Είναι δισεκατομμυριούχοι, προσωπικοί φίλοι του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και μόλις τους «απονεμήθηκε» από την Παγκόσμια Τράπεζα ο τίτλος του εθνικού εργολάβου της Τουρκίας. Οι ιδιοκτήτες της τουρκικής κατασκευαστικής εταιρείας Limak, Νιχάτ Οζντεμίρ και Σεζάι Μπακακτσίτζ φιγουράρουν στη λίστα των δισεκατομμυριούχων του Forbes με περιουσία 1,9 δισ. δολαρίων έκαστος έχοντας καταφέρει να πάρουν στην χώρα τους τα περισσότερα δημόσια έργα στον κόσμο.
Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, η Limak βρίσκεται στην πρώτη θέση της με τις πλέον ωφελημένες επιχειρήσεις διεθνώς αναφορικά με τη συνολική αξία των κρατικών συμβάσεων που έχουν κερδίσει στις χώρες τους. Στον κατάλογο δε, των 10 πρώτων κατασκευαστικών εταιρειών με τις μεγαλύτερες δημόσιες συμβάσεις για έργα υποδομής κατατάσσονται 5 τουρκικοί όμιλοι.
Ειδικότερα, η Limak, εκτέλεσε συμβάσεις 17 δημοσίων έργων στην Τουρκία την περίοδο 2002-2020, ύψους 48,4 δισ. δολαρίων. Ακολουθεί η βραζιλιάνικη ODEBRECHT με συμβάσεις 43 δισ. δολαρίων και έπονται οι τουρκικές CENGIZ και KOLIN με συμβάσεις του τουρκικού δημοσίου 42,1 δισ. δολαρίων και 40,4 δισ. δολαρίων αντίστοιχα. Η εικόνα αυτή αποτυπώνει τις τεράστιες επενδύσεις σε έργα υποδομής που πραγματοποιήθηκαν στην Τουρκία την τελευταία 20ετία. Στο πλαίσιο αυτό και αναφορικά με το ύψος των κρατικών κεφαλαίων, που έχουν δαπανηθεί για την κατασκευή υποδομών σε 137 χώρες, η γείτονα καταλαμβάνει την 4η θέση κατάταξης.
Η πραγματικά εντυπωσιακή επιχειρηματική πορεία των δύο Τούρκων εργολάβων είναι απόλυτα συνδεδεμένη με την πολιτική διαδρομή και άνοδο στην εξουσία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, με τον οποίο διατηρούν προνομιακή προσωπική σχέση αλλά και «οικογενειακούς» δεσμούς με το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης(AKP).
Οι ιδρυτές του ομίλου είναι φίλοι για περισσότερα από 50 χρόνια. Αποφοίτησαν από την Ακαδημία Μηχανικών και Αρχιτεκτονικής του πανεπιστημίου Γκάζι στην Άγκυρα ως μηχανολόγοι μηχανικοί. Μετά την αποφοίτησή τους, άρχισαν να εργάζονται ως πανεπιστημιακοί βοηθοί πριν ολοκληρώσουν το μεταπτυχιακό τους στη βιομηχανία.
Είναι η χρονιά του 1976 όταν σε ηλικία 28 ετών πηγαίνουν στο επιμελητήριο για να καταχωρίσουν την εταιρεία τους αναζητώντας μέχρι την τελευταία στιγμή πώς θα την ονομάσουν. Κατέληξαν τελικά στο πρόθεμα Li πριν τη λέξη «μηχανή» και η Limak ξεκίνησε τη δραστηριότητα της σε ένα μικρό τεχνικό γραφείο στην τουρκική πρωτεύουσα. Όσο φιλόδοξοι και αν υπήρξαν οι δύο νέοι μηχανικοί εκείνη την περίοδο η επιχειρηματική εξέλιξη τους ξεπέρασε κάθε προσδοκία με την μικρή εταιρεία τους να μετατρέπεται σε έναν κατασκευαστικό κολοσσό, που απασχολεί περισσότερους από 70.000 εργαζομένους.
