Ενα ζήτημα, που απασχολεί μεγάλο αριθμό ασφαλισμένων που επιθυμούν να λάβουν σύνταξη, είναι αυτό της οφειλής ασφαλιστικών εισφορών ή ποσών από αναγνώριση πλασματικού χρόνου, η οποία εμποδίζει την συνταξιοδότηση εφόσον το συνολικό ποσό που οφείλεται υπερβαίνει τα τιθέμενα όρια.

Όπως εξηγεί η δικηγόρος, Ασπασία Παπαθανασοπούλου, ειδική σε θέματα Κοινωνικής Ασφάλισης, με τις διατάξεις του άρθρου 259 του ν. 4798/2021, τροποποιήθηκαν τα όρια των οφειλών που μπορούν να έχουν τα πρόσωπα που υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης και διευρύνθηκαν οι κατηγορίες ασφαλισμένων - οφειλετών που μπορούν να λάβουν την σύνταξή τους και η οφειλή τους υπό προϋποθέσεις να εξοφλείται τμηματικά με παρακράτηση από την σύνταξη.

Τα νέα όρια

ΕΤΑΑ

Πιο συγκεκριμένα, ασφαλισμένοι του πρώην Ε.Τ.Α.Α. (αυτοαπασχολούμενοι επιστήμονες, δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, δικαστικοί επιμελητές, ιατροί, υγειονομικοί, μηχανικοί, εργολήπτες), που έχουν οφειλές προς τον e-ΕΦΚΑ από κάθε είδους ασφαλιστικές εισφορές, από αναγνώριση πλασματικού χρόνου ασφάλισης, πρόσθετα τέλη και λοιπές επιβαρύνσεις, η οποία δεν υπερβαίνει το ποσό των 20.000€, μπορούν πλέον να καταθέσουν αίτηση συνταξιοδότησης, ενώ μέχρι σήμερα δεν μπορούσαν να καταθέσουν αίτηση και να ξεκινήσει η καταβολή της σύνταξης όσοι όφειλαν για τις ανωτέρω αιτίες ποσό από 15.000€ και πάνω.

ΟΑΕΕ

Σημαντική επιμέρους ρύθμιση της διάταξης αποτελεί και η πρόβλεψη ότι και για τους ασφαλισμένους που προέρχονται από τον τέως ΟΑΕΕ ισχύει το συνολικό όριο των 20.000€, ανεξαρτήτως αιτίας οφειλής, ενώ μέχρι σήμερα εμπόδιζε την συνταξιοδότηση η ύπαρξη χρέους ποσού υψηλότερου των 14.202€ από κύρια οφειλή, ακόμη και εάν το συνολικό ποσό της οφειλής μαζί με τις προσαυξήσεις δεν υπερέβαινε τις 20.000€.

ΟΓΑ

Τέλος, οι ασφαλισμένοι που προέρχονται από τον τέως ΟΓΑ, μπορούν να καταθέσουν αίτηση συνταξιοδότησης, ακόμη και εάν οφείλουν συνολικό ποσό μεγαλύτερο από 4.000€ και έως 6.000€, ενώ όλα τα παραπάνω ισχύουν και για τις περιπτώσεις συνταξιοδότησης με διαδοχική ασφάλιση, καθώς και για τις εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης.

Η παρακράτηση από την σύνταξη

Το συνολικό ποσό της οφειλής μέχρι των ανωτέρω ορίων κατά περίπτωση παρακρατείται τμηματικά σε δόσεις από την σύνταξη, ως ανώτατος αριθμός δόσεων ορίζονται οι 60 δόσεις και το ποσό της κάθε δόσης δεν μπορεί να είναι μικρότερο από 50€ για τους ελεύθερους επαγγελματίες, τους αυτοαπασχολούμενους – επιστήμονες κ.λπ. και 30€ για τους αγρότες.

Στην περίπτωση της διαδοχικής ασφάλισης, το οφειλόμενο ποσό παρακρατείται από τον ενταχθέντα στον e-ΕΦΚΑ φορέα που απονέμει την σύνταξη και, εάν στην σύνταξη συμμετέχει ο πρώην ΟΓΑ, το επιμέρους ποσό οφειλής εντάσσεται στο όριο των 6.000€.

