Η χθεσινή (19.30) ημίωρη τηλεφωνική επικοινωνία του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, με τον Πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αποδεικνύει ότι ακόμα κι αν δυο χώρες και δυο ηγέτες διαφωνούν σχεδόν σε όλα, είναι προς όφελος των δύο λαών να επιμένουν σε κοινές πολιτικές εκεί όπου συμφωνούν.
Αυτό ακριβώς συμβαίνει και με την απειλή νέου προσφυγικού ρεύματος από το Αφγανιστάν μετά την επικράτηση εκεί των ακραίων ισλαμιστών Ταλιμπάν, που απειλεί τόσο την Ελλάδα όσο και την Τουρκία.
Από αυτή την κοινή απειλή ξεκίνησε η πρωτοβουλία Μητσοτάκη να υπάρξει η τηλεφωνική συνεννόηση με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος την Πέμπτη είχε δηλώσει ότι η χώρα του «δεν θα γίνει αποθήκη προσφύγων» της Ευρώπης. Το ίδιο ακριβώς ξεκαθάρισε στον συνομιλητή του από το τηλέφωνο ο Κυριάκος Μητσοτάκης: Ούτε η Ελλάδα πρόκειται να γίνει αποθήκη προσφύγων, δηλαδή, δεν θα γίνει ανεκτή κανενός είδους «εργαλειοποίηση» του προσφυγικού, η οποία άλλωστε, όπως εξήγησε ο Ελληνας πρωθυπουργός, δεν συμφέρει ούτε την Τουρκία.
Συγκεκριμένη στρατηγική για το μεταναστευτικό-προσφυγικό
Η χθεσινή συνεννόηση των δυο ηγετών εντάσσεται στην ελληνική στρατηγική συνεργασίας με την Τουρκία επί του συγκεκριμένου θέματος του προσφυγικού, καθώς και οι δυο χώρες αναμένεται να δεχθούν ισχυρή πίεση στις κοινωνίες τους από τυχόν αύξηση του αριθμού προσφύγων στην Τουρκία και την Ελλάδα.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης προτίθεται να λειτουργήσει υπέρ της κοινής γραμμής των δυο κρατών -υπό την προϋπόθεση ότι η Αγκυρα δεν θα προχωρήσει σε «εργαλειοποίηση- στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, κι αυτό είναι ένα κίνητρο στον Ερντογάν να μην επενδύσει σε πρακτικές του παρελθόντος που δεν ωφέλησαν κανέναν, ούτε τους πρόσφυγες αλλά ούτε και τη χώρα του.
Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα μπορεί να επαναφέρει το θέμα του καθεστώτος της visa στις σχέσεις της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ενωση (που όμως βρίσκει αντίθετες μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες), αλλά και την προώθηση της τελωνειακής ένωσης Ευρώπης-Τουρκίας, εάν βέβαια η Αγκυρα θελήσει να εκπληρώσει όλες τις σχετικές προϋποθέσεις.
Οι επιδιώξεις της Τουρκίας
Στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν βλέπει ότι τα σχέδιά του εξυπηρετούνται εάν υπάρξει ύφεση στο μέτωπο με την Ελλάδα. Ο Τούρκος πρόεδρος έχει μεγαλεπήβολα σχέδια, καθώς θεωρεί ότι οι τελευταίες εξελίξεις στο Αφγανιστάν μπορούν να προσδώσουν μεγάλη αξία στη χώρα του.
Ο κρίκος που συνδέει την Τουρκία του Ερντογάν με το Αφγανιστάν των Ταλιμπάν είναι το Κατάρ. Το εμιράτο του αραβικού κόλπου, πλουσιότατο σε αποθέματα φυσικού αερίου και πετρελαίου, αποτελεί ταυτόχρονα βασικό χρηματοδότη της Τουρκίας και των Ταλιμπάν. Ο Ερντογάν σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει τους συμμάχους του στη Ντόχα, προκειμένου να αναδείξει στην εξουσία του Αφγανιστάν τους μετριοπαθέστερους από τους Ταλιμπάν και στη συνέχεια να «πουλήσει» αυτή του την επιτυχία στη Δύση, ως απόδειξη του σταθεροποιητικού ρόλου και της γεωπολιτικής σημασίας της Τουρκίας.
Εάν αυτό το πετύχει, θα ακολουθήσουν, όπως πάντοτε συμβαίνει με την Τουρκία, διαπραγματεύσεις για τα κονδύλια που θα δοθούν στην Αγκυρα, προκειμένου να εφαρμόσει τη στρατηγική της. Ηδη χτες η απερχόμενη καγκελάριος της Γερμανίας, Αγκελα Μέρκελ, υπογράμμισε ότι η Δύση δεν έδωσε αρκετά χρήματα, ώστε να μην εκτιναχθούν στο παρελθόν οι μεταναστευτικές ροές προς τη Δύση.
Θολούρα σχετικά με τη Συμφωνία για το Μεταναστευτικό
Αδιευκρίνιστο παραμένει ακόμα τι πρόκειται να γίνει με την υπάρχουσα εκκρεμότητα στη συμφωνία Ευρωπαϊκής Ενωσης-Τουρκίας για το Μεταναστευτικό, καθώς η Αγκυρα έχει σταματήσει να δέχεται επαναπροωθήσεις από την Ελλάδα με τη δικαιολογία ότι δεν λαμβάνει τα κονδύλια που προβλέπει η σχετική συμφωνία του 2016.
Σε κάθε περίπτωση, οι όποιες συμφωνίες Ελλάδας-Τουρκίας μπορεί να ολοκληρώνονται σε διπλωματικό επίπεδο, αλλά πάντοτε δοκιμάζονται στην πράξη. Ετσι και η συμφωνία για κοινή στάση στο προσφυγικό που λαμβάνει νέες διαστάσεις μετά τις τελευταίες εξελίξεις στο Αφγανιστάν, έχει πολλές διαστάσεις, αρκετούς εξωγενείς παράγοντες, αλλά και πολλά ανομολόγητα σχέδια του Τούρκου προέδρου.
Συνεπώς, είναι προφανές ότι έγινε το πρώτο βήμα με τη χθεσινή τηλεφωνική επικοινωνία Μητσοτάκη-Ερντογάν, ωστόσο, η συμπόρευση Αθήνας-Αγκυρας στο ευαίσθητο ζήτημα της νέας φάσης του προσφυγικού-μεταναστευτικού, είναι κάτι που θα κριθεί στην πορεία…
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