Η Limak μέχρι το 2000 ανήκε στην κατηγορία των τουρκικών κατασκευαστικών εταιρειών, που επιχειρούσαν να κάνουν ανοίγματα στις δραστηριότητές τους αλλά δεν τους ευνοούσε το γενικότερο πολιτικο-οικονομικό περιβάλλον στην χώρα. Η ανάληψη της πρωθυπουργίας όμως από τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν το 2003 σηματοδοτεί την έναρξη μιας ξέφρενης ανάπτυξης στον κατασκευαστικό κλάδο της Τουρκίας με τα επιβλητικά δημόσια έργα να μπαίνουν στην κορυφή της κυβερνητικής ατζέντας. Η εκτόξευση των μετοχών της Limak και συνεπακόλουθα των περιουσιακών στοιχείων των Οζντεμίρ και Μπακακτσίτζ ήταν απλά θέμα χρόνου.
Ο όμιλος μπαίνει δυναμικά στις μεγάλες δημόσιες συμβάσεις. Αναπτύσσει ένα ευρύ φάσμα βιομηχανιών που εμπλέκονται, από τις κατασκευές έως τον τουρισμό, το τσιμέντο έως τις επενδύσεις σε υποδομές και την παραγωγή και διανομή ενέργειας έως την αερομεταφορές και τα τρόφιμα. Η διεύρυνση του αποτυπώματος της εταιρείας στην τουρκική επικράτεια οδηγεί και σε σημαντικές συμφωνίες στο εξωτερικό σε φιλικές προς το καθεστώς Ερντογάν χώρες και όχι μόνο.
Η Limak κατατάσσεται πλέον στους κορυφαίους κατασκευαστικούς ομίλους παγκοσμίως υπογράφοντας συμβάσεις αξίας άνω των 10 δισ. δολαρίων με παρουσία εκτός της Τουρκίας, στο Κουβέιτ, την Αίγυπτο, το Κοσσυφοπέδιο, την Κατεχόμενη Κύπρο, την Ανατολική Ευρώπη, την Αφρική, το Πακιστάν, την Ουκρανία και τη Ρωσία.
Ειδικότερα, ο όμιλος εισέρχεται το 2008 στον τομέα διαχείρισης αεροδρομίων και 2 χρόνια αργότερα πρόσθεσε στις δραστηριότητές του εκτός από την παραγωγή και τη διανομή ενέργειας. Η Limak διαχειρίζεται στρατηγικά λιμάνια και συμμετέχει στην κοινοπραξία των 3 κατασκευαστικών εταιρειών του νέου αεροδρομίου της Κωνσταντινούπολης. Του μεγαλύτερου δημόσιου έργου της Τουρκίας, που ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 2018, με επένδυση κεφαλαίων της τάξης των 35,6 δισ. δολαρίων.
Μεταξύ των πολλών μεγάλων έργων, που αναλαμβάνει, είναι και η κατασκευή του φράγματος Yusufeli, που θα είναι το τρίτο υψηλότερο φράγμα στον κόσμο καθώς και το φράγμα Çetin. Η κατασκευή και διαχείριση υδροηλεκτρικών,ηλιακών και γεωθερμικών μονάδων παραγωγής ενέργειας καθώς και μονάδων φυσικού αερίου και άνθρακα τοποθετεί την Limak μεταξύ των 3 κορυφαίων παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας της Τουρκίας. Στόχος της να αυξήσει το χαρτοφυλάκιο παραγωγής ενέργειας, το οποίο σήμερα υπερβαίνει τα 3.500 MW, σε εγκατεστημένη ισχύ 5.000 MW.
Στους αναπτυξιακούς στόχους της είναι η περαιτέρω ενίσχυση της παρουσία της στη βιομηχανία τσιμέντου με δύο σημαντικές επενδύσεις στην Αφρική, στην Ακτή Ελεφαντοστού και στην Μοζαμβίκη. Ο όμιλος είναι σήμερα ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός τσιμέντου στην Τουρκία ενώ έχει δημιουργήσει μια από τις μεγαλύτερες ξενοδοχειακές αλυσίδες της χώρας με 8 ξενοδοχειακές μονάδες χωρητικότητας άνω των 6.000 κρεβατιών.
Η συμμετοχή της Limak επεκτείνεται σε όλο το εύρος των έργων υποδομής της Τουρκίας καθώς η εταιρεία των Οζντεμίρ και Μπακακτσίτζ είναι ένας από τους τρεις κατασκευαστικούς συνεργάτες και χειριστές του σιδηροδρομικού σταθμού υψηλής ταχύτητας της Άγκυρας, του πρώτου σιδηροδρομικού σταθμού υψηλής ταχύτητας της χώρας, που άνοιξε το 2016.
