Με χαμηλές προσδοκίες για την άμεση επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία αρχίζει στις Βρυξέλλες η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ, με την ελληνική πλευρά πάντως να φέρεται αποφασισμένη να πιέσει, μαζί με την Κύπρο, προς μια πιο σκληρή ευρωπαϊκή πολιτική απέναντι στον Ταγίπ Ερντογάν.
Το θέμα των ευρωτουρκικών σχέσεων θα συζητηθεί στο δείπνο εργασίας των 27 ηγετών, όπως ανέφερε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ: «Κατά τη διάρκεια του δείπνου, θα ήθελα να εξετάσουμε τη σημαντική διεθνή ατζέντα μας. Μετά τις εκλογές, οι σχέσεις μας με τις ΗΠΑ θα εισέλθουν σε μια νέα φάση και πρέπει να θέσουμε τη βάση για μια ισχυρή και ισότιμη εταιρική σχέση. Όπως συμφωνήθηκε τον Οκτώβριο, θα επιστρέψουμε επίσης στις σχέσεις μας με την Τουρκία».
Δεδομένο θεωρείται ότι η Ελλάδα και η Κύπρος, μαζί ενδεχομένως με Γαλλία, Αυστρία, Ολλανδία, Σλοβακία, Λουξεμβούργο και Σλοβενία, θα πιέσουν ώστε να επιβληθούν άμεσα κυρώσεις στην Αγκυρα, με τα βλέμματα ωστόσο να στρέφονται στη Γερμανία και στη στάση που θα κρατήσει, καθώς ούτε χθες η Ανγκελα Μέρκελ άνοιξε τα χαρτιά της.
Τι προβλέπει το προσχέδιο συμπερασμάτων
Στο προσχέδιο συμπερασμάτων και την παράγραφο η οποία αναφέρεται στα ζητήματα των ευρωτουρκικών σχέσεων, αναγράφεται ότι το Συμβούλιο θα προετοιμάσει πρόσθετες καταχωρίσεις βάσει της απόφασής του (ΚΕΠΠΑ) 2019/1894, και, αν χρειαστεί, θα εργαστεί για την επέκταση του πεδίου εφαρμογής της απόφασης. Παράλληλα, καλεί τον ύπατο εκπρόσωπο της ΕΕ και την Κομισιόν να υποβάλουν εκθέσεις σχετικά με την πορεία των πολιτικών και οικονομικών σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας, καθώς και για τις επιλογές για το πώς θα εξεταστούν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου 2021.
Στο ενδεχόμενο να πάνε οι αποφάσεις για την Τουρκία την άνοιξη του 2021 αναφέρθηκε χθες αξιωματούχος της ΕΕ στο Politico, λέγοντας πως γίνεται μια προσπάθεια το πρόβλημα να λυθεί «μέσω της διπλωματίας». Στο προσχέδιο, όπως αναφέρει το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, σημειώνεται επίσης ότι η Τουρκία συνεχίζει τις μονομερείς ενέργειες και προκλήσεις και κλιμακώνει τη ρητορική της εναντίον της ΕΕ, των κρατών-μελών της ΕΕ και των Ευρωπαίων ηγετών, ενώ γίνεται ειδική αναφορά στην ΑΟΖ της Κύπρου. Αναφορικά με το Oruc Reis, τονίζεται ότι «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σημείωσε την απόσυρση του πλοίου Oruc Reis από την Τουρκία και πιστεύει ότι αυτό πρέπει να διατηρηθεί έτσι ώστε να επιτρέψει τη γρήγορη επανάληψη των άμεσων διερευνητικών συνομιλιών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας».
