Μέσα σε ένα εντελώς νέο περιβάλλον πραγματοποιήθηκε χθες η τριμερής συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ στην Αθήνα.
Πέραν της δεδομένης σύσφιξης των σχέσεων μεταξύ των τριών χωρών, η χθεσινή τριμερής εξελίχθηκε υπό το φως των νέων δεδομένων που δημιούργησε ο πόλεμος στην Ουκρανία και η απόφαση της Ευρώπης να απεξαρτηθεί το συντομότερο από την ενέργεια που προμηθεύεται από τη Ρωσία.
Αυτό ανοίγει μεγάλες προοπτικές αξιοποίησης τόσο των κοιτασμάτων της Ανατολικής Μεσογείου, όσο και δημιουργίας διαύλων διέλευσης της ενέργειας από Ασία και Αφρική προς την Ευρώπη. Και στις δυο περιπτώσεις, ο ρόλος της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ θα είναι καθοριστικός.
Οπως είπε μετά την συνάντησή του με τους δύο ομολόγους του ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, «εξετάσαμε τρόπους επέκτασης της συνεργασίας μεταξύ των χωρών μας σε πολλούς τομείς, την ενέργεια, τις μεταφορές, την πολιτική προστασία, καθώς και την οικονομία, τον τουρισμό, το εμπόριο. Η στρατηγική μας συνεργασία βασίζεται σε γερά θεμέλια, καθώς μοιραζόμαστε ένα κοινό όραμα για ειρήνη, σταθερότητα και ευημερία για την περιοχή μας». Αυτό που δεν είπε ο υπουργός, αλλά το υπονόησε, είναι ότι τώρα η γεωπολιτική και η γεωοικονομία προσφέρουν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία επίτευξης αυτών των στόχων.
Οι τρεις χώρες έχουν κοινή ανάγνωση των περιφερειακών προκλήσεων, των αιτίων τους και των παραγόντων που τις δημιουργούν και τις επωάζουν. Χωρίς το Ισραήλ να κλείνει την πόρτα στην Τουρκία, οι πληροφορίες αναφέρουν πως στο πλαίσιο της τριμερούς ο κ. Λαπίντ στήριξε πλήρως τις κοινές προοπτικές των τριών κρατών. Άλλωστε ο κ. Δένδιας το ξεκαθάρισε λέγοντας ότι «η εταιρική μας σχέση δεν επηρεάζεται από άλλες περιφερειακές εξελίξεις ή σχέσεις με τρίτες χώρες», δηλαδή την Τουρκία.
Ο μηχανισμός «3+1»
Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι επιχειρήθηκε από τους τρεις υπουργούς Εξωτερικών μια πρώτη καταγραφή του οδικού χάρτη για περισσότερη συνεργασία στον ενεργειακό τομέα, καθώς και τα προβλήματα που αναμένεται να ανακύψουν, στα οποία θα αναζητηθούν προτεινόμενες λύσεις.
Σε αυτό το πλαίσιο και υπό το φως των νέων εξελίξεων, δόθηκε νέα δυναμική στον μηχανισμό «3+1», δηλαδή στην προσθήκη των Ηνωμένων Πολιτειών στην τριμερή. Κάθε άλλο, άλλωστε, παρά τυχαία ήταν η συγχρονισμένη επίσκεψη της υφυπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Βικτόρια Νούλαντ, η οποία συναντήθηκε πρώτα με τους τρεις υπουργούς Εξωτερικών (στο διάστημα του μεσημεριανού γεύματος) και αργότερα με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, προκειμένου να συζητήσουν τις περιφερειακές εξελίξεις (όπως και η τριμερής) υπό των φως των εξελίξεων στην Ουκρανία.
Οι έντονες διεργασίες για τη δημιουργία μιας νέας αρχιτεκτονικής στην περιοχή αποτυπώνονται και στην πρόσφατη υπουργική συνάντηση στην έρημο Νεγκέβ, δηλαδή στα εδάφη του Ισραήλ, με τη συμμετοχή κρατών όπως το Μπαχρέιν, η Αίγυπτος, το Μαρόκο, τα Εμιράτα και οι ΗΠΑ, δηλαδή χωρών κάποιες από τις οποίες πριν λίγο διάστημα δεν είχαν καμία απολύτως επαφή με το Ισραήλ.
