπορεί να παρακολουθεί τις τιμές σε 15.000 κωδικούς σε σύγκριση με τον Αύγουστο του 2021. Για προϊόντα που μπήκαν στα ράφια μετά τον Αύγουστο του 2021, ο νόμος ζητούσε να ισχύει (για την σύγκριση) ο μέσος όρος της κερδοφορίας εκείνης της περιόδου, ωστόσο δεν έχουν όλες οι κατηγορίες τα ίδια κόστη και τα ίδια περιθώρια.
Οι τάσεις του μέλλοντος και οι συνεργασίες
Αναφορικά με το μέλλον στάθηκε σε τρία σημεία:
- «Ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου (Eshop). Πρόσφατη έρευνα ΙΕΛΚΑ έδειξε ότι ένας στους τρεις καταναλωτές πέρυσι αγόρασαν από ηλεκτρονικό κατάστημα και η πρόθεση είναι ένας στους δυο θα αγοράσει και του χρόνου
- Εξατομίκευση. Οι καταναλωτές θέλουν κάτι ιδιαίτερο - loyalty card
- Σωστή εξυπηρέτηση - πρέπει να επενδύσουμε σε αυτό»
Ο επικεφαλής της ΑΒ Βασιλόπουλος υπογράμμισε τέλος ότι «πρέπει να δούμε περισσότερες συνεργασίες στο μέλλον μεταξύ retailers και προμηθευτών. Εμείς, οι retailers, είμαστε πολύ εσωστρεφείς. Ωστόσο, την κάθε προϊοντική κατηγορία δεν μπορείς να την ξέρεις τόσο καλα όσο ο προμηθευτής.
Μεγάλες οι αυξήσεις στο ενεργειακό κόστος
Από την πλευρά του, ο Κώστας Αντιμησάρης, Γενικός Επιχειρησιακός Διευθυντής, METRO ΑΕΒΕ, ανέφερε ότι οι προκλήσεις είναι πολύ μεγάλες για τον κλάδο.
Σχετικά με τις μεγάλες αυξήσεις στο κόστος ενέργειας, θύμισε ότι η METRO είχε επενδύσει σημαντικά κεφαλαία τα τελευταία χρόνια σε νέες τεχνολογίες για καλύτερη ενεργειακή διαχείριση όπως π.χ. σε ψύξη, κλιματισμό, φωτισμό, έξυπνα συστήματα κλπ
Μόνο τα τελευταία έξι χρόνια επενδύσαμε πάνω από 70 εκατ. ευρώ, καταφέρνοντας να μειώσουμε κατά 45% την κατανάλωση ενέργειας και αντίστοιχα τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
Η συμπεριφορά του καταναλωτή - Ζήτηση το πρώτο δεκαπενθήμερο
Σχετικά με το σημερινό περιβάλλον τόνισε ότι πληθωρισμός τους χτυπάει όλους. «Οι καταναλωτές πιέζονται πολύ από τις τιμές, κάτι το οποίο έχουμε διαπιστώσει και εμείς βλέποντας μικρότερα καλάθια (με ελαφρά πτωτικούς όγκους) με περισσότερες επισκέψεις. Σε γενικές γραμμές υψηλότερη ζήτηση στο πρώτο 15ήμερο και χαμηλότερη στο δεύτερο του κάθε μήνα, ενώ εκδηλώνεται αυξημένο αγοραστικό ενδιαφέρον τις ημέρες που…μπαίνουν οι συντάξεις. Ακόμη ο κόσμος προτιμά πιο οικονομικές λύσεις, αφήνει τα είδη…πολυτελείας, ενώ εξακολουθούν να είναι πιο ορθολογικοί συνεχίζοντας τις συγκρίσεις από αλυσίδα σε αλυσίδα.