Τα έξι σημεία στο προσχέδιο που αφορούν την Τουρκία
- Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επανήλθε στα συμπεράσματά του της 1-2ης Οκτωβρίου σχετικά με τις σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία υπό το φως της κατάστασης στην Ανατολική Μεσόγειο. Δυστυχώς, η Τουρκία έχει εμπλακεί σε μονομερείς ενέργειες και προκλήσεις και κλιμάκωσε τη ρητορική της εναντίον της ΕΕ, των κρατών μελών της ΕΕ και των Ευρωπαίων ηγετών. Οι τουρκικές μονομερείς και προκλητικές δραστηριότητες στην Ανατολική Μεσόγειο συνεχίζονται, συμπεριλαμβανομένης της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης της Κύπρου. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σημείωσε την απόσυρση του πλοίου Oruc Reis από την Τουρκία και πιστεύει ότι αυτό πρέπει διατηρηθεί έτσι ώστε να επιτρέψει την γρήγορη επανάληψη των άμεσων διερευνητικών συνομιλιών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
- Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαίωσε ότι η ΕΕ έχει στρατηγικό ενδιαφέρον για την ανάπτυξη μιας συνεργασίας και αμοιβαία επωφελούς σχέσης με την Τουρκία. Η προσφορά για μια θετική ατζέντα ΕΕ-Τουρκίας παραμένει στο τραπέζι, εάν η Τουρκία επιθυμεί να προωθήσει μια πραγματική εταιρική σχέση με την Ένωση και τα κράτη μέλη της και να επιλύσει τις διαφορές μέσω του διαλόγου και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Η προτεινόμενη ειδική έμφαση μιας τέτοιας θετικής ατζέντας ΕΕ-Τουρκίας είναι στους τομείς της οικονομίας και του εμπορίου, των επαφών μεταξύ ανθρώπων, των διαλόγων υψηλού επιπέδου και της συνεχούς συνεργασίας σε θέματα μετανάστευσης. Η ΕΕ είναι επίσης πρόθυμη να συνεχίσει να παρέχει οικονομική βοήθεια για την υποστήριξη φιλοξενίας Σύρων προσφύγων στην Τουρκία.
- Παράλληλα, ωστόσο, η ΕΕ παραμένει προσηλωμένη στην υπεράσπιση των συμφερόντων της και των συμφερόντων των κρατών μελών της καθώς και στην προάσπιση της περιφερειακής σταθερότητας. Από την άποψη αυτή, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο:
- καλεί το Συμβούλιο να προετοιμάσει πρόσθετες καταχωρίσεις βάσει της απόφασής του (ΚΕΠΠΑ) 2019/1894 και, εάν χρειαστεί, να εργαστεί για την επέκταση του πεδίου εφαρμογής της απόφασης,
- καλεί τον ύπατο εκπρόσωπο και την Επιτροπή να υποβάλουν εκθέσεις σχετικά με την πορεία των πολιτικών και οικονομικών σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας, καθώς και για τις επιλογές για το πώς θα εξεταστούν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου 2021
- η ΕΕ θα επιδιώξει να συντονίσει αυτά τα θέματα με τις ΗΠΑ. - Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδίκασε τα τουρκικά μονομερή βήματα στο Βαρώσι, ζήτησε τον πλήρη σεβασμό των ψηφισμάτων 550 και 789 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και επανέλαβε την πλήρη δέσμευσή του και την υποστήριξή του σε μια ολοκληρωμένη διευθέτηση στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών.
- Όσον αφορά τα περιφερειακά ζητήματα, ιδίως τη Λιβύη, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάλεσε όλους τους φορείς να ενεργήσουν σύμφωνα με τις αρχές της διαδικασίας του Βερολίνου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση υπενθυμίζει την προσφορά υποστήριξης της λιμενικής ακτοφυλακής μέσω εκπαίδευσης και παρακολούθησης, καθώς και της παροχής εξοπλισμού και σκαφών, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένου του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου.
- Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζήτησε από τον ύπατο εκπρόσωπο να συνεχίσει τις προετοιμασίες της πολυμερούς διάσκεψης για την Ανατολική Μεσόγειο.
