Βαθιές παραμένουν οι διαφορές στο εσωτερικό των 27 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τους τρόπους που πρέπει να αντιμετωπιστεί το οξύ κύμα ακρίβειας το οποίο σαρώνει την ευρωπαϊκή ήπειρο και οδηγεί σε απόγνωση τη μεγάλη πλειονότητα των πολιτών της.
Μπορεί τα περισσότερα κράτη-μέλη, όπως έγινε φανερό χθες και προχθές κατά τη διάρκεια της άτυπης Συνόδου Κορυφής στο Παρίσι, να συγκλίνουν στην ιδέα του κοινού ευρωπαϊκού χρέους (δηλαδή ενός είδους ευρωομολόγου), ωστόσο υπάρχει μια ισχυρή μειοψηφία (με επικεφαλής τη Γερμανία) που παραμένει αμετάπειστη και συνεχίζει να αρνείται.
Το θέμα -όπως γίνεται πάντοτε σε παρόμοιες περιπτώσεις στο εσωτερικό των 27- παραπέμφθηκε στην τακτική Σύνοδο Κορυφής της 24ης Μαρτίου, με την ελπίδα έως τότε να έχουν τελεσφορήσει οι παρασκηνιακές διαβουλεύσεις και να υπάρξει η απόφαση για ένα θέμα που σίγουρα θα βρουν μπροστά τους οι Ευρωπαίοι ηγέτες.
Άλλωστε, σε δύο εβδομάδες μετά τη Σύνοδο Κορυφής του Μαρτίου, δηλαδή στις 10 Απριλίου, διεξάγεται στη Γαλλία ο πρώτος γύρος των προεδρικών εκλογών και κατά συνέπεια ο Εμανουέλ Μακρόν είναι ο πρώτος που επείγεται να φθάσει η Ευρώπη σε μια κοινή απόφαση για την αντιμετώπιση της ακρίβειας.
Παράλληλα οι 27 αρχίζουν να κάνουν τα πρώτα δειλά βήματα για κοινή αμυντική θωράκιση, που σε αυτή την φάση θα είναι παραπληρωματική του ΝΑΤΟ, ώστε να μην διαταραχθούν οι διατλαντικές σχέσεις αλλά και διότι η Ευρώπη δεν έχει λάβει απόφαση πλήρους στρατιωτικής απεξάρτησης από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Στον ενεργειακό τομέα, κοινή είναι η απόφαση για όσο το δυνατόν συντομότερη απεξάρτηση από την Ρωσία, δηλαδή μετάβαση από την εποχή των υδρογονανθράκων σε εκείνη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Και στα δυο θέματα υπάρχουν διαφορές ως προς την χρηματοδότηση, ωστόσο υπάρχει κι αισιοδοξία ότι αυτές θα καμφθούν.
Οι 4 άξονες Μητσοτάκη
Σε ένα περιβάλλον αλλαγών και ανάγκης για γρήγορες και σωστές αποφάσεις, η Ελλάδα κινήθηκε πάνω σε τέσσερις βασικούς άξονες που εξυπηρετούν ταυτόχρονα την Ευρώπη ως σύνολο αλλά και τις ελληνικές επιδιώξεις. Ειδικότερα, οι άξονες του πρωθυπουργού στην άτυπη Σύνοδο Κορυφής είναι οι εξής:
1. Η Ελλάδα συμμετέχει στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης
Ο πρωθυπουργός έκανε μνεία της δοκιμασίας που περνούν οι ομογενείς μας στην Μαριούπολη και την επείγουσα ανάγκη για κατάπαυση του πυρός, ώστε να δημιουργηθούν ανθρωπιστικοί διάδρομοι για όσους θέλουν να απομακρυνθούν από την εμπόλεμη ζώνη. Υπογράμμισε ότι μέσα σε δυο εβδομάδες έχουν καταγραφεί περί τα 2 εκατομμύρια πρόσφυγες, αριθμός που σε άλλες κρίσεις όπως εκείνη της Συρίας έκανε μήνες να φτάσει σε αυτό το επίπεδο. Η Ελλάδα, είπε ο κ. Μητσοτάκης, είναι έτοιμη να υποδεχθεί πρόσφυγες από την Ουκρανία, παρά το ότι (όπως συμπλήρωσε προς τους εταίρους του) «αυτή την αλληλεγγύη χωρίς αστερίσκους δυστυχώς δεν την είδαμε όταν η χώρα μας αντιμετώπισε αντίστοιχες προκλήσεις και ζήτησε μετ’ επιτάσεως ευρωπαϊκή αλληλεγγύη κι έναν δίκαιο καταμερισμό βαρών». Τέλος, θεώρησε ότι αυτή η στάση της Ελλάδας μπορεί να γίνει απαρχή για να προχωρήσει η συζήτηση σχετικά με το κοινό Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου με δίκαιο επιμερισμό των βαρών.
2. Ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία
Σε αυτό το σημείο ο πρωθυπουργός κατέστησε σαφές ότι η «όσο το δυνατόν συντομότερη απεξάρτηση» δεν σημαίνει «άμεση απεξάρτηση», καθώς πρέπει να προηγηθεί η διεύρυνση των προμηθευτών φυσικού αερίου, όπου η Ελλάδα μπορεί να παίξει πολύ σημαντικό ρόλο ως πύλη εισόδου για υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG). Παράλληλα πρέπει να απομακρυνθούμε από τους υδρογονάνθρακες στο πλαίσιο του «Fit for 55» (τον Δεκέμβριο του 2020 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε να αναβαθμίσει την εθνικά καθορισμένη συμβολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή τον κλιματικό της στόχο για το 2030, αυξάνοντας τον στόχο μείωσης των εκπομπών σε τουλάχιστον 55% -net- έως το 2030, από 40% που ήταν τότε). Προανήγγειλε ταχύτερες αδειοδοτήσεις στις εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών συστημάτων κι ανεμογεννητριών και τόνισε ότι αυτή η εξέλιξη θα οδηγήσει σε πολύ φθηνότερες τιμές ενέργειας στον τελικό καταναλωτή.
3. Βραχυπρόθεσμοι τρόποι αντιμετώπισης της ακρίβειας στην ενέργεια
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης στάθηκε ιδιαίτερα στην πρόταση που κατέθεσε στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για μια συνολική ευρωπαϊκή παρέμβαση στην χονδρεμπορική αγορά του φυσικού αερίου. Μάλιστα ο Έλληνας πρωθυπουργός ζήτησε στα συμπεράσματα του Συμβουλίου να γίνει ρητή αναφορά στην ανακοίνωση της ΕΕ (8/3/2022) που αναφέρει ότι -μεταξύ άλλων- θα εξεταστεί η επιβολή πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου, καθώς η συγκεκριμένη αγορά εμφανίζει έντονα σημάδια κερδοσκοπίας.
Σημαντική ήταν και η παρατήρηση ότι τις τελευταίες 4 ημέρες -δηλαδή αμέσως μόλις δόθηκε η πρόταση Μητσοτάκη στη δημοσιότητα- η αγορά φυσικού αερίου έχει πέσει από τα 220 στα 115 ευρώ ανά θερμική μεγαβατώρα.
Στο φλέγον θέμα της βραχυπρόθεσμης αντιμετώπισης της ακρίβειας, ο πρωθυπουργός επέλεξε στις δηλώσεις του να καλύψει κάπως τις εσωτερικές διαφορές των 27 λέγοντας ότι «ζητήσαμε από την πρόεδρο της Κομισιόν να μας καταθέσει προτάσεις για τον τρόπο λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας».
Ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ευρωπαϊκών χωρών είναι υπέρ της άποψης ότι ένα πανευρωπαϊκό πρόβλημα αντιμετωπίζεται πανευρωπαϊκά (χωρίς να αναφερθεί ονομαστικά στην Γερμανία που προβάλλει τις πιο ισχυρές αντιδράσεις). Ανακοίνωσε ότι μέσα στην επόμενη εβδομάδα η κυβέρνηση θα παρουσιάσει πακέτο μέτρων στήριξης των εισοδημάτων των πιο ευάλωτων νοικοκυριών κι επιχειρήσεων, τα οποία θα είναι «έξυπνα» και όχι «οριζόντια».
4. Αμυντική συνεργασία της Ευρώπης
Η υπεράσπιση των γεωπολιτικών της συμφερόντων, όπως και των συμφερόντων των κρατών- μελών της, απέκτησε επείγοντα χαρακτήρα για την Ευρωπαϊκή Ένωση μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία. Απόδειξη είναι ότι οι χώρες που ανήκουν ταυτόχρονα στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ κάνουν μια προσπάθεια να φθάσουν τις αμυντικές δαπάνες τους στο 2% του ΑΕΠ τους, ενώ η Γερμανία κάνει μια τεράστια στροφή στην πολιτική της με το νέο εξοπλιστικό της πρόγραμμα ύψους €100 δισ.
Επίσης η Ελλάδα ζήτησε να υπάρξει στο κείμενο των συμπερασμάτων ειδική αναφορά στη ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής, ως συμπλήρωμα στο άρθρο 5 του ΝΑΤΟ που προβλέπει το ίδιο για τις χώρες-μέλη της Ατλαντικής Συμμαχίας.
Παράλληλα ο κ. Μητσοτάκης επανέφερε την πρότασή του για εξαίρεση των αμυντικών δαπανών που ξεπερνούν τον μέσο όρο των 27 της ΕΕ, από το να προσμετρώνται στα ελλείμματα και στα χρέη των κρατών, κάτι που ενδιαφέρει ιδιαίτερα τη χώρα μας που έχει υψηλά και τα δυο αυτά μεγέθη.
Ουσιαστικά στη διήμερη άτυπη συνάντηση των Ευρωπαίων ηγετών κατατέθηκαν οι προτάσεις, εκφράστηκαν τα μέτωπα και διατυπώθηκαν οι αντιρρήσεις σε όλο αυτό το φάσμα των θεμάτων, επί των οποίων η ΕΕ οφείλει να πάρει θέση και αποφάσεις. Η τελική καταγραφή του τι θα πραγματοποιηθεί από όλα τα παραπάνω και τι όχι, αναμένεται να γίνει στο τακτικό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 24ης-25ης Μαρτίου. Εκεί, όσα θέματα έχουν επιτύχει την ομοφωνία μέσα από διαπραγματεύσεις και συμβιβασμούς, θα ενδυθούν τον μανδύα της ευρωπαϊκής απόφασης. Τα άλλα θα παραμείνουν σε εκκρεμότητα έως ότου επιτευχθεί κι εκεί ομοφωνία, ή, αντίθετα, έως ότου αποσυρθούν.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
