Ενα από τα αγαπημένα φινάλε των φανατικών του σκακιού είναι το «ματ α λ’ ετουφέ». Ο αντίπαλος βασιλιάς είναι εγκλωβισμένος από τα δικά του πιόνια και αρκεί ένας ίππος στο κατάλληλο τετράγωνο για να κερδίσει μόνος του την παρτίδα. Αυτό υφίσταται στις μέρες μας ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος δέχθηκε χθες ο βράδυ το τηλεφώνημα που περίμενε για μήνες: Στην άλλη άκρη της γραμμής ήταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, ωστόσο η συνομιλία δεν ήταν καθόλου όπως την περίμενε ο πρόεδρος της Τουρκίας.
Εγκλωβισμένος στις δικές του πολιτικές επιλογές, ο Ερντογάν άκουσε τον σημερινό ένοικο του Λευκού Οίκου να του εξηγεί πώς πρέπει να λυθούν οι διενέξεις της Τουρκίας με όλους τους γείτονές της: Με βάση το Διεθνές Δίκαιο.
Ο «ίππος» Μπάιντεν
Ο Μπάιντεν περίμενε υπομονετικά να καρποφορήσουν οι πολυδιάστατες διπλωματικές κινήσεις της Ελλάδας, να «δέσουν» οι συμμαχίες μας με κράτη που ποτέ στο παρελθόν δεν είχαμε το υψηλό επίπεδο των σημερινών διπλωματικών σχέσεων και τη στρατηγική συμπόρευση που εξασφάλισε η ελληνική κυβέρνηση, όπως το Ισραήλ, η Αίγυπτος, η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αλλά και η καλλιέργεια σχέσεων με άλλα κράτη όπως η Λιβύη, η Ιορδανία, ο Λίβανος κ.λπ. Και αφού «ο ιστός της ελληνικής αράχνης» υφάνθηκε γύρω από την αναθεωρητική πολιτική Ερντογάν, αφού δηλαδή ο Τούρκος πρόεδρος απομονώθηκε από τη δική του πολιτική, ήλθε ο «ίππος» Μπάιντεν για το «ματ α λ’ ετουφέ».
Η Αθήνα και το Μέγαρο Μαξίμου ήταν ενήμερα τόσο για το τηλεφώνημα όσο και για το περίγραμμα των συνομιλιών -άλλωστε είναι γνωστά τα θέματα που απασχολούν ΗΠΑ και Τουρκία και τα οποία περιλαμβάνονται στις συζητήσεις των εκάστοτε ηγετών των δύο χωρών. Γνωστές επίσης είναι και οι θέσεις του σημερινού προέδρου των ΗΠΑ, όπως και η απόλυτη ανάγκη της σημερινής Τουρκίας να στηριχθεί από μια δύναμη όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό όμως έχει τίμημα τη εγκατάλειψη των αποσταθεροποιητικών κινήσεων της Άγκυρας στο Αιγαίο, την Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.
Ολα τα βλέμματα στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ
Μια πρώτη προσέγγιση των Μπάιντεν και Ερντογάν -πιθανώς και μια συνάντηση- ίσως πραγματοποιηθεί στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ που προετοιμάζεται με προσοχή στις 14 Ιουνίου. Εκεί θα βρίσκεται και ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, και τα διπλωματικά επιτελεία σε Αθήνα, Ουάσιγκτον και Άγκυρα εξετάζουν τις πιθανότητες συναντήσεων Μητσοτάκη-Μπάιντεν, Μητσοτάκη-Ερντογάν και Μπάιντεν-Ερντογάν.
Κάτι τέτοιο θα γίνει ευκολότερο εάν η διπλωματική προετοιμασία έως τότε αποδώσει καρπούς, εάν δηλαδή υπάρξει «φως στο βάθος του τούνελ» για μια ουσιαστική (και όχι για το θεαθήναι, όπως γίνεται τώρα) έναρξη επίλυσης των διαφορών Ελλάδας-Τουρκίας με βάση το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας.
Μέριμνα της ελληνικής πλευράς είναι να προσφερθεί ουσιαστική διέξοδος από τα σημερινά της αδιέξοδα στην Τουρκία, υπό την προϋπόθεση του σεβασμού των διεθνών κανόνων επίλυσης διαφορών. Αυτό είναι μια διαδικασία δυσκολότερη από όσο αρχικά φαίνεται, όπως εκτιμούν διπλωματικοί κύκλοι στην Αθήνα, οι οποίοι προσθέτουν ότι η συνολική στάση της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων στην άτυπη πενταμερή για το Κυπριακό που αρχίζει την προσεχή Τρίτη, θα δείξει τις διαθέσεις της Άγκυρας για ουσιαστικό διάλογο πάνω στη κοινή βάση που ορίζει το Διεθνές Δίκαιο ή, αντίθετα, για εμμονή στις πολιτικές που αποσταθεροποιούν την περιοχή και δημιουργούν προβλήματα με τους γείτονές της.
Ξεμένει από λύσεις η Τουρκία
Παράγοντες που είναι σε θέση να γνωρίζουν μερικές από τις εκτιμήσεις και τις αναλύσεις που φθάνουν στον Λευκό Οίκο για την ένταση σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο, υποστηρίζουν ότι η Τουρκία έχει «ξεμείνει» από λύσεις καθώς η διπλωματική δραστηριότητα της Ελλάδας την έχει οδηγήσει σε απομόνωση, η οποία γίνεται πολύ πιο επώδυνη λόγω της μεγάλης οικονομικής κρίσης και της ανάγκης διεθνούς στήριξης που αυτή η κρίση συνεπάγεται.
Η Αθήνα θεωρεί πολύ κρίσιμο το διάστημα από τώρα μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στις 14 Ιουνίου, για τη διπλωματική προετοιμασία συναντήσεων οι οποίες δεν θα γίνουν μόνο για τις φωτογραφίες, αλλά μπορούν να σημάνουν (υπό προϋποθέσεις) την έναρξη μια διπλωματικής διαδικασίας αντιστροφής των ενεργειών που δημιούργησαν τις εντάσεις στην περιοχή μας και τη δρομολόγηση ουσιαστικών συζητήσεων πέρα από αναθεωρητισμούς, που μόνο επιδείνωση μπορούν να φέρουν στη σημερινή κατάσταση της Τουρκίας. Ακόμα, η Άγκυρα μπορεί να αποφύγει το «ματ α λ’ ετουφέ» αν το θελήσει. Αν όχι…
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