Η Αθήνα ζητά σαφές μήνυμα προς την Τουρκία
Στόχος της ελληνικής κυβέρνησης είναι να υπάρξει ένα «σαφές μήνυμα» προς την Αγκυρα όσον αφορά τις τουρκικές προκλήσεις στη Μεσόγειο. Ο πρωθυπουργός χθες, σε τηλεδιάσκεψη του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, τόνισε ότι η Τουρκία απέρριψε την προσφορά της Ευρώπης να ακολουθήσει μια θετική ατζέντα, επιλέγοντας τον δρόμο των μονομερών ενεργειών, που τη φέρνει αντιμέτωπη με συνέπειες, με την Αγκυρα να ισχυρίζεται την ίδια ώρα πως η Ελλάδα είναι αυτή που «αποφεύγει τον διάλογο». Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επεσήμανε πως η Τουρκία επέλεξε να ηρεμήσει προσχηματικά την κατάσταση, λίγο πριν από την Σύνοδο Κορυφής, αποσύροντας το Oruc Reis, ενώ αναφέρθηκε και στις προκλήσεις στο Βαρώσι. «Δεν μπορούμε να περιμένουμε ότι η Τουρκία θα αλλάξει τη συμπεριφορά της αν δεν της ασκηθεί πίεση», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Μητσοτάκης.
Ακόμη, αναφέρθηκε και στο ζήτημα του εμπάργκο στην αγορά όπλων, λέγοντας πως «δεν γίνεται τα κράτη-μέλη να εξάγουν επιθετικά όπλα στην Τουρκία, όπλα που στρέφονται εναντίον άλλων κρατών-μελών».
Ποιοι είναι σκεπτικοί για κυρώσεις
Και ενώ μεγαλώνει η λίστα των κρατών που ζητούν να επιβληθούν κυρώσεις στην Τουρκία, υπάρχουν χώρες που κρατούν πιο ήπια στάση. Μεταξύ αυτών η Ισπανία, η Ιταλία, η Πολωνία, η Ουγγαρία και η Μάλτα, ενώ στην περίπτωση της Γερμανίας, αν και έχει ασκηθεί κριτική το τελευταίο διάστημα κατά της Τουρκίας, παραμένει άλυτο μυστήριο η στάση της Μέρκελ σήμερα. Οπως αναφέρει στην Deutche Welle ο Γκίντερ Ζόιφερτ, επικεφαλής του Κέντρου Εφαρμοσμένων Τουρκικών Σπουδών στο Βερολίνο, ο λόγος που ορισμένες χώρες είναι σκεπτικές, είναι για το πόσο θα πληγεί η τουρκική οικονομία αν επιβληθούν κυρώσεις.
«Σε ορισμένα κράτη-μέλη της ΕΕ, που είχαν προηγουμένως θετική εικόνα για την Τουρκία, επικρατεί τώρα μια αρκετά αρνητική αντίληψη – και λόγω της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Για παράδειγμα στην Ισπανία, την Ιταλία και την Πολωνία. Ταυτόχρονα ωστόσο φοβούνται, ειδικά η Ισπανία και η Ιταλία, ότι πιθανές κυρώσεις θα μπορούσαν να βλάψουν την τουρκική οικονομία και συνεπώς να έρθουν σε αντίθεση με τα οικονομικά τους συμφέροντα» ανέφερε, εκτιμώντας πως θα επιβληθούν κυρώσεις τελικά καθώς «η Τουρκία δεν εκπληρώνει καμία από τις προϋποθέσεις που διατύπωσε η ΕΕ στη Σύνοδο Κορυφής την 1η Οκτωβρίου, προκειμένου να ξεκινήσει μια θετική ατζέντα των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας».
Ο Ζόιφερτ σχολίασε επίσης πως υπάρχουν χώρες που έχουν «χάσει την υπομονή τους» με την Αγκυρα και εντάσσονται πλέον στο γκρουπ που υποστηρίζει να επιβληθούν κυρώσεις.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
