Το καθεστώς διαδοχικής ασφάλισης που εισήγαγε ο νόμος Κατρούγκαλου κατά την άποψή μου είναι καλύτερο από αυτό που ίσχυε πριν. Βελτιώθηκε δε ακόμη περισσότερο από τον νόμο Βρούτση, ιδίως όσον αφορά την εύρεση του αρμόδιου για την χορήγηση της σύνταξης, φορέα. Τόσο στον πρώτο όμως νόμο, όσο και σ' αυτόν που επακολούθησε, υπάρχει ρύθμιση η οποία όχι απλώς κάνει δυσχερέστερη μια συνταξιοδότηση, αλλά οδηγεί με έμμεσο τρόπο σε αύξηση του ηλικιακού ορίου συνταξιοδότησης, κάτι που κατά την άποψή μου δεν έπρεπε να γίνεται.
Η επίμαχη ρύθμιση
Αναφέρομαι στην ρύθμιση που υποχρεώνει τον ασφαλισμένο, κατά παράβαση θεωρώ των βασικών αρχών του δικαίου των κοινωνικών ασφαλίσεων, να εντάξει στην συνταξιοδότησή του, οποιονδήποτε χρόνο ασφάλισης έχει πραγματοποιηθεί μετά την δημιουργία του ΕΦΚΑ, μετά δηλαδή την 1-1-2017. Η νομοθετημένη αυτή υποχρεωτικότητα σε αρκετές περιπτώσεις καταλύει το αυτοτελώς και από έναν φορέα δικαίωμα συνταξιοδότησης που προφανώς πρέπει να μπορεί να αξιοποιήσει ένας ασφαλισμένος. Θα παραθέσω παράδειγμα για να γίνει πιο κατανοητό αυτό στο οποίο αναφέρομαι.
Το παράδειγμα
Έστω ασφαλισμένη που έχει συγκεντρώσει προϋποθέσεις συνταξιοδότησης με βαρέα στο ΙΚΑ, είχε δηλαδή μέχρι το 2010 4500 ημέρες ασφάλισης εκ των οποίων 3600 σε βαρέα, πρωτοασφαλισμένη πριν το 1993, η οποία είχε και 1000 βαρέα τα τελευταία δεκαεπτά έτη προ συνταξιοδότησης. Με αυτά τα δεδομένα μπορούσε να συνταξιοδοτηθεί αυτοτελώς από το ΙΚΑ στα 55 της, που έγινε το 2018.
Έστω λοιπόν ότι από το 2013 ασφαλίζεται στον ΟΑΕΕ και συνεχίζει μέχρι σήμερα. Με το προ νόμων Κατρούγκαλου καθεστώς, μπορούσε να συνταξιοδοτηθεί αυτοτελώς στα 55 από το ΙΚΑ, χωρίς να αναμείξει καθόλου τον ΟΑΕΕ.
Με το νέο καθεστώς και ιδίως με τις εγκυκλίους που εκδόθηκαν και τις οδηγίες που δόθηκαν, ο χρόνος ΟΑΕΕ υποχρεωτικά εμπλέκεται στην συνταξιοδότησή της, που σημαίνει ότι τελευταίος φορέας είναι ο ΟΑΕΕ, στον οποίο υπάρχει μεν αρμοδιότητα (1000 ημέρες ασφάλισης εκ των οποίων 300 την τελευταία 5ετία), δεν πληρούνται όμως οι ηλικιακές και λοιπές προϋποθέσεις συνταξιοδότησης.
Ο ΟΑΕΕ λοιπόν θα απορρίψει την αίτησή της και δεν θα την διαβιβάσει για κρίση στο ΙΚΑ, απ' όπου όπως είπαμε θα μπορούσε να συνταξιοδοτηθεί. Η διαβίβαση στο ΙΚΑ θα γινόταν αν είχε συμπληρώσει το 60ο έτος της ηλικίας της. Η ασφαλισμένη λοιπόν με την συγκεκριμένη ρύθμιση, επιβαρύνεται με 5 έτη στην συνταξιοδότησή της, δηλαδή από τα 55 στα 60.
Την επιβάρυνση αυτή θα την έχουν όλοι οι ασφαλισμένοι που έχουν την ατυχία μετά την 1-1-2017 να έχουν ασφάλιση σε φορείς που δεν συνταξιοδοτούν κάτω από τα 60 έτη ή τον ΟΓΑ, που για να διαβιβάσει ο ασφαλισμένος πρέπει να έχει συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας του!!!!!
Άποψή μου είναι ότι το όλο θέμα πρέπει να επανεξετασθεί και από τον ΕΦΚΑ και από το Υπουργείο προς εξεύρεση δίκαιης και κοινωνικοασφαλιστικά δόκιμης λύσης.
Να επισημάνουμε πάντως ότι με εγκύκλιο του 2019, το θέμα είχε αντιμετωπισθεί με την μη εφαρμογή διαδοχικής ασφάλισης στις περιπτώσεις των αυτοτελών δικαιωμάτων. Σε κάθε περίπτωση δε, με ιδιαίτερη ευαισθησία πρέπει να αντιμετωπισθούν οι εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης προκειμένου να μην έχουμε ανατροπές σε βάσιμες προσδοκίες συνταξιοδοτουμένων που οι αιτήσεις τους είναι σε εκκρεμότητα.
Δικηγόρος – τ. Εκδότης
περιοδικού Νομοθεσία ΙΚΑ