Η νέα όξυνση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, με αποκλειστική ευθύνη και πάλι της Άγκυρας, αυτή τη φορά έχει μια νέα διάσταση: Ότι το τουρκικό πολιτικό κατεστημένο δεν ακολουθεί, όπως συνέβαινε παλαιότερα, τις προκλήσεις και τις λεκτικές υπερβολές του Ταγίπ Ερντογάν, αλλά αντίθετα αυτονομείται και πιέζει τον «σουλτάνο» είτε ως ενδοτικό, είτε ως αδύναμο να χειριστεί τις σχέσεις της χώρας του με την Ελλάδα.
Μετά τις αμετροεπείς δηλώσεις του Τούρκου προέδρου, σύμφωνα με τις οποίες «για μένα δεν υπάρχει Μητσοτάκης, δεν πρόκειται να συναντηθώ ποτέ πια με αυτό το άτομο», ξέσπασε σφοδρή πολιτική αντιπαράθεση στο εσωτερικό της Τουρκίας:
Ο συνεταίρος του Ερντογάν στην κυβέρνηση, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, έφτασε δημοσίως να προπαγανδίζει την αποχώρηση της χώρας του από το ΝΑΤΟ, ενώ ο πρώην πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου επετέθη με σφοδρότητα στον Ερντογάν, κατηγορώντας τον για απαράδεκτη καθυστέρηση στην αντίδρασή του για την εν γένει παρουσία του κ. Μητσοτάκη στην Ουάσιγκτον και ειδικότερα για την ομιλία του στο Κογκρέσο.
Τουρκία, «ο ταραχοποιός του ΝΑΤΟ»
Πράγματι, στην πλειοψηφία του διεθνούς τύπου η Τουρκία εμφανίζεται ως «ο ταραχοποιός του ΝΑΤΟ». Πρώτον, διότι απειλεί ευθέως με βέτο την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και, δεύτερον, γιατί επανέφερε, μετά από μια σύντομη περίοδο ύφεσης, την ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Αυτό που ενοχλεί την Τουρκία είναι μια δομικού τύπου αλλαγή στην ελληνική στάση, η οποία ως τώρα επί δεκαετίες ήταν «αμυντική», δηλαδή δεν διεκδικούσε τίποτα, περιοριζόμενη σε απλές αναφορές περί «εφαρμογής του Διεθνούς Δικαίου».
Η Τουρκία και προσωπικά ο Ερντογάν φαίνεται ότι αιφνιδιάστηκαν από την αλλαγή της ελληνικής στάσης, που τώρα ξεκάθαρα διεκδικεί το τέλος των υπερπτήσεων, δηλαδή την έμπρακτη αποδοχή από την Τουρκία των ορίων της εθνικής μας κυριαρχίας στον αέρα.
Τη συγκεκριμένη αναφορά σε υπερπτήσεις έκανε δημόσια ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην ομιλία του στον αμερικανικό Κογκρέσο, ενώ εξήγησε αναλυτικά στην κατ’ ιδίαν συνάντησή του με τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν τα προβλήματα που θέτουν στις σχέσεις καλής γειτονίας, τις οποίες η Ελλάδα επιδιώκει, οι καθημερινές υπερπτήσεις τουρκικών μαχητικών πάνω από ελληνικά νησιά.
Σε αυτή τη φάση της συζήτησής τους, έδειξε στον πρώτο πολίτη των ΗΠΑ τον χάρτη της «Γαλάζιας Πατρίδας» των Τούρκων. Επίσης, το τέλος των υπερπτήσεων ζήτησε και ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, αναφερόμενος στις τουρκικές αντιδράσεις, αλλά και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου, απαντώντας σε ερώτηση στην ενημέρωση των πολιτικών συντακτών.
Τι έχει εξοργίσει την Αγκυρα
Υπάρχει και μια ακόμα πτυχή της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής που έχει εξοργίσει την Άγκυρα και έχει οδηγήσει τον Ταγίπ Ερντογάν σε αυτές τις ακραίες δηλώσεις: Η ελληνική κυβέρνηση σε καθεμιά από τις πυκνές επαφές της με τους πολλούς συμμάχους της Ελλάδας, εξηγεί με απλό και πειστικό τρόπο ότι η πολιτική της Τουρκίας διευκολύνει όσο κανείς άλλος τις ρωσικές επιδιώξεις αυτή την περίοδο.
Δηλαδή η Ελλάδα συνδέει ευθέως -όταν δεν ταυτίζει- την τουρκική εξωτερική πολιτική με τα ρωσικά συμφέροντα, τόσο στον γεωπολιτικό τομέα (με την άρνηση της ένταξης των δύο σκανδιναβικών χωρών στην Ατλαντική Συμμαχία) όσο και στον ενεργειακό (με τις υπερπτήσεις πάνω από την Αλεξανδρούπολη και τη νέα περίοδο έντασης που άνοιξε), με αποτέλεσμα το κλίμα που διαμορφώνει η Τουρκία να μη βοηθά καθόλου στη συνεργασία για τη μετατροπή της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ σε κεντρικό παράγοντα ενεργειακής απεξάρτησης από τη Ρωσία.
Οι νέες εκφάνσεις της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής
Οι δύο αυτές νέες εκφάνσεις της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής «πέρασαν» σε πολύ μεγάλο βαθμό στην αμερικανική πολιτική κι επιχειρηματική ελίτ, με τις οποίες συναντήθηκε ο κ. Μητσοτάκης κατά τα πρόσφατα ταξίδια του σε Ουάσιγκτον και Βοστώνη. Η αντίδραση της ηγεσίας της υπερδύναμης ήταν τέτοια, που δικαίως θορυβήθηκε ο Τούρκος πρόεδρος. Ειδικά με την απειλή βέτο, στις ΗΠΑ και αλλού αναπτύχθηκε ο προβληματισμός περί της ανεύρεσης τρόπου για αποπομπή ενός μέλους του ΝΑΤΟ, εάν αυτό δεν στηρίζει πλήρως τις αρχές της Συμμαχίας.
Παρά το ότι μια τέτοια λύση δεν είναι ώριμη να προχωρήσει, είναι ωστόσο ενδεικτική του κλίματος που έχει δημιουργηθεί για την τουρκική πολιτική ηγεσία σε Ουάσιγκτον και άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, κάτι που επέτεινε τον τουρκικό πολιτικό «εμφύλιο» στο εσωτερικό της γείτονος χώρας και πίεσε ακόμα περισσότερο τον Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος σε λίγους μήνες θα είναι υποχρεωμένος να προκηρύξει προεδρικές εκλογές, με όλες τις δημοσκοπήσεις να του δίνουν ελάχιστες πιθανότητες επανεκλογής. Αυτά τα έχει συνυπολογίσει η Αθήνα και περιμένει νέες προκλητικές κινήσεις από την Άγκυρα, ωστόσο στο πεδίο της διεθνούς διπλωματίας φαίνεται ότι η Ελλάδα είναι, πλέον, πολύ πιο μπροστά από την Τουρκία.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