Αναφορικά με τα προϊόντα κοπής, ο κ. Αντιμησάρης το θεωρεί ένα πολύ σημαντικό τμήμα για τον Έλληνα καταναλωτή, ο οποίος θέλει να μιλάει με τους υπαλλήλους για τα τυριά ή τα αλλαντικά. Είναι από τα λίγα σημεία που μπορούν να έχουν προσωπική επαφή και εμείς δίνουμε ιδιαίτερο βάρος στην εκπαίδευση του προσωπικού μας».
Βέβαια πρόσθεσε ότι σε μικρότερα καταστήματα όπου τα κόστη είναι συγκριτικά μεγαλύτερα, μπορεί να υπάρχουν λιγότεροι πάγκοι ή ακόμη και να καταργηθούν.
«Περιοριστικό το πλαίσιο αλλά πειθαρχούμε»
Ο κ. Αντιμησάρης υπογράμμισε ότι το κανονιστικό πλαίσιο που έχει τεθεί είναι περιοριστικό όμως εμείς συμμορφωνόμαστε. Κάποια μέτρα είναι θετικά για καταναλωτή, αλλά στην εφαρμογή τους έχουν μεγάλο διαχειριστικό κόστος για εμάς.
«Σε ένα ταμπελάκι μικρό πρέπει να χωρέσουμε ένα σωρό πληροφορίες. Εμείς πρέπει αφενός να είμαστε νόμιμοι και αφετέρου να μπορεί ο κόσμος να τα διαβάζει»
Ο προσδιορισμός ανώτατου ορίου περιθωρίου κέρδους έχει δυσκολέψει τις αλυσίδες γιατί τα κόστη αυξήθηκαν πολύ τον τελευταίο 1-1,5 χρόνο. Είναι μάλιστα ανελαστικά και δεν μπορούν να απορροφηθούν.
«Δεν είναι ό,τι καλύτερο για την αγορά. Ο καταναλωτής ξέρει εδώ και χρόνια να συγκρίνει τα προϊόντα ανά αλυσίδα. Το κράτος πρέπει να αφήνει πιο ελεύθερη την αγορά. Ελπίζουμε να είναι προσωρινά τα μέτρα» συμπλήρωσε.
Οι τάσεις του μέλλοντος
Ο γενικός Επιχειρησιακός Διευθυντής της METRO ΑΕΒΕ θεωρεί πολύ σημαντικό το category management, υπογραμμίζοντας ότι «είναι κεφαλαιώδης η συνεργασία με τους προμηθευτές γιατί αυτοί ξέρουν καλύτερα τις επιμέρους προϊοντικές κατηγορίες, όμως εμείς είμαστε η φωνή του καταναλωτή και βοηθάμε ώστε να διατηρείται μια ισορροπία». Εκτιμά δε ότι μόλις κοπάσουν οι ανατιμήσεις στα προϊόντα, θα γίνουν περισσότερες συνεργασίες. Στάθηκε μάλιστα στην αξιοποίηση των δεδομένων, έναν συνδυασμό γνώσης του προμηθευτή με την σωστή αξιοποίηση των ραφιών εκ μέρους του retailer. Σε ό,τι αφορά τις τάσεις που θα κυριαρχήσουν τα επόμενα χρόνια ανέφερε:
- Επιστροφή του καταναλωτή στην κανονικότητα που υπήρχε προ των τελευταίων μεγάλων κρίσεων
- Γρήγορη εξυπηρέτηση και εξατομικευμένη
- Ευκολία στις αγορές (delivery, clickandpick)
- Τάση για μικρά καταστήματα – υπάρχει μεγάλος χώρος δράσης για τις μεγάλες αλυσίδες
- Περαιτέρω ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου
- Περισσότερες λύσεις τεχνολογίας στο κατάστημα για να γίνει πιο ευχάριστη η εμπειρία του πελάτη
- Μεγαλύτερη έμφαση από τους καταναλωτές στο περιβαλλοντικό και κοινωνικό αποτύπωμα της κάθε εταιρείας
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