Εάν το ποσό οφειλής είναι μεγαλύτερο από 20.000€ ή ειδικά για τους προερχόμενους από τον τέως ΟΓΑ από 6.000€, ο ασφαλισμένος θα πρέπει μέσα σε προθεσμία 2 μηνών από την κοινοποίηση σε αυτόν του εγγράφου της οφειλής να εξοφλήσει το υπερβάλλον, σε αντίθετη περίπτωση, η αίτηση συνταξιοδότησης απορρίπτεται. 

Με βάση όλα τα παραπάνω είναι προφανές ότι μεγάλος αριθμός ασφαλισμένων που δεν μπορούσε να καταθέσει αίτηση συνταξιοδότησης λόγω οφειλής, έχει τώρα αυτή την δυνατότητα, τόσο λόγω της αύξησης του ανωτάτου ορίου σε κάποιες κατηγορίες, όσο και λόγω της αποσύνδεσης του ορίου από το είδος της οφειλής, λαμβανομένου υπόψη ότι ο μέσος όρος των προσαυξήσεων στις οφειλές αγγίζει ποσοστό 20% του συνολικού ποσού οφειλής.

Ειδικότερα, ξεμπλοκάρει ο δρόμος προς την συνταξιοδότηση για τρεις κατηγορίες ασφαλισμένων οφειλετών του ΕΦΚΑ-ΚΕΑΟ, μετά τη διάταξη Χατζηδάκη για τα νέα πλαφόν των χρεών που επιτρέπουν την συνταξιοδότηση. 

Οι 3 κατηγορίες που απεγκλωβίζονται

Οι 3 κατηγορίες ασφαλισμένων - οφειλετών που μπορούν άμεσα να υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης είναι:

1. Αυτοαπασχολούμενοι - επιστήμονες, δικηγόροι, γιατροί, μηχανισκοί, εργολήπτες, συμβολαιογράφοι, υγειονομικοί, γενικώς ασφαλισμένοι στο πρώην Ε.Τ.Α.Α., οι οποίοι οφείλουν πάνω από 15.000 ευρώ και έως 20.000 ευρώ. Μέχρι πρότινος δεν μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν, καθώς οι αιτήσεις όσων χρωστούσαν από 15.000 ευρώ και πάνω απορρίπτονταν μέχρι το χρέος τους να πέσει στις 15.000. Πλέον το όριο των οφειλών που "ξεκλειδώνει" την πόρτα της συνταξιοδότησης είναι και γι αυτή την κατηγορία ασφαλισμένων στα 20.000 ευρώ. Συνεπώς όσοι οφείλουν πάνω από 15.000 αλλά κάτω από 20.000 ευρώ μπορούν πλέον άμεσα να υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης.    
2. Ελεύθεροι επαγγελματίες Ο.Α.Ε.Ε. που είχαν βασικές οφειλές άνω των 14.202 ευρώ και συνολικό χρέος (βασική οφειλή και προσαυξήσεις) κάτω από 20.000 ευρώ. Με το προηγούμενο καθεστώς, οι αρμόδιες υπηρεσίας του e-ΕΦΚΑ διαχώριζαν την οφειλή σε κύρια και προσαυξήσεις και απέρριπταν τις αιτήσεις ρύθμισης της οφειλής και αποπληρωμής της μέσω της σύνταξης εάν το ποσό της κύριας οφειλής υπερέβαινε τις 14.202 ευρώ, ακόμη κι αν το σύνολο της οφειλής δεν ξεπερνούσε τις 20.000 ευρώ. Πλέον με την νέα διάταξη η σύνταξη καταβάλλεται, εφόσον το συνολικά οφειλόμενο από τον ασφαλισμένο ποσό προς τον e-ΕΦΚΑ από κάθε είδους ασφαλιστικές εισφορές, οφειλές από αναγνώριση πλασματικού χρόνου ασφάλισης, πρόσθετα τέλη και λοιπές επιβαρύνσεις δεν είναι μεγαλύτερο των 20.000 ευρώ. Καταργείται δηλαδή η υφιστάμενη διάκριση σε κεφάλαιο ύψους 14.202 ευρώ και προσαυξήσεις-πρόστιμα ύψους 6.000 ευρώ, κάτι που απλοποιεί τις διαδικασίες.
3. Αγρότες του πρ. ΟΓΑ με χρέη άνω των 4.000 ευρώ και έως 6.000 ευρώ. Όπως αναφέρει η επίμαχη διάταξη, ειδικά ως προς τις οφειλές που προκύπτουν μόνο από υπαγωγή στην ασφάλιση του πρώην Ο.Γ.Α., η σύνταξη καταβάλλεται, εφόσον το οφειλόμενο από τον ασφαλισμένο ποσό δεν ξεπερνά το ποσό των 6.000 ευρώ.

