Μετά από αρκετούς μήνες ύφεσης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, τις τελευταίες ημέρες παρατηρείται νέα έξαρση της προκλητικότητας της Άγκυρας, η οποία αυθαίρετα συνδέει την αποστρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών του ανατολικού Αιγαίου με την ελληνική κυριαρχία επ’ αυτών, ενώ το βράδυ της Πέμπτης στην τουρκική τηλεόραση εμφανίστηκε χάρτης όπου τα νησιά είχαν... τουρκικές ονομασίες, όπως «Μεντεσέ», «Σαντοράλ» κ.λπ.
Η θυελλώδης επιστροφή των τουρκικών προκλήσεων συντελείται μετά από μια πολύμηνη, αθόρυβη αλλά συστηματική προσπάθεια του καθεστώτος Ερντογάν να αποκαταστήσει όσες σχέσεις είναι εφικτό με παλαιούς συμμάχους της Τουρκίας, τους οποίους η αλαζονική και εριστική τακτική της Άγκυρας επί πολύ καιρό είχε μετατρέψει σε οιονεί αντιπάλους. Ο Ερντογάν αντελήφθη, κατά τη διάρκεια της πολύμηνης έντασης με την Ελλάδα, ότι η Τουρκία απομονώθηκε αργά αλλά σταθερά: Από την εποχή των πρώτων χρόνων της ηγεμονίας του, όταν όλα τα γειτονικά της κράτη είχαν από ουδέτερες έως ομαλές σχέσεις με την Τουρκία, έφτασε να μην έχει συμμαχικούς δεσμούς με κανένα εξ αυτών.
Επιχείρηση αποκατάστασης σχέσεων
Έτσι, αργά αλλά σταθερά το δίδυμο Ερντογάν-Τσαβούσογλου άρχισε να καλλιεργεί το έδαφος για αποκατάσταση των σχέσεων, ωστόσο τα πρώτα αποτελέσματα ήταν σοκαριστικά για την Άγκυρα: Τόσο το Ισραήλ όσο και η Αίγυπτος, δηλαδή οι δύο πρώτες χώρες με τις οποίες επιχείρησε εκ νέου προσέγγιση η Τουρκία, αρχικά της έκλεισαν με θόρυβο την πόρτα. Ωστόσο, η Άγκυρα θυμήθηκε το ιστορικό βάθος της διπλωματίας της και ανέσυρε από το χρονοντούλαπο πολλές πτυχές του «Επιτηδείου Ουδέτερου», δηλαδή της διπλωματικής της στρατηγικής κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν είχε κατορθώσει να έχει καλές σχέσεις και με τα δύο στρατόπεδα.
Με αυτό το δεδομένο, οι Ερντογάν-Τσαβούσογλου επέμειναν τόσο με το Ισραήλ, ιδιαίτερα μετά την αλλαγή του προσώπου του πρωθυπουργού, καθώς ο Μπενιαμίν Νετανιάχου ήταν «αδιαπέραστο τείχος» για την Τουρκία, όσο και με την Αίγυπτο του Αλ Σίσι. Σήμερα, παρά το ότι σε καμία περίπτωση οι σχέσεις του Ερντογάν με τις κυβερνήσεις Μπένετ και Αλ Σίσι δεν είναι όπως ήταν παλαιότερα, ωστόσο υπάρχει χαραμάδα συνεργασίας.
Επόμενος στόχος της Τουρκίας, η αποκατάσταση των σχέσεων με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Η πολύχρονη προνομιακή σχέση της Άγκυρας με το Κατάρ είχε δημιουργήσει βαθύ ρήγμα Τουρκίας-Σαουδικής Αραβίας και Τουρκίας-Εμιράτων. Με επιμονή και υπομονή ο Τούρκος ηγέτης «έχτισε» μια σχέση με τα Εμιράτα που επίσης δεν είναι τόσο στενή όπως πριν από δύο δεκαετίες, ωστόσο η πρόσφατη επίσκεψη Ερντογάν στο Άμπου Ντάμπι συνδυάστηκε με υπογραφή 13 συμφωνιών στους τομείς της άμυνας, του εμπορίου, της γεωργίας, των νέων τεχνολογιών κ.λπ. Το χάσμα που άνοιξε η «Αραβική Άνοιξη» ανάμεσα στην Άγκυρα, από τη μια, και το Ντουμπάι και το Ριάντ, από την άλλη, δείχνει να μικραίνει.
