Η απόφαση της Ευρώπης να κάνει «ένα βήμα» (κι όχι ένα άλμα) στις κυρώσεις που θα επιβάλλει στην Τουρκία λόγω της συμπεριφοράς της στην Ανατολική Μεσόγειο μπορεί να είναι κατώτερη των προσδοκιών της κοινής γνώμης στην Ελλάδα, όπως έδειξε η δημοσκόπηση που παρουσιάζει από χθες η «Ημερησία», ωστόσο (όπως παραδέχονται πολιτικοί και διπλωμάτες στις Βρυξέλλες) διαφυλάσσει το μείζον: Πρώτον, την αποφυγή της κατάρρευσης της τουρκικής οικονομίας που θα δημιουργούσε τεράστια προβλήματα σε μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες με αυξημένες οικονομικές σχέσεις με την Άγκυρα, και δεύτερον τη διατήρηση της γενικότερης σχέσης ΕΕ- Τουρκίας ώστε η προκλητική πολιτική της γείτονος να μην ξεφεύγει από κάποια όρια. Αυτό επιτυγχάνεται με δύο παραμέτρους.
Η πρώτη παράμετρος είναι καθαρά οικονομική: Η οικονομία της Τουρκίας βρίσκεται σε οριακό σημείο, κυρίως εξαιτίας της αλλοπρόσαλλης πολιτικής Ερντογάν τα τελευταία 3- 4 χρόνια. Παράλληλα όμως, πολλές ευρωπαϊκές οικονομίες είναι σημαντικά εκτεθειμένες σε περίπτωση τουρκικής χρεοκοπίας, λόγω των εκτεταμένων εμπορικών συναλλαγών τους με την Άγκυρα. Δεν είναι τυχαίο ότι τρεις από αυτές, η Γερμανία, η Ιταλία και η Ισπανία, πρωταγωνίστησαν στην επιβολή «απαλών» κυρώσεων κατά της Τουρκίας, έχοντας κατά νου όχι να καλοπιάσουν την Άγκυρα, αλλά να προστατεύσουν τις δικές τους οικονομίες: Η Γερμανία έχει ετήσιο τζίρο εμπορικών συναλλαγών με την Τουρκία πάνω από 52 δισ. ευρώ και περίπου 10.000 επιχειρήσεις που ζουν και συντηρούν θέσεις εργασίας λόγω των εμπορικών σχέσεων της Γερμανίας με την Τουρκία. Η Ισπανία έχει τεράστια έκθεση του χρηματοπιστωτικού της συστήματος στην Τουρκία, ενώ και η Ιταλία έχει ραγδαία αυξανόμενες εμπορικές σχέσεις δεκάδων δισ. ετησίως με την Άγκυρα.
Είναι για όλα τα παραπάνω που η Ευρώπη ζήτησε στη Σύνοδο Κορυφής από τον ύπατο εκπρόσωπο για την εξωτερική της πολιτική Ζοζέπ Μπορέλ να καταρτίσει μια λίστα με τις πολιτικές, οικονομικές κι εμπορικές σχέσεις Ευρώπης Τουρκίας: Γιατί οι επιπτώσεις μιας τουρκικής κατάρρευσης θα έχει απρόβλεπτες συνέπειες στην ευρωπαϊκή οικονομία, που αγωνίζεται να σταθεί στα πόδια της μετά τη μεγάλη δοκιμασία του κορονοϊού. Αυτά τα γνωρίζει ο ρεαλιστής Μητσοτάκης, γι αυτό συναίνεσε στη λήψη απόφασης, όταν πήρε δυο πράγματα: Την αύξηση των κυρώσεων σε πρόσωπα κι εταιρείες της Τουρκίας, και την επανεξέταση του όλου ζητήματος τον Μάρτιο, όταν θα έχει φανεί η στάση των ΗΠΑ επί Μπάιντεν προς την Τουρκία.
Ήδη οι ΗΠΑ, που δεν έχουν τέτοιες εξαρτήσεις, αποφάσισαν την επιβολή κυρώσεων στην γείτονα χώρα, λόγω της αγοράς των ρωσικών S400. Οι αμερικανικές κυρώσεις θα πλήξουν την «γονατισμένη» τουρκική οικονομία με άγνωστες συνέπειες για τις ευρωπαϊκές χώρες που έχουν αυξημένες εμπορικές συναλλαγές με αυτήν. Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χθες, κάποια στιγμή, όπως αναφέρουν πηγές των Βρυξελλών, η συζήτηση για τις κυρώσεις πέρασε από το επίπεδο «Ευρώπη- Τουρκία» στο επίπεδο «από τη μια συμφωνούμε στο Ταμείο Ανάκαμψης κι από την άλλη προτείνεται η ουσιαστική χρεοκοπία της Τουρκίας που θα σημάνει τεράστια προβλήματα για μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες». Εκεί, τα επιχειρήματα υπέρ των άμεσων ευρέων τομεακών κυρώσεων που θα «πονέσουν» την Άγκυρα, αδυνατίζουν…
Η δεύτερη παράμετρος είναι κυρίως πολιτική: Η ουσία της χθεσινής απόφασης έπρεπε να απαντήσει στο ερώτημα εάν η Ευρώπη θέλει ή όχι να αποκόψει τη σχέση που έχει με την Τουρκία: Να διακόψει την τελωνειακή ένωση και να επιβάλει τομεακές κυρώσεις που θα οδηγούσαν την οικονομία της γείτονος σε κατάρρευση. Εκεί, δεν υπήρχε δεύτερη σκέψη: Οι ευρωτουρκικές σχέσεις πρέπει να παραμείνουν ζωντανές, καθώς η Άγκυρα γνωρίζει ότι τα οφέλη που έχει από τη σχέση της με την Ευρώπη, δεν της επιτρέπουν να υπερβεί κάποια όρια στην αναθεωρητική και αποσταθεροποιητική πολιτική της. Αλλά και η Ευρώπη από τη μεριά της ξέρει ότι μόνο εάν μια χώρα όπως η Τουρκία έχει κάτι να περιμένει από τους «27» της Ευρώπης, μπορεί να συγκρατηθεί από ανεξέλεγκτες ενέργειες, όπως αυτή που έκανε το 1974 ή επιχείρησε να κάνει το 1996…
Σε κάθε περίπτωση η ευρωπαϊκή απόφαση αυξάνει τις κυρώσεις κατά της Τουρκίας, πλήττει την κρατική πετρελαϊκή της εταιρεία, αλλά δεν διακινδυνεύει μια ευρύτερη ρήξη με την Τουρκία, από την οποία ζημιωμένες θα ήταν κυρίως οι χώρες που γειτονεύουν με αυτήν…
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