Την εικοσαετία διακυβέρνησης Ερντογάν ο όμιλος συμμετέχει σε όλα τα μεγάλα έργα κατασκευής των οδικών αρτηριών και των γεφυρών ενώ η είσοδός της στη βιομηχανία τροφίμων το 2008 την έχει φέρει στην πρώτη θέση των βιομηχανιών επεξεργασίας προϊόντων εσπεριδοειδών στην Τουρκία με εξαγωγές σε περισσότερες από 32 χώρες. Σε διεθνές επίπεδο, η κατασκευή του νέου τερματικού σταθμού του διεθνούς αεροδρομίου του Κουβέιτ από την Limak θα είναι η μεγαλύτερη σύμβαση, που ανέλαβε ποτέ Τούρκος εργολάβος στο εξωτερικό.
Επενδύσεις και στα Κατεχόμενα
Η εταιρεία δεν άφησε ανεκμετάλλευτη ούτε την τουρκική κατοχή στην Κύπρο και το 2018 επέκτεινε τις δραστηριότητες της στην τουριστική βιομηχανία των Κατεχομένων ανοίγοντας το πρώτο της ξενοδοχείο. Η συγκεκριμένη επένδυση έφτασε τα 200 εκατ. δολάρια με το χαρτοφυλάκιο ξενοδοχείων της Limak να συμπεριλαμβάνει μία ακόμα πολυτελή μονάδα 1.300 κλινών.
Στο μεταξύ, ο Νιχάτ Οζντεμίρ εκτός από τις κατασκευές έχει έντονη παρουσία και στα δημόσια πράγματα της Τουρκίας τόσο στο επιχειρείν όσο και στο ποδόσφαιρο τα τελευταία 30 χρόνια. Τη δεκαετία του '90 υπήρξε πρόεδρος του Βιομηχανικού Επιμελητηρίου της Άγκυρας ενώ την περίοδο εκείνη εισέρχεται στο διοικητικό συμβούλιο της ποδοσφαιρικής ομάδας Φενέρμπαχτσε. Η αγάπη του προέδρου της Τουρκικής Ένωσης Εργολάβων για το ποδόσφαιρο είναι γνωστή σε όλους όπως και ο στόχος του να αναλάβει κάποια στιγμή τα ηνία της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας.
Το 2014 γίνεται αντιπρόεδρος της Τουρκικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας και παραμένει στη θέση αυτή μέχρι το καλοκαίρι του 2019 όταν και εξελέγη πρόεδρος του τουρκικού ποδοσφαίρου. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ίδιος ήταν ο μοναδικός υποψήφιος για τη θέση του προέδρου και από τους 183 εκπροσώπους των ποδοσφαιρικών πρωταθλημάτων της χώρας ο Οζντεμίρ έλαβε 179 ψήφους. Βέβαια, αυτοί που γνωρίζουν τα τεκταινόμενα στη γείτονα χώρα μιλούν για τον καθοριστικό ρόλο που έπαιξε στην εκλογή του η προσωπική σχέση του με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Σε κάθε περίπτωση, Οζντεμίρ και Μπακακτσίτζ μεγάλωσαν μαζί κάτι που θεωρούν ότι είναι το μυστικό της επιτυχίας τους. Για τον λόγο αυτό επέλεξαν και τα παιδιά τους να μεγαλώσουν μαζί και να εξελιχθούν επιχειρηματικά μέσα σε μία οικογενειακή επιχείρηση ως η δεύτερη γενιά της Limak. Οι ιδρυτές και επίτιμοι πλέον πρόεδροι του ομίλου έστειλαν τα 4 παιδιά τους να μάθουν τη δουλειά στα εργοτάξια, χωρίς να έχουν το δικό τους γραφείο, πριν φτάσουν στη θέση των μελών του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας. Μάλιστα, τους κατεύθυναν σε διαφορετικούς τομείς ευθύνης (κατασκευές, τσιμέντο, ενέργεια, τουρισμός) ώστε να αποτελέσουν τη δεύτερη γενιά στελεχών, που θα επεκτείνει τις συνεργασίες και τη θέση της εταιρείας σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