Αλλά και στη Λιβύη, ο Ερντογάν αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες στήριξης του Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπεϊμπά, ο οποίος αρνείται να παραιτηθεί από τη θέση του πρωθυπουργού, παρά το ότι η Βουλή των Αντιπροσώπων θεωρεί ότι η θητεία του έληξε και όρισε νέο πρωθυπουργό τον Φατί Μπασάγκα.
Η τακτική απέναντι σε Δύση και Ρωσία
Αντίθετα, η τακτική της Τουρκίας προς τη Δύση και ιδιαίτερα προς την Ευρώπη είναι διαφορετική: Εκεί η Άγκυρα παίζει το παιχνίδι «μην αφήσετε την οικονομία μου να καταρρεύσει γιατί αυτό θα έχει επιπτώσεις και στις δικές σας οικονομίες», κάτι που είναι αληθές. Συνεπώς, η Ευρώπη εμφανίζεται λιγότερο πρόθυμη (ποτέ δεν ήταν πολύ…) να επιβάλει στην Τουρκία συμμόρφωση με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, αυτή τη φορά λόγω της κατάστασης της τουρκικής οικονομίας.
Την ίδια ώρα, οι σχέσεις της Τουρκίας με τη Ρωσία έχουν αναβαθμιστεί, εξαιτίας της προμήθεια των αμυντικών συστημάτων S-400 από την Άγκυρα, παρά τη σφοδρή ενόχληση του ΝΑΤΟ. Κοντολογίς, η Τουρκία πλέον δείχνει με κάθε τρόπο ότι θέλει να θεωρείται μια περιφερειακή υπερδύναμη, χωρίς την έγκριση της οποίας δεν μπορεί να γίνει οποιαδήποτε διευθέτηση στην περιοχή του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου. Άλλωστε δεν έκρυψε την ικανοποίησή της από την ουσιαστική ματαίωση της κατασκευής του αγωγού EastMed από τις ΗΠΑ και την αντικατάστασή του από έναν αγωγό που θα φέρνει το φυσικό αέριο στην Ευρώπη περνώντας και μέσα από τουρκικά εδάφη.
Με τον «αέρα» της υπερδύναμης, λοιπόν, που μπορεί και επιβάλλει λύσεις -ή αρνήσεις λύσεων- στην ευρύτερη περιοχή, από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έως τη Λιβύη, η Τουρκία θεωρεί ότι είναι ώρα να πάει ένα βήμα πιο κάτω τις διεκδικήσεις της από την Ελλάδα, με πολιορκητικό κριό αυτή τη φορά την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών, την ώρα που η Άγκυρα έχει στρατοπεδεύσει λίγα μόλις χιλιόμετρα μακριά από τα μικρασιατικά παράλια μεγάλες στρατιωτικές δυνάμεις, τις οποίες ονομάζει με αυθάδεια «Στρατιά του Αιγαίου», για να μη μένει σε κανέναν αμφιβολία για τις τελικές της προθέσεις.
Σε αυτό το κλίμα, Αθήνα και Άγκυρα αναρωτιούνται -η καθεμιά με τον δικό της τρόπο και για τους δικούς της λόγους- αν συνεχίζουν να έχουν κάποια σημασία οι περιβόητες «διερευνητικές επαφές», ο νέος γύρος των οποίων είναι προγραμματισμένος για μεθαύριο, Δευτέρα…
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