Παραδείγματα

Με την βοήθεια της κ. Παπαθανασοπούλου η «Η» παραθέτει τα εξής χαρακτηριστικά παραδείγματα:

1. Ασφαλισμένος που προέρχεται από το τέως ΙΚΑ και στην συνταξιοδότησή του συμμετέχει και ο τέως ΟΑΕΕ ως προηγούμενος φορέας, στον οποίο έχει οφειλή συνολικού ποσού 18.500€ εκ του οποίου ποσό 14.800€ αφορά κύρια εισφορά και ποσό 3.700€ αφορά πρόσθετα τέλη. Δύναται πλέον να καταθέσει αίτηση συνταξιοδότησης και να παρακρατηθεί τμηματικά από τον απονέμοντα την σύνταξη ενταχθέντα φορέα ΙΚΑ-ΕΤΑΜ η οφειλή του σε 60 δόσεις με μηνιαίο ποσό δόσης 308,33 €, παρά το γεγονός ότι η οφειλή κύριας εισφοράς υπερβαίνει το ποσό των 14.202€ 
2. Ασφαλισμένος που προέρχεται από τον τέως ΟΑΕΕ, στον οποίο έχει οφειλή συνολικού ποσού 22.300€ εκ του οποίου ποσό 17.840€ αφορά κύρια εισφορά και ποσό 4.460€ αφορά πρόσθετα τέλη. Δύναται πλέον να καταθέσει αίτηση συνταξιοδότησης, να εξοφλήσει μέσα σε προθεσμία 2 μηνών από την κοινοποίηση σε αυτόν του εγγράφου της οφειλής το ποσό των 2.300€ και να παρακρατηθεί τμηματικά από τον απονέμοντα την σύνταξη ενταχθέντα φορέα ΙΚΑ-ΕΤΑΜ το υπόλοιπο της οφειλής του σε 60 δόσεις με μηνιαίο ποσό δόσης 333,33 €.
3. Ασφαλισμένος που προέρχεται από τον τέως ΟΓΑ, στον οποίο έχει οφειλή ποσού 7.100€ και θα χρησιμοποιήσει για την συνταξιοδότησή του και χρόνο ασφάλισης από τον τέως ΟΑΕΕ, στον οποίο έχει οφειλή συνολικού ποσού 12.800€. Δύναται πλέον να καταθέσει αίτηση συνταξιοδότησης, να εξοφλήσει μέσα σε προθεσμία 2 μηνών από την κοινοποίηση σε αυτόν του εγγράφου της οφειλής το ποσό των 1.100€, που υπερβαίνει το ανώτατο όριο οφειλής προς τον τέως ΟΓΑ, και να παρακρατηθεί τμηματικά από τον απονέμοντα την σύνταξη ενταχθέντα φορέα ΟΓΑ τόσο το υπόλοιπο της οφειλής του ως προς τον φορέα αυτό, όσο και το σύνολο της οφειλής του προς τον ΟΑΕΕ σε 60 δόσεις με μηνιαίο ποσό δόσης 313,33 €.
4. Ασφαλισμένος που προέρχεται από το τέως ΕΤΑΑ, στο οποίο έχει οφειλή συνολικού ποσού 16.250€. Δύναται πλέον να καταθέσει αίτηση συνταξιοδότησης και το σύνολο της οφειλής του να παρακρατηθεί  τμηματικά από την σύνταξη σε 60 δόσεις με μηνιαίο ποσό δόσης 270,33 €.
