Δεν αιφνιδίασε κανέναν στην Ελλάδα η προσπάθεια της Τουρκίας να τα βάλει όλα στο τραπέζι αμέσως μόλις ορίστηκε η 25^η Ιανουαρίου ως η ημερομηνία έναρξης του 61^ου γύρου των διερευνητικών επαφών μεταξύ των δύο χωρών. Με αυτόν τον τρόπο η Άγκυρα επιχειρεί να τορπιλίσει τη διαδικασία, πριν καν αρχίσει, πιάνοντας το νήμα από εκεί που το άφησαν οι δύο διπλωματικές αποστολές το 2016.

Η τουρκική ατζέντα τα περιλαμβάνει όλα: Υφαλοκρηπίδα, χωρικά ύδατα, εναέριος χώρος, ελληνική κυριαρχία επί νησιών, αποστρατικοποίηση νησιών, δικαιοδοσία επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης. Η σημερινή ομιλία του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προς τους πρεσβευτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Άγκυρα, στην οποία κάλεσε την χώρα μας «να σταματήσει τις δραστηριότητες των τελευταίων ετών που αυξάνουν την ένταση, όπως οι παραβιάσεις του εναέριου χώρου και η παράνομη δράση της στο ζήτημα των νησιών», αποκαλύπτει τις τουρκικές προθέσεις.

Είναι σαφές ότι η επιχειρούμενη διεύρυνση του πλαισίου των διερευνητικών από την Άγκυρα εντάσσοντας σε αυτές όλες τις προκλητικές διεκδικήσεις της δεν μπορεί να βρει ανταπόκριση από την Αθήνα αφού το αντικείμενο της διαδικασίας, που ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2002, ήταν ένα και μοναδικό.

Η διερεύνηση εάν και κατά πόσον υπάρχει κοινό έδαφος και συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την έναρξη διαπραγματεύσεων που θα μπορούσαν ενδεχομένως να καταλήξουν σε συμφωνία για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας. Της μόνης δηλαδή διαφοράς, κατά την η πάγια θέση της χώρας μας, που υφίσταται μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.

Η έναρξη της διαφοράς επί της υφαλοκρηπίδας χρονολογείται από τον Νοέμβριο του 1973, όταν η τουρκική κρατική εταιρεία πετρελαίων χορήγησε άδειες για διεξαγωγή ερευνών στην ελληνική υφαλοκρηπίδα δυτικά των ελληνικών νησιών του Ανατολικού Αιγαίου. Η συνέχεια είναι γνωστή. Η Τουρκία όλα αυτά τα χρόνια επιχειρεί να παραβιάσει τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μας προκαλώντας επικίνδυνες εντάσεις, που λίγο έλειψε να οδηγηθούν σε ένοπλη σύγκρουση.

Οι διαπραγματεύσεις για το θέμα της υφαλοκρηπίδας άρχισαν τον Νοέμβριο του 1976, με τις δύο χώρες να συνυπογράφουν το Πρακτικό της Βέρνης αλλά τερματίστηκαν χωρίς αποτέλεσμα το 1981 εξαιτίας της αδιαλλαξίας της Άγκυρας.  

Οι θέσεις της Ελλάδας επί της ουσίας του ζητήματος της υφαλοκρηπίδας και των ορίων της, όπως εκφράζονται επίσημα από το υπουργείο Εξωτερικών, βασίζονται στις προβλέψεις του ισχύοντος δικαίου της θάλασσας, συμβατικού και εθιμικού και είναι οι εξής:

• Η Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας προβλέπει κυριαρχικά δικαιώματα του παρακτίου κράτους επί της υφαλοκρηπίδας, το εύρος της οποίας είναι τουλάχιστον 200 ν.μ., εφόσον το επιτρέπει η απόσταση μεταξύ των αντικειμένων ακτών. Τα δικαιώματα αυτά του παρακτίου κράτους υφίστανται ipso facto  και ab initio. Η Ελλάδα κύρωσε την ως άνω Σύμβαση με τον Ν. 2321/1995, που βάσει του Συντάγματος υπερισχύει κάθε αντίθετης διάταξης νόμου, αλλά και ως νεώτερος νόμος κατισχύει παντός παλαιότερου.
• Σύμφωνα με το άρθρο 121 (2) της Σύμβασης Δικαίου της Θάλασσας, όλα τα νησιά δικαιούνται αιγιαλίτιδας ζώνης, συνορεύουσας ζώνης, αποκλειστικής οικονομικής ζώνης (ΑΟΖ) και υφαλοκρηπίδας.  Οι ζώνες αυτές καθορίζονται σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις της Σύμβασης, όπως αυτές εφαρμόζονται στις ηπειρωτικές περιοχές.  Ο γενικός αυτός κανόνας αποτελεί και εθιμικό δίκαιο, δεσμεύει, δηλαδή, και τα κράτη που δεν είναι συμβαλλόμενα στη Σύμβαση.  Κατ’ εφαρμογή του κανόνα αυτού, όλα τα ελληνικά νησιά, σύμφωνα με το δίκαιο της θάλασσας, έχουν υφαλοκρηπίδα.
• Στο πλαίσιο αυτό, ζήτημα οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας τίθεται μόνον μεταξύ των αντικείμενων ακτών των ελληνικών νησιών που βρίσκονται απέναντι από την Τουρκία και των τουρκικών ακτών.
• Ως προς τη μέθοδο οριοθέτησης, πάγια θέση της χώρας μας αποτελεί ότι η οριοθέτηση όλων των θαλασσίων ζωνών, συμπεριλαμβανομένης της υφαλοκρηπίδας, θα πρέπει να γίνει με βάση την αρχή της ίσης απόστασης/μέσης γραμμής.

Σχετικά σημειώνεται ότι, σύμφωνα με το άρθρο 156 του Ν 4001/2011 (ΦΕΚ Α΄ 179 - «για τη λειτουργία Ενεργειακών Αγορών Ηλεκτρισμού και Φυσικού Αερίου, για Έρευνα, Παραγωγή και δίκτυα μεταφοράς Υδρογονανθράκων και άλλες ρυθμίσεις»), ελλείψει συμφωνίας οριοθέτησης με γειτονικά κράτη, το εξωτερικό όριο της ελληνικής υφαλοκρηπίδας είναι η μέση γραμμή μεταξύ των ελληνικών ακτών και των ακτών που είναι παρακείμενες ή αντικείμενες σε αυτές.

Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!