Τη θεαματική αλλά και ουσιαστική επιστροφή της Ελλάδας στις εξελίξεις στη Λιβύη σηματοδότησε η επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην δοκιμαζόμενη αυτή χώρα η οποία συνεχίζεται κι επισφραγίζεται από την προθυμία των δυο ηγεσιών για ολόπλευρη συνεργασία: Οικονομική, επενδυτική, αλλά και γεωγραφική- στρατηγική.
Ξεκινώντας από το τελευταίο, ο Ελληνας πρωθυπουργός στις δηλώσεις του χαιρέτισε τη διάθεση της Λιβύης να ξεκινήσουν συζητήσεις μεταξύ Αθήνας και Τρίπολης για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, κατά το προηγούμενο της χώρας μας με την Ιταλία και την Αίγυπτο, που κατέληξαν σε αντίστοιχες συμφωνίες. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αναφερόμενος στο θέμα, είπε δυο φορές ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο (χωρίς να το κατονομάσει) αποτελεί σχέδιο επί χάρτου χωρίς καμία νομιμοποίηση, για να προσθέσει ότι είναι η γεωγραφία που καθορίζει αυτού του είδους τις διμερείς σχέσεις, και υπενθύμισε ότι το πλησιέστερο ευρωπαϊκό έδαφος προς τη Λιβύη είναι «η Γαύδος και η πατρίδα μου, η Κρήτη».
Είναι, ωστόσο, πολύ περισσότερα αυτά που προσφέρει η Ελλάδα, μέσω και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προς τη Λιβύη, σε μια περίοδο που η κλυδωνιζόμενη τουρκική οικονομία αδυνατεί αντικειμενικά να μπει σε αυτό τον «χορό». Ο κ. Μητσοτάκης μίλησε για «διπλή επανεκκίνηση: Της ίδιας της χώρας σας, αλλά και των διμερών μας σχέσεων» και έκανε πολύ συγκεκριμένη αυτή τη διπλή επανεκκίνηση:
- Η Ελλάδα θα στηρίξει την μεταβατική κυβέρνηση της Λιβύης ως αρωγός και παραστάτης (όπως είπε και στη συνάντησή με τον Πρόεδρο του Προεδρικού Συμβουλίου, Μοχάμεντ αλ Μένφι) τόσο στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσο και του ΟΗΕ, για τη διεξαγωγή των αξιόπιστων, συμπεριληπτικών εκλογών του προσεχούς Δεκεμβρίου και στη συνέχεια στην πολιτική ομαλότητα.
- Η οικονομική συνεργασία είναι κρίσιμης σημασίας για τη Λιβύη που δοκιμάστηκε σκληρά από τον αιματηρό εμφύλιο και τον de facto διαχωρισμό της χώρας σε ανατολικό και δυτικό κομμάτι. Ο πρωθυπουργός έκανε λόγο για «πλήρη αποκατάσταση της ενεργειακής μας συνεργασίας που, μάλιστα, θα μπορούσε να επεκταθεί και στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και στις ηλεκτρικές διασυνδέσεις, όπου σήμερα διαμορφώνονται εξαιρετικές ευκαιρίες για δημόσιες και για ιδιωτικές επενδύσεις».
- Η συνεργασία Ελλάδας Λιβύης μπορεί, όμως, να επεκταθεί και σε άλλους τομείς, τους οποίους εξειδίκευσε ο κ. Μητσοτάκης: «Συζητήσαμε τις προοπτικές συνεργασίας μας σε τομείς όπως η ενέργεια, οι κατασκευές, οι θαλάσσιες μεταφορές, η υγεία. Αλλά υπάρχουν και άλλα πεδία, όπως ο τουρισμός, η εκπαίδευση, ο πολιτισμός, όπου επίσης μπορούν να γίνουν πολλά».
- Η Ελλάδα έδωσε έμφαση στον ευρωπαϊκό της ρόλο, τόσο με την προηγούμενη συνάντηση Μητσοτάκη- Ντράγκι στο έδαφος της λιβυκής πρωτεύουσας, όσο και με την επίκληση των ταυτόσημων θέσεων του με εκείνες του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ ο οποίος επισκέφθηκε προχθές την Τρίπολη.