5. Στο προηγούμενο παράδειγμα, εάν η οφειλή ανέρχεται σε ποσό 24.100€, θα πρέπει ο αιτούμενος την σύνταξη ασφαλισμένος να εξοφλήσει μέσα σε προθεσμία 2 μηνών από την κοινοποίηση σε αυτόν του εγγράφου της οφειλής το ποσό των 4.100€ και να παρακρατηθεί τμηματικά από τον φορέα του το υπόλοιπο της οφειλής του σε 60 δόσεις με μηνιαίο ποσό δόσης 333,33 €.
6. Ασφαλισμένος που προέρχεται από τον τέως ΟΓΑ, έχει οφειλή σε αυτόν ανερχόμενη σε 1.650€ και καταθέτει αίτηση συνταξιοδότησης. Το συνολικό ποσό της οφειλής του θα παρακρατηθεί σε 55 μηνιαίες δόσεις των 30€, που έχει ορισθεί ως κατώτατο όριο της μηνιαίας δόσης για τον τέως ΟΓΑ. Αντίστοιχα, εάν στο παράδειγμα αυτό ο ασφαλισμένος προέρχεται από το τέως ΕΤΑΑ ή από τον τέως ΟΑΕΕ και η οφειλή ανέρχεται συνολικά σε 2.700€, θα γίνει εξόφλησή της σε 54 δόσεις των 50€ η κάθε μία, δεδομένου ότι αυτό είναι το κατώτατο όριο ποσού δόσης για τους εν λόγω ενταχθέντες φορείς.
7. Ασφαλισμένος που προέρχεται από το τέως ΕΤΑΑ, στο οποίο έχει οφειλή συνολικού ποσού 14.500€ από εισφορές και για να συνταξιοδοτηθεί θα αναγνωρίσει με εξαγορά πλασματικό χρόνο τέκνων με κόστος 8.496€, μπορεί να καταθέσει αίτηση συνταξιοδότησης, να εξοφλήσει μέσα σε προθεσμία 2 μηνών από την κοινοποίηση σε αυτόν του εγγράφου της οφειλής το ποσό των 2.996€, που υπερβαίνει το ποσό των 20.000€ και να παρακρατηθεί τμηματικά από τον απονέμοντα την σύνταξη ενταχθέντα φορέα ΙΚΑ-ΕΤΑΜ το υπόλοιπο της οφειλής του σε 60 δόσεις με μηνιαίο ποσό δόσης 333,33 €.

• Διαδοχικά ασφαλισμένος στον ΟΑΕΕ και στον ΟΓΑ, που οφείλει 12.000 ευρώ στον πρώην ΟΑΕΕ και 8.000 ευρώ στον πρώην ΟΓΑ. Συνολικά οφείλει 20.000 ευρώ. Δεν μπορεί να συνταξιοδοτηθεί καθώς η οφειλή του προς τον πρώην ΟΓΑ υπερβαίνει τις 6.000 ευρώ.  
• Για να συνταξιοδοτηθεί πρέπει να αποπληρώσει εφάπαξ 1.000 ευρώ στον ΕΦΚΑ Αγροτών, ώστε το χρέος να πέσει στις 6.000 ευρώ και συνολικά στις 19.000 ευρώ. 
• Τα 19.000 ευρώ που απομένουν τα συμψηφίζει με την σύνταξή του σε 60 μηνιαίες δόσεις: Έστω ότι βγάζει σύνταξη 900 ευρώ. Θα του παρακρατούνται 316 ευρώ κάθε μήνα για 60 μήνες μέχρι να αποπληρώσει την οφειλή του. Η σύνταξή του για τους 60 αυτούς μήνες θα είναι 584 ευρώ. 

Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!