Η πιστοποίηση της ύπαρξης ενός από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα φυσικού αερίου στον κόσμο στο τεμάχιο 6 της κυπριακής ΑΟΖ, και ειδικότερα στο οικόπεδο Cronos 1, αποτελεί, σύμφωνα με διπλωματικούς κύκλους της Αθήνας, ακόμα μία μεγάλη ευκαιρία για διαμόρφωση πλαισίου συνύπαρξης και συνεργασίας όλων των εμπλεκομένων κρατών στην Ανατολική Μεσόγειο, και ειδικότερα έναν επαναπροσδιορισμό των σχέσεων της Ελλάδας (και της Κύπρου…) με την Τουρκία.
Η καθοριστική διαφορά, σύμφωνα με διπλωματική πηγή στην ελληνική πρωτεύουσα, είναι ότι τώρα οι όποιες συζητήσεις δεν γίνονται στο πλαίσιο του «εάν βρεθεί αξιόλογο κοίτασμα», αλλά με βάση την πιστοποιημένη ύπαρξή του, που δημιουργεί νέα δεδομένα στην ευρύτερη περιοχή και κινητοποιεί δυνάμεις οι οποίες έως τώρα παρέμεναν από απρόθυμες, έως αδιάφορες.
Τα μεγάλα συμφέροντα
Με αυτή την εξέλιξη, οι μεγαλύτεροι «παίκτες» του δυτικού κόσμου έχουν συμφέροντα στην περιοχή: Πρώτες από όλους οι ΗΠΑ, που αναζητούν τρόπους σταθεροποίησης της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ, αλλά δεν τα έχουν καταφέρει λόγω κυρίως της αποσταθεροποιητικής, αναθεωρητικής και φιλικής προς τη Ρωσία στάσης του καθεστώτος Ερντογάν.
Στη συνέχεια, μεγάλα οικονομικά συμφέροντα έχουν τόσο η Γαλλία όσο και η Ιταλία, καθώς την ανακάλυψη έκανε η κοινοπραξία της γαλλικής TotalEnergies με την ιταλική Eni. Προφανώς συμφέρον από την εκμετάλλευση του κοιτάσματος έχει όλη η ευρωπαϊκή ήπειρος, στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης και της απεξάρτησης από το φυσικό αέριο της Ρωσίας.
Ωστόσο, σημαντικά οφέλη θα έχει και το Ισραήλ, που οι γεωπολιτικές εξελίξεις των τελευταίων μηνών το έχουν αναγάγει σε κεντρικό παράγοντα διαμόρφωσης των ισορροπιών στην Ανατολική Μεσόγειο.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο μόνος παράγοντας που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την προοπτική εκμετάλλευσης του τεράστιου κοιτάσματος είναι η Τουρκία. Τώρα, όμως, υπάρχει σαφές πεδίο αξιοποίησης, οπότε οι ενστάσεις και οι «δυσκολίες» που επικαλείται συνήθως η Άγκυρα, καθώς και η αναθεωρητική πολιτική της, μπορούν να συνασπίσουν απέναντί της μια πολύ ισχυρή σύμπραξη συμφερόντων πολιτικών, κρατικών και οικονομικών, κάνοντας την επιμονή της στην πολιτική που ακολουθεί, εξαιρετικά επιζήμια για την ίδια.
Στο διπλωματικό παρασκήνιο αναζητούνται τρόποι εξεύρεσης λύσης με ενσωμάτωση όλων των κρατών της περιοχής σε ένα μοντέλο λύσης που θα επιτρέψει την άμεση (αρχής γενομένης σε περίπου έναν χρόνο) εκμετάλλευση του Cronos1.
Σε αυτή την προσπάθεια αξιολογούνται όλα τα δεδομένα, όπως η απόφαση του υπουργείου Ενέργειας της Κύπρου να ανακοινώσει την πραγματοποίηση νέας γεώτρησης στο τεμάχιο 6 της κυπριακής ΑΟΖ, ή οι -ως τώρα…- κινήσεις «εντός ορίων» του τουρκικού γεωτρύπανου «Αμπντουλχαμίτ Χαν».
Το καλό και το κακό σενάριο
Το «καλό σενάριο» είναι η Άγκυρα να δώσει χώρο και περιθώρια στην παρασκηνιακή διπλωματική προσπάθεια διαμόρφωσης ενός περιβάλλοντος συνεργασίας στην περιοχή, με επίκεντρο την εκμετάλλευση του τεράστιου κοιτάσματος. Σε αυτή την περίπτωση η ελληνική πλευρά είναι διατεθειμένη να παίξει ενεργό ρόλο στη επιτυχία του εγχειρήματος.
Το μεγάλο «αγκάθι» εδώ είναι η αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας, ως συνέπεια της αναγνώρισης ότι το κοίτασμα ευρίσκεται εντός της κυπριακής ΑΟΖ.
Από την άλλη μεριά, το «κακό σενάριο» είναι η Τουρκία να οξύνει ακόμα περισσότερο την κατάσταση εκβιάζοντας και απειλώντας, όπως το συνηθίζει, και να αντιδράσει στην εύλογη σκλήρυνση της στάσης από δυνάμεις που έχουν συμφέροντα στην εκμετάλλευση του κοιτάσματος, με την ενδυνάμωση μιας «αντισυμμαχίας» της με χώρες που επίσης μπορεί να ευνοούνται από τον αναθεωρητισμό και την αντίθεσή τους στην κυρίαρχη αντίληψη της Δύσης.
Σε κάθε περίπτωση, καταλήγουν την εκτίμησή τους οι ίδιες πηγές, το κοίτασμα αυτό φέρει τους πάντες ενώπιον των ευθυνών τους: Είτε θα επιχειρηθεί με αξιώσεις η εξεύρεση ενός κοινού modus vivendi, ή οι δυνάμεις που αντιτίθενται στο διεθνές δίκαιο θα αποδείξουν την ισχύ τους «επί του πεδίου».
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