- Ως πρώτο βήμα για την αλλαγή των συσχετισμών Ελλάδας- Τουρκίας στο λιβυκό έδαφος, ο κ. Μητσοτάκης επανέλαβε τη σταθερή θέση της Ευρώπης για αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων από τη χώρα
- Τέλος, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέδειξε τις στενές ελληνολιβυκές σχέσεις στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας, λέγοντας ότι «περισσότεροι από 280 Λίβυοι αξιωματικοί έχουν αποφοιτήσει τις τελευταίες δεκαετίες από τις σχολές των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Ενώ στο Κέντρο Ναυτικής Αποτροπής έχουν εκπαιδευτεί και εκπαιδεύονται στελέχη της Λιβυκής Ακτοφυλακής κάτι το οποίο αποκτά και ξεχωριστή γεωπολιτική σημασία καθώς η ακτοφυλακή σας πρωταγωνιστεί στην ανάσχεση μεταναστευτικών ροών. Συνεπώς και εδώ η συνεργασία μας έχει ισχυρές ρίζες και έχει και ευρύ μέλλον».
- Η επαναλειτουργία της ελληνικής πρεσβείας στην Τρίπολη και η αναμενόμενη λειτουργία και του προξενείου μας στην Βεγγάζη θα αποτελέσει τον διπλό επιτηρητή της υλοποίησης των συμφωνηθέντων σήμερα μεταξύ Μητσοτάκη- Ντμπεϊμπά.
Η ελληνική στρατηγική
Η Αθήνα γνώριζε εκ των προτέρων ότι η κυβέρνηση Ντμπεϊμπά είναι μεταβατική. Τοποθετήθηκε στη θέση της κυβέρνησης Σάρατζ που διαιώνιζε τον διχασμό της Λιβύης και επιφορτίστηκε με την προετοιμασία της χώρας για διεξαγωγή ελεύθερων εκλογών τον προσεχή Δεκέμβριο.
Συνεπώς, αν και το ανέφερε ρητά τις δηλώσεις του ο Έλληνας πρωθυπουργός, ο πραγματικός στόχος της Ελλάδας δεν ήταν η κατάργηση του τουρκολιβυκού μνημονίου σήμερα. Αυτό, σκοπός μας είναι να συμβεί στην πορεία με τη σημερινή λιβυκή κυβέρνηση, ή εκείνη που θα προκύψει από τις εκλογές της 24ης Δεκεμβρίου 2021.
Ο μεγάλος στόχος της ελληνικής πλευράς είναι η έναρξη συζητήσεων για οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών κυριαρχικών δικαιωμάτων μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης. Αυτό θα είναι το «κλειδί» για την de facto κατάργηση του τουρκολιβυκού μνημονίου.
Προϋπόθεση, ασφαλώς, είναι να μην επικυρώσει με την έγκρισή της η λιβυκή Βουλή των Αντιπροσώπων το παράνομο μνημόνιο Τουρκίας- Λιβύης, πράγμα που μένει να φανεί στην πορεία.
Σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα ξαναμπαίνει δυνατά, με συγκεκριμένη ατζέντα που πολύ δύσκολα θα μπορούσε να απορρίψει η Λιβύη, στην περιοχή της βόρειας Αφρικής, επιχειρώντας να διευρύνει τις πολύ καλές διπλωματικές σχέσεις που ήδη έχει καλλιεργήσει με την Αίγυπτο, και πιο δυτικά. Τα θεμέλια τέθηκαν με τη σημερινή επίσκεψη Μητσοτάκη και από εδώ και μπρος η Αθήνα θα καλλιεργήσει κάθε παράμετρο των διαύλων που άνοιξε η σημερινή επίσκεψη, με κορυφαίο για τη χώρα μας θέμα, στο τέλος της διαδρομής, την αντικατάσταση του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου με ένα απολύτως νόμιμο -και γεωγραφικά αυτονόητο- ελληνολιβυκό μνημόνιο οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών, που θα περιβληθεί με τη απαραίτητη νομιμότητα.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