Από την πλευρά του ο Νίκος Δένδιας μίλησε εκτενώς στους ομολόγους του για την πρόσφατη επίσκεψή του στη Μαριούπολη με την ευρεία ελληνική ομογένεια και ευχαρίστησε τον ΥΠΕΞ του Ισραήλ για τη βοήθεια της χώρας του στην εκκένωση της Μαριούπολης από όσο το δυνατόν περισσότερους κατοίκους της. Έκανε λόγο για εγκλήματα πολέμου στην πόλη αυτή, ενώ μετέφερε τις εμπειρίες του και από την επίσκεψή του στην Οδησσό.
Όπως ήταν αναμενόμενο, Αθήνα και Λευκωσία έθεσαν και πάλι το ζήτημα που ανεφύη στην Ουκρανία, απειλεί όμως και την περιοχή μας: «Ο ρεβιζιονισμός, οι παραβιάσεις βασικών αρχών του Διεθνούς Δικαίου όπως η ανεξαρτησία, η κυριαρχία και η εδαφική ακεραιότητα των κρατών είναι καταδικαστέες», είπε ο Νίκος Δένδιας στις δηλώσεις του, φωτογραφίζοντας την τουρκική πολιτική, και πρόσθεσε ότι «η ταχεία απάντηση της Διεθνούς Κοινότητας, έστειλε ένα σαφές μήνυμα ότι τέτοιες πρακτικές δεν είναι αποδεκτές στον 21ο αιώνα… Αυτό δεν ισχύει μόνο για τη Ρωσία. Οι χώρες που οραματίζονται έναν τέτοιο αναθεωρητισμό θα πρέπει να το λαμβάνουν υπόψη».
Ειδικά στον ενεργειακό τομέα, οι τρεις υπουργοί (αλλά και η κυρία Νούλαντ) συμφώνησαν ότι η διαφοροποίηση των προμηθειών φυσικού αερίου έχει καταστεί κορυφαία προτεραιότητα. Συζητήθηκε και πάλι η δημιουργία του αγωγού EastMed όπως και η διασύνδεση Ευρώπης-Ασίας για μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Η σύνδεση με το Κυπριακό
Οι τρεις υπουργοί συνέδεσαν την πληγή της Ουκρανίας με το Κυπριακό, καθώς είναι παράλληλα προβλήματα, και υπογράμμισαν ότι όλα τα μέρη του προβλήματος που αποτελεί άλυτο ζήτημα επί μισόν αιώνα στην Ανατολική Μεσόγειο οφείλουν να καταβάλουν τις απαραίτητες προσπάθειες για να εξασφαλίσουν μια δίκαιη, βιώσιμη και μόνιμη λύση στο Κυπριακό, στη βάση των σχετικών ψηφισμάτων κι αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Πέραν αυτών, οι τρεις υπουργοί συζήτησαν και τα πάγια ζητήματα που θέτει το Ισραήλ, δηλαδή τρομοκρατικές επιθέσεις που υπέστη η χώρα αυτή από κύκλους προερχόμενους από το Ιράν, καθώς και το Παλαιστινιακό ζήτημα που συνεχίζει να αποτελεί παράγοντα αστάθειας στην Μέση Ανατολή.
Εγινε σαφές, πάντως, και στο πλαίσιο της χθεσινής τριμερούς, ότι μια βιώσιμη, συνολική διευθέτηση των προβλημάτων της Ανατολικής Μεσογείου, που θα επιτρέψει στην περιοχή να γίνει η «καρδιά» της ενεργειακής τροφοδοσίας της Ευρώπης για τις επόμενες δεκαετίες, θα πρέπει προβλήματα που έχουν χρονίσει, όπως το Κυπριακό και το Παλαιστινιακό, να βρεθεί τρόπος επίλυσής τους χωρίς να θίγεται ο πυρήνας των διεκδικήσεων των κατοίκων αυτών των περιοχών.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
