Η επιβεβαίωση του ήπιου κλίματος στις σχέσεις Ελλάδας- Τουρκίας, καθώς και ο προγραμματισμός των τριών πυλώνων πάνω στους οποίους στήθηκε αυτό το ήπιο κλίμα, δηλαδή του πολιτικού διαλόγου, της θετικής ατζέντας και των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, ήταν το βασικό θέμα συζήτησης μεταξύ του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Νέα Υόρκη και στο περιθώριο της 79ης Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, που ολοκληρώθηκε πριν λίγο, κι είχε διάρκεια 30 λεπτών, όπως ακριβώς προέβλεπε το πρόγραμμα.
Οι δυο ηγέτες συζήτησαν και δυο «δύσκολα» θέματα: το μεταναστευτικό, υπό το φως και της αλλαγής πολιτικής από τη Γερμανία, αλλά και το Κυπριακό, με την ελληνική πλευρά να θέτει το θέμα της επανέναρξης των συνομιλιών υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, με αιχμή την πρόθεση του ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες να παραστεί σε μια τριμερή συνάντηση με τους κ.κ. Χριστοδουλίδη και Τατάρ.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές: «οι δύο ηγέτες έκαναν επισκόπηση της προόδου στον πολιτικό διάλογο και στη θετική ατζέντα. Συμφώνησαν να εντατικοποιήσουν τη συνεργασία στο μεταναστευτικό το επόμενο διάστημα για την εξάρθρωση των δικτύων των διακινητών που θέτουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές».
Η αποστροφή Ερντογάν
«Θέλουμε να δούμε το Αιγαίο Πέλαγος και την Ανατολική Μεσόγειο ως μια περιοχή σταθερότητας και ευημερίας, όπου τα νόμιμα συμφέροντα όλων των ενδιαφερομένων μερών γίνονται σεβαστά. Είναι προς το κοινό συμφέρον ολόκληρης της περιοχής να αναπτυχθεί συνεργασία, ιδίως όσον αφορά την οριοθέτηση των θαλάσσιων δικαιοδοσιών σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, την ελευθερία και την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας και του θαλάσσιου εμπορίου. Η Τουρκία είναι έτοιμη για εποικοδομητική συνεργασία σε όλα τα θέματα…». Αυτό το απόσπασμα της ομιλίας του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ δείχνει την τουρκική θέση σε αυτή τη χρονική συγκυρία και αποτυπώνει το πνεύμα της συνάντησής του με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Τ. Ερντογάν: Είναι προς το κοινό συμφέρον ολόκληρης της περιοχής να αναπτυχθεί συνεργασία, ιδίως όσον αφορά την οριοθέτηση των θαλάσσιων δικαιοδοσιών σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, την ελευθερία και την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας και του θαλάσσιου εμπορίου
Η τρόικα των επιδιώξεων
Οι τρεις βασικές επιδιώξεις της ελληνικής πλευράς, σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες από τη Νέα Υόρκη, επετεύχθησαν στη συνάντηση. Δηλαδή, οι δυο ηγέτες συμφώνησαν:
- Να συνεχιστεί η πολιτική των «ήπιων νερών» σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο, η οποία έχει εξασφαλίσει αποτροπή των εντάσεων μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας (με την εξαίρεση του επεισοδίου της Κάσου, που όμως έσβησε γρήγορα λόγω της άμεσης λειτουργίας της «κόκκινης γραμμής» μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας)
- Να προωθηθεί ο πολιτικός διάλογος, που περιλαμβάνει και τα «δύσκολα» θέματα μεταξύ των δυο χωρών, αλλά και του Κυπριακού, και
- Να εξακολουθήσουν οι συναντήσεις των αντιπροσωπειών των δυο χωρών για ζητήματα χαμηλής πολιτικής.
Σκοπός είναι αυτά να εξελιχθούν μέσα στο δίμηνο Οκτωβρίου- Νοεμβρίου, και μέχρι το τέλος της χρονιάς να συγκληθεί και πάλι το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, όπου θα φανεί εάν η πολιτική προσέγγιση μπορεί να οδηγήσει στην έναρξη της διαδικασίας οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών. Το προηγούμενο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας είχε πραγματοποιηθεί στην Αθήνα. Αυτή τη φορά αναμένεται να πραγματοποιηθεί στην Τουρκία τον Ιανουάριο του 2025.
Μάλιστα σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές οι δυο ηγέτες ανέθεσαν στους Υπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών, Γιώργο Γεραπετρίτη και Hakan Fidan, να αρχίσουν την προετοιμασία για τη σύγκληση του επόμενου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας- Τουρκίας, που θα πραγματοποιηθεί στην Άγκυρα τον Ιανουάριο του 2025, στη βάση της Διακήρυξης των Αθηνών.
Διπλωματικές πηγές στις οποίες απευθύνθηκε η «Η», εκτιμούν ότι μια βεβιασμένη προσπάθεια επίλυσης του ζητήματος της οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας, είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει σε κατάρρευση τις σχετικές συνομιλίες, και μαζί με αυτές να συμπαρασύρει τα «ήρεμα νερά» και τα θέματα χαμηλής πολιτικής, για τα οποία οι δυο κυβερνήσεις μοχθούν επί σχεδόν δυο χρόνια. «Συνεπώς χρειάζεται σύνεση και περίσκεψη», προσθέτουν οι ίδιες πηγές.
Το μεταναστευτικό
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές: «οι δύο ηγέτες έκαναν επισκόπηση της προόδου στον πολιτικό διάλογο και στη θετική ατζέντα. Συμφώνησαν να εντατικοποιήσουν τη συνεργασία στο μεταναστευτικό το επόμενο διάστημα για την εξάρθρωση των δικτύων των διακινητών που θέτουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές».
Το κυπριακό
Στο μέτωπο του Κυπριακού η ελληνική πλευρά θέτει το θέμα της επανέναρξης των συνομιλιών υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, με αιχμή την πρόθεση του ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες να παραστεί σε μια τριμερή συνάντηση με τους κ.κ. Χριστοδουλίδη και Τατάρ.
Πάντως αξίζει να σημειωθεί πως η κρίσιμη συνάντηση διεξήχθη λίγα λεπτά μετά την ομιλία του προέδρου της Τουρκίας στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ όπου και απηύθυνε έκκληση για αναγνώριση του Ψευδοκράτους στην Κύπρο. Ειδικότερα, ο Τούρκος πρόεδρος από το βήμα της συνέλευσης του ΟΗΕ μίλησε για δύο κράτη και δύο έθνη, ώστε να υπάρξει λύση στο Κυπριακό.
Οι διάλογοι μπροστά στις κάμερες
Στη συνάντηση των δύο ηγετών συμμετείχαν οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών, Γιώργος Γεραπετρίτης και Χακάν Φιντάν και οι επικεφαλής των διπλωματικών τους γραφείων, Άννα Μαρία Μπούρα και Ακίφ Τσαγατάι Κιλίτς.
«Τι κάνεις;» ρώτησε ο Έλληνας πρωθυπουργός τον Ερντογάν. «Είμαι πολύ καλά», απάντησε εκείνος, ενώ στη συνέχεια ο κ.Μητσοτάκης σχολίασε τη γραβάτα του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, λέγοντάς του «μου αρέσει η μπλε γραβάτα σου».
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
